Nhật Bản: Công ty ispace thừa nhận hệ thống laser gặp sự cố khiến sứ mệnh hạ cánh Mặt trăng thất bại

Ngày 24/6, công ty ispace của Nhật Bản chính thức công bố nguyên nhân khiến tàu đổ bộ Hakuto-R Mission 1 (M1) thất bại trong sứ mệnh hạ cánh Mặt trăng hồi năm ngoái. Theo đó, sự cố liên quan đến cảm biến laser độ cao bị lắp đặt sai đã khiến hệ thống điều hướng nhận định sai vị trí, dẫn đến cú hạ cánh “ảo tưởng” và kết thúc bằng vụ va chạm ngoài ý muốn.

Ảnh: AP Photo 

Trong cuộc họp báo tại Tokyo, đại diện ispace xác nhận thiết bị cảm biến đo độ cao bằng laser – đóng vai trò then chốt trong việc xác định khoảng cách giữa tàu và bề mặt Mặt trăng – đã không hoạt động đúng cách vì không được kết nối với hệ thống điều hướng chính. Hệ quả là máy tính trên tàu tin rằng tàu đang hạ cánh an toàn, trong khi thực tế nó vẫn đang lơ lửng ở độ cao hơn 5 km.

“Hệ thống đã hiểu nhầm tín hiệu và ngắt động cơ quá sớm. Tàu rơi tự do và va chạm với bề mặt Mặt trăng với vận tốc cao,” Giám đốc điều hành ispace, Takeshi Hakamada, thừa nhận.

Đây là sứ mệnh thương mại đầu tiên của Nhật Bản và là một trong những nỗ lực tư nhân hiếm hoi nhằm chinh phục Mặt trăng. Tàu Hakuto-R M1 được phóng lên vào tháng 12/2022 bằng tên lửa Falcon 9 của SpaceX và dự kiến hạ cánh xuống khu vực Atlas thuộc bán cầu bắc Mặt trăng vào tháng 4/2023. Tuy nhiên, sau khi mất liên lạc ở giai đoạn cuối, các hình ảnh từ vệ tinh do NASA cung cấp sau đó đã xác nhận con tàu đã rơi và để lại một miệng hố mới trên bề mặt Mặt trăng.

Dù thất bại, đại diện ispace khẳng định công ty đã thu được nhiều bài học kỹ thuật quý báu, và hiện đang lên kế hoạch cho sứ mệnh tiếp theo – Hakuto-R Mission 2 – dự kiến thực hiện trong năm 2026. Ông Hakamada cam kết sẽ khắc phục hoàn toàn lỗi kỹ thuật, đồng thời nâng cấp hệ thống kiểm soát chuyến bay và cảm biến cho các nhiệm vụ tương lai.

Sự cố của ispace cũng đặt ra những câu hỏi lớn về độ tin cậy của các sứ mệnh khám phá vũ trụ do khu vực tư nhân đảm nhiệm, đặc biệt trong bối cảnh nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, và Ấn Độ đang đẩy mạnh cuộc đua khai phá Mặt trăng với kỳ vọng chiến lược cả về công nghệ và tài nguyên.

Giới phân tích cho rằng dù thất bại là bước lùi tạm thời, nhưng sự minh bạch và phản ứng nhanh của ispace có thể giúp củng cố niềm tin vào các sáng kiến không gian tư nhân, trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ đang ngày càng đóng vai trò chủ đạo trong tương lai chinh phục vũ trụ.