Ảnh: Ted Shaffrey/AP
Các nhân viên di trú Mỹ đã bắt giữ một sinh viên Palestine sau khi anh này đóng vai trò quan trọng trong các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine tại Đại học Columbia, New York, theo thông báo của công đoàn sinh viên lao động vào Chủ nhật.
Sinh viên Mahmoud Khalil, thuộc Trường Quan hệ Quốc tế và Chính sách Công của đại học này, đã bị bắt bởi các nhân viên Bộ An ninh Nội địa Mỹ tại ký túc xá của anh vào ngày thứ Bảy, theo công đoàn Sinh viên Lao động Columbia. Vợ của Khalil là công dân Mỹ, đang mang thai 8 tháng, và anh ấy có thẻ xanh thường trú tại Mỹ, công đoàn cho biết.
Việc Khalil bị giam giữ dường như là một trong những nỗ lực đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã quay lại Nhà Trắng vào tháng Giêng, để thực hiện lời hứa trục xuất một số sinh viên nước ngoài tham gia phong trào biểu tình ủng hộ Palestine, mà ông cho là mang tính chống Do Thái. Cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào tháng 10 năm 2023 và cuộc tấn công của Israel vào Gaza do Mỹ ủng hộ đã dẫn đến hàng tháng biểu tình ủng hộ Palestine và phản đối Israel trên các khuôn viên đại học Mỹ.
Khalil cho rằng đây là một phong trào phản chiến, trong đó có cả sinh viên và nhóm Do Thái, và anh là một trong những người đứng ra đàm phán với các quan chức trường đại học đại diện cho các sinh viên biểu tình ủng hộ Palestine, một số trong đó đã dựng lều trong khuôn viên trường và chiếm giữ một tòa nhà học thuật trong vài giờ trước khi trường gọi cảnh sát đến bắt giữ.
Khalil không phải là một trong những người chiếm tòa nhà, nhưng anh là người hòa giải giữa các phó giám đốc của Columbia và những người biểu tình.
Trong một cuộc phỏng vấn vài giờ trước khi bị bắt, Khalil bày tỏ lo ngại rằng anh bị chính phủ nhắm đến vì đã nói chuyện với truyền thông. Khalil lớn lên trong một trại tị nạn Palestine ở Syria và đã làm việc cho đại sứ quán Anh tại Beirut, theo lý lịch trực tuyến. Anh hiện đang bị giam giữ tại một trung tâm giam giữ của Cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) ở Elizabeth, New Jersey, theo hệ thống tra cứu người bị giam giữ trực tuyến của ICE. Luật sư của Khalil, Amy Greer, không phản hồi yêu cầu bình luận.
Một phát ngôn viên của Đại học Columbia cho biết trường không được phép chia sẻ thông tin về sinh viên cá nhân theo luật pháp, nhưng trong một tuyên bố cho biết trường “cam kết bảo vệ quyền lợi hợp pháp của sinh viên”.
Phát ngôn viên của Trump và Bộ An ninh Nội địa Mỹ không trả lời câu hỏi.
Trump hủy các hợp đồng của Columbia
Trump đã chỉ trích Columbia vì cách trường xử lý các cuộc biểu tình của sinh viên và đã gia tăng sức ép đối với trường. Việc Khalil bị bắt diễn ra một ngày sau khi chính quyền Trump thông báo đã hủy các hợp đồng và tài trợ của chính phủ trị giá khoảng 400 triệu USD đã cấp cho Đại học Columbia. Chính phủ cho biết việc cắt giảm tài trợ và nỗ lực trục xuất sinh viên là do những hành vi quấy rối chống Do Thái tại và gần khuôn viên trường Columbia ở Manhattan.
“Columbia có thể làm gì thêm để làm hài lòng Quốc hội hay chính phủ bây giờ?”, Khalil nói vài giờ trước khi bị bắt, nhấn mạnh rằng trường đã hai lần gọi cảnh sát đến bắt giữ những người biểu tình và đã kỷ luật nhiều sinh viên và nhân viên ủng hộ Palestine, đình chỉ một số người trong số họ. “Họ đã làm im lặng bất kỳ ai ủng hộ Palestine trong khuôn viên trường và điều này vẫn chưa đủ. Rõ ràng Trump đang sử dụng những người biểu tình làm cái cớ cho chiến lược rộng lớn hơn của mình trong việc tấn công giáo dục đại học và hệ thống Ivy League”.
Tạm quyền Chủ tịch Đại học Columbia, Katrina Armstrong, cho biết trường cam kết chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và đang “làm việc với chính phủ liên bang để giải quyết các mối quan ngại hợp pháp của họ”.
Khalil và những người biểu tình của anh đã yêu cầu trong nhiều năm qua rằng Đại học Columbia ngừng đầu tư vào các nhà sản xuất vũ khí và các công ty hỗ trợ quân đội Israel với số tiền 14,8 tỷ USD từ quỹ tài trợ của trường. Columbia cho biết họ sẵn sàng thúc đẩy nhanh quá trình xem xét yêu cầu của sinh viên thông qua ủy ban tư vấn về đầu tư có trách nhiệm xã hội.
Ảnh: David Dee Delgado/Getty Images
Bạn bè ‘hoảng sợ’ vì vụ bắt giữ
Maryam Alwan, một sinh viên người Palestine tại Columbia, người đã tham gia biểu tình cùng Khalil, cho biết Trump đang phi nhân hóa người Palestine. “Tôi cảm thấy hoảng sợ cho người bạn thân Mahmoud của tôi, một người cư trú hợp pháp, và tôi sợ rằng đây chỉ là sự khởi đầu”, cô nói.
Liên đoàn Tự do Dân sự New York (NYCLU) cho rằng việc giam giữ Khalil là trái phép, trả thù và là một cuộc tấn công vào quyền tự do ngôn luận. Giám đốc điều hành của NYCLU, Donna Lieberman, cho biết trong một tuyên bố rằng vụ giam giữ này “là một bước leo thang đáng sợ trong chiến dịch của Trump nhằm đàn áp các phát biểu ủng hộ Palestine, và là một sự lạm dụng mạnh mẽ luật di trú”.
Columbia đã phát hành một quy trình sửa đổi trong tuần này về cách sinh viên và nhân viên của trường phải đối phó với các nhân viên di trú liên bang khi muốn vào tài sản trường học.
Trường cho biết các nhân viên ICE không có lệnh bắt giữ tư pháp có thể được phép vào tài sản trường học trong “tình huống khẩn cấp”, nhưng không nêu rõ là những tình huống khẩn cấp nào. “Việc cho phép ICE vào khuôn viên trường là việc Columbia đầu hàng trước cuộc tấn công của chính quyền Trump vào các trường đại học trên khắp đất nước và hy sinh sinh viên quốc tế để bảo vệ tài chính của trường”, công đoàn Sinh viên Lao động Columbia cho biết trong tuyên bố của mình.
Khalil sống trong một tòa nhà chung cư của trường đại học bên ngoài khuôn viên chính của Columbia.