Nhật Bản: Đề xuất sửa đổi Hiến pháp đối mặt với thách thức chính trị và xã hội

Ngày 3 tháng 5 năm 2025 đánh dấu 78 năm kể từ khi Hiến pháp Nhật Bản hiện hành được thông qua, nhưng các nỗ lực sửa đổi hiến pháp vẫn chưa đi đến kết quả rõ rệt. Mặc dù Thủ tướng Shigeru Ishiba đã đưa ra những cam kết về việc sửa đổi, nhưng cuộc tranh luận về vấn đề này vẫn gặp phải nhiều rào cản lớn từ cả phía chính trị và xã hội.

Ảnh: JIJI

Nhật báo The Japan Times cho biết, Thủ tướng Ishiba, một trong những người mạnh mẽ ủng hộ việc sửa đổi, đã đối mặt với sự phản đối từ các đảng đối lập và các nhóm dân sự, điều này đã khiến kế hoạch sửa đổi Hiến pháp của ông phải chịu một số trở ngại đáng kể. Mặc dù Đảng Dân chủ Tự do (LDP) do Ishiba lãnh đạo duy trì một thế mạnh chính trị, nhưng việc đưa ra các sửa đổi trong Hiến pháp lại gặp phải nhiều thử thách trong nội bộ quốc hội và đối với công chúng.

Một trong những nội dung trọng tâm của cuộc tranh luận là việc thay đổi Điều 9 của Hiến pháp, điều cấm Nhật Bản có một quân đội chính thức. Các lãnh đạo Nhật Bản cho rằng việc sửa đổi này là cần thiết để đối phó với các mối đe dọa an ninh từ bên ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc và Triều Tiên. Tuy nhiên, các đảng đối lập vẫn duy trì lập trường phản đối, cho rằng việc sửa đổi sẽ phá vỡ nguyên tắc hòa bình mà Nhật Bản đã duy trì trong suốt nhiều thập kỷ.

Sự phản đối này còn đến từ một bộ phận lớn công chúng, những người cảm thấy rằng sửa đổi Hiến pháp có thể làm mất đi giá trị hòa bình và trung lập mà Nhật Bản đã xây dựng từ sau Thế chiến II. Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy rằng mặc dù một số người ủng hộ việc có một lực lượng quân đội mạnh mẽ hơn, nhưng đa số người dân vẫn muốn bảo vệ điều khoản hòa bình trong Hiến pháp.

Ngoài các tranh luận chính trị, còn có những yếu tố xã hội phức tạp hơn liên quan đến cuộc sống của người dân Nhật Bản trong thế kỷ 21. Nền kinh tế Nhật Bản hiện đang gặp khó khăn, và nhu cầu cải cách các chính sách xã hội, như lương hưu, chăm sóc sức khỏe và giáo dục, đã chiếm ưu thế trong chương trình nghị sự của chính phủ.

Các nhà phân tích cho rằng trong bối cảnh này, việc sửa đổi Hiến pháp sẽ không phải là ưu tiên hàng đầu của chính phủ Nhật Bản trong thời gian tới. Thay vào đó, chính phủ sẽ tập trung vào các vấn đề cấp bách hơn để đảm bảo sự ổn định kinh tế và xã hội của đất nước.

Dù vậy, cuộc tranh luận về sửa đổi Hiến pháp Nhật Bản vẫn là một chủ đề nóng trong chính trị nước này, và sẽ tiếp tục được theo dõi chặt chẽ trong những năm tới. Điều này cũng phản ánh sự thay đổi trong cách thức Nhật Bản tiếp cận các vấn đề quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh chiến lược an ninh khu vực và toàn cầu ngày càng phức tạp.