Ngành ô tô toàn cầu chao đảo trước chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump

Ngày 1 tháng 5 năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt gây chấn động ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, khi hàng loạt tập đoàn sản xuất xe hơi lớn trên thế giới đồng loạt điều chỉnh hoặc rút lại dự báo tài chính cho năm nay. Nguyên nhân xuất phát từ chính sách thuế quan mới được Tổng thống Donald Trump triển khai, đánh mạnh vào các sản phẩm ô tô và linh kiện nhập khẩu – bao gồm cả những quốc gia từng là đối tác thương mại thân cận của Mỹ như Canada và Mexico.

Ảnh: Internet

General Motors: “Cú đánh” 5 tỷ USD

Tập đoàn General Motors (GM), một trong ba đại gia sản xuất ô tô lớn nhất tại Mỹ, là cái tên đầu tiên công bố những tác động nghiêm trọng từ chính sách này. Theo báo cáo từ GM, công ty dự kiến thiệt hại lên tới 4–5 tỷ USD trong năm 2025, chủ yếu đến từ việc chi phí sản xuất tăng vọt do thuế nhập khẩu linh kiện và xe lắp ráp từ nước ngoài.

Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) được GM hạ xuống còn khoảng 10–12,5 tỷ USD, thấp hơn đáng kể so với mức kỳ vọng ban đầu là 13,7–15,7 tỷ USD. Để ứng phó, GM tuyên bố sẽ “kích hoạt lại chiến lược đối phó thời COVID-19”, tập trung vào sản xuất nội địa, tối ưu chuỗi cung ứng, và cắt giảm chi phí không thiết yếu. Dẫu vậy, giới phân tích vẫn lo ngại rằng các nỗ lực này khó có thể bù đắp được tổn thất ngắn hạn do chính sách thuế gây ra.

Mercedes-Benz, Stellantis và Volkswagen đồng loạt “rút lui” khỏi dự báo lợi nhuận

Không chỉ GM, nhiều nhà sản xuất xe hàng đầu tại châu Âu cũng tỏ ra hoang mang trước diễn biến chính sách thương mại mới của Mỹ. Tập đoàn đa quốc gia Stellantis – sở hữu các thương hiệu nổi tiếng như Jeep, Chrysler, Fiat và Peugeot – chính thức tuyên bố rút lại dự báo lợi nhuận năm 2025, dẫn lý do là “biến động không lường trước” từ thuế quan Mỹ.

Tương tự, Mercedes-Benz cũng từ chối cung cấp bất kỳ con số lợi nhuận nào cho phần còn lại của năm, trong khi Volkswagen điều chỉnh dự báo tài chính xuống mức thấp nhất trong phạm vi ước tính ban đầu, dù chưa tính đến tác động từ thuế nhập khẩu Mỹ. Điều này cho thấy các hãng xe châu Âu đang bị đặt vào thế bị động và khó đưa ra chiến lược dài hạn trong bối cảnh môi trường chính sách ngày càng khó đoán định.

“Hiệu ứng lan tỏa”: UPS, PepsiCo, P&G cũng bị cuốn vào vòng xoáy

Sự biến động không chỉ giới hạn trong ngành ô tô. Một loạt tập đoàn lớn của Mỹ như UPS, Procter & Gamble, và PepsiCo cũng tuyên bố điều chỉnh hoặc hủy bỏ dự báo tài chính cho năm 2025. Lý do được đưa ra là chi phí vận chuyển, nguyên vật liệu và sản xuất tăng mạnh, trong khi nhu cầu tiêu dùng nội địa bắt đầu có dấu hiệu chững lại.

Các hãng hàng không như United Airlines, Delta và American Airlines cũng thừa nhận rằng mức thuế mới khiến giá nhiên liệu và phụ tùng tăng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chi phí vận hành và lợi nhuận quý II.

Gánh nặng lên chuỗi cung ứng và sản xuất

Theo nội dung chính sách mới, Mỹ sẽ áp thuế 25% đối với xe hơi và linh kiện nhập khẩu từ nhiều quốc gia, bao gồm cả các thành viên trong khối USMCA như Canada và Mexico – một động thái gây tranh cãi vì đi ngược lại tinh thần tự do thương mại trong khu vực.

Dù Nhà Trắng thông báo sẽ hoàn thuế đối với linh kiện nhập khẩu trong vòng hai năm đầu nhằm giảm nhẹ tác động ban đầu, song nhiều hãng xe cho rằng thời gian đó không đủ để họ tái cấu trúc toàn bộ chuỗi cung ứng phức tạp hiện tại. Chi phí vận hành tại Mỹ vốn đã cao, cộng thêm rào cản thuế, đang buộc các tập đoàn phải cân nhắc chuyển nhà máy sang các quốc gia ngoài Bắc Mỹ – một lựa chọn đầy rủi ro về mặt chính trị và tài chính.

Lo ngại về tăng trưởng và lòng tin thị trường

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng làn sóng điều chỉnh dự báo tài chính trong ngành ô tô và các ngành công nghiệp liên quan là dấu hiệu cảnh báo rõ rệt về sự suy giảm lòng tin vào môi trường đầu tư tại Mỹ. Không ít nhà đầu tư và doanh nghiệp tỏ ra quan ngại rằng chính sách thương mại cứng rắn có thể dẫn đến một “cuộc chiến thuế quan toàn cầu” nếu các nước bị ảnh hưởng tiến hành biện pháp đáp trả.

“Thị trường tài chính toàn cầu đang rất nhạy cảm. Chỉ một động thái từ chính phủ Mỹ cũng đủ khiến cổ phiếu ngành công nghiệp lao dốc,” giáo sư Mark Hendricks, chuyên gia kinh tế tại Đại học Chicago, nhận xét.

Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp và sự dịch chuyển của chuỗi cung ứng toàn cầu, chính sách thuế quan của Mỹ đang tạo ra hiệu ứng domino đáng lo ngại. Với ngành ô tô – một trong những lĩnh vực then chốt của kinh tế toàn cầu – những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp mà còn đe dọa đến việc làm, tăng trưởng và khả năng cạnh tranh dài hạn.

Các doanh nghiệp sẽ cần những chiến lược ứng phó linh hoạt và tầm nhìn dài hạn để vượt qua thời kỳ biến động chưa từng có này.