Nhiều bang ở Mỹ thúc đẩy luật xét nghiệm fentanyl nhằm cứu sống người dân giữa lo ngại về khủng hoảng opioid gia tăng

By Nguyễn Thị Thảo Nhi

Trước những câu chuyện thương tâm đang thúc đẩy sự cấp bách, các nhà lập pháp tại nhiều bang của Mỹ đang xem xét và thông qua các dự luật yêu cầu xét nghiệm fentanyl một cách toàn diện cho mọi lứa tuổi.

Ảnh: Stephen Crocker/Brown University

Một cuộc điều tra gần đây của Scripps News cho thấy ngày càng nhiều bang đang triển khai hoặc cân nhắc ban hành luật bắt buộc xét nghiệm fentanyl. Một số gia đình cho biết các xét nghiệm này đã cứu sống người thân của họ. Đặc biệt, một gia đình ở California nói rằng việc bệnh viện địa phương thực hiện xét nghiệm fentanyl đã cứu sống hai bé sinh đôi 5 tháng tuổi của họ.

Cha mẹ của hai bé cho biết, trong lần đưa con đến bệnh viện, xét nghiệm bắt buộc đã phát hiện fentanyl trong cơ thể các bé. Khi đó, cha mẹ thừa nhận đã sử dụng loại thuốc gây nghiện mạnh này, khiến mọi người lo ngại sâu sắc về sự an toàn của trẻ nhỏ.

“Giữa sống và chết. Nếu không có xét nghiệm đó, có thể một trong hai bé đã không qua khỏi”, bà Lauren Hinton, mẹ của cặp song sinh, chia sẻ.

California là bang đầu tiên ban hành luật vào năm 2023 yêu cầu hầu hết các bệnh viện phải xét nghiệm fentanyl khi tiến hành kiểm tra nước tiểu để hỗ trợ chẩn đoán tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Sau đó, ít nhất năm bang khác cũng đã thông qua luật tương tự: Maryland, Pennsylvania, Connecticut, Virginia và Louisiana.

Riêng tại Louisiana, luật mới tập trung đặc biệt vào việc xét nghiệm fentanyl ở trẻ em. Sáng kiến này được đưa ra sau vụ việc đau lòng của bé trai Mitchell Robinson, 2 tuổi, qua đời vì nhiễm fentanyl mặc dù đã đến bệnh viện nhiều lần nhưng không được xét nghiệm.

Thượng nghị sĩ bang, ông Stewart Cathey – người đề xuất luật – nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ trẻ em: “Bất cứ điều gì có thể làm để bảo vệ trẻ em đều là bước đi đúng đắn”, ông nói.

Kể từ khi luật có hiệu lực, Scripps News ghi nhận ít nhất 22 trẻ dưới 2 tuổi tại Louisiana đã được phát hiện dương tính với fentanyl tại bệnh viện. Trong khi đó, tại Maryland, các bệnh viện báo cáo đã phát hiện hơn 33.000 ca dương tính với fentanyl ở mọi độ tuổi kể từ khi luật được ban hành – cho thấy mức độ nghiêm trọng và phổ biến của vấn đề.

Ảnh: David Smith/Reporting On Addiction

Phong trào yêu cầu xét nghiệm fentanyl đang lan rộng khắp nước Mỹ, với ít nhất 14 cơ quan lập pháp bang đã đề xuất các dự luật tương tự trong những năm gần đây. Tại Florida, một dự luật có tên “Luật Gage” – được đặt theo tên một thanh niên qua đời vì dùng fentanyl – đã được thông qua và đang chờ chữ ký của thống đốc để chính thức trở thành luật.

Tại Michigan, nữ nghị sĩ Stephanie Young thuộc đảng Dân chủ cho biết bà sẽ tái đệ trình dự luật xét nghiệm trong kỳ họp lập pháp năm nay, gọi việc xét nghiệm này là “điều hiển nhiên cần làm”. “Đây không phải là vấn đề đảng phái”, bà nói. “Đây là vấn đề con người”.

Gần đây, Thống đốc bang Virginia, ông Glenn Youngkin, cũng đã ký ban hành một luật tương tự. Đại biểu Irene Shin – người bảo trợ dự luật – bày tỏ lo ngại trước việc trẻ em trong cộng đồng đang vô tình tiếp xúc với fentanyl: “Thật đáng sợ khi nghĩ rằng có những đứa trẻ nhỏ đang vô tình nuốt phải fentanyl”, bà nói. “Tôi hy vọng luật như của tôi có thể giúp phần nào giải quyết tình trạng này”.

Dù các bên ủng hộ cho rằng việc bổ sung xét nghiệm này không tốn kém – chỉ khoảng dưới 1 USD cho mỗi ca xét nghiệm – song một số đại diện ngành y như Học viện Y học Cấp cứu Hoa Kỳ vẫn bày tỏ lo ngại về việc ban hành luật mà không có nguồn tài trợ đi kèm.

Ở cấp liên bang, một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng cũng đã tái đề xuất một dự luật xét nghiệm fentanyl vào tháng 3, cho thấy khả năng tiến tới một giải pháp toàn diện để đối phó với cuộc khủng hoảng opioid trên toàn quốc.

Sự cấp bách của các biện pháp này được thể hiện rõ qua những câu chuyện có thật từ các gia đình đã và đang phải đối mặt với nỗi đau vì fentanyl – chất gây nghiện đang đe dọa tính mạng người dân trên diện rộng.