Những con ốc nhỏ và bài toán lớn: Vì sao sản xuất iPhone tại Mỹ vẫn là giấc mơ xa vời?

Dù Apple là một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới và có trụ sở tại Mỹ, nhưng phần lớn iPhone – sản phẩm biểu tượng của hãng vẫn được sản xuất tại Trung Quốc và các quốc gia châu Á khác. Trong bối cảnh chính phủ Mỹ thúc đẩy chiến lược “đưa sản xuất trở lại quê nhà” (reshoring), câu hỏi đặt ra là: Vì sao Apple không thể sản xuất iPhone tại Mỹ?

Một trong những ví dụ điển hình được nêu ra là ốc vít – một linh kiện tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò thiết yếu trong việc lắp ráp iPhone. Tại Trung Quốc, Apple có thể đặt hàng hàng triệu chiếc ốc với độ chính xác cao và nhận hàng chỉ trong vài ngày. Trong khi đó, tại Mỹ, nguồn cung ốc vít chất lượng cao không đủ, thời gian sản xuất kéo dài và chi phí cao hơn nhiều lần.

Ảnh: The Economic Times

Không chỉ ốc vít, các linh kiện nhỏ khác như cáp kết nối, khung nhôm, bảng mạch in (PCB) cũng gặp tình trạng tương tự. Mỹ từng là trung tâm sản xuất công nghệ cao, nhưng trong nhiều thập kỷ qua, chuỗi cung ứng đã dịch chuyển sang châu Á, nơi có lực lượng lao động dồi dào, chi phí thấp và hệ sinh thái nhà cung cấp cực kỳ linh hoạt.

Ngoài vấn đề vật tư, Mỹ còn đối mặt với sự thiếu hụt lao động có tay nghề cao trong lĩnh vực lắp ráp điện tử chính xác. Tại Trung Quốc, các nhà máy như Foxconn có thể huy động hàng trăm nghìn công nhân trong thời gian ngắn, làm việc theo ca 24/7 để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Trong khi đó, tại Mỹ, việc tuyển dụng và đào tạo một lực lượng lao động tương tự là điều gần như bất khả thi trong ngắn hạn.

Thêm vào đó, hạ tầng sản xuất tại Mỹ không được tối ưu hóa cho sản xuất điện tử quy mô lớn. Các nhà máy hiện đại, dây chuyền tự động hóa, và mạng lưới hậu cần tinh vi – vốn là tiêu chuẩn tại Trung Quốc lại thiếu vắng tại nhiều khu vực công nghiệp của Mỹ.

Apple đã có những bước đi nhỏ như mở rộng sản xuất tại Ấn Độ và Việt Nam, nhưng việc chuyển toàn bộ dây chuyền về Mỹ vẫn là một thách thức khổng lồ không chỉ về chi phí mà còn về năng lực thực thi.

Câu chuyện “những con ốc nhỏ” không chỉ là một chi tiết thú vị, mà là biểu tượng cho sự phụ thuộc sâu sắc của ngành công nghệ Mỹ vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Để sản xuất iPhone tại Mỹ, Apple không chỉ cần nhà máy mà cần cả một hệ sinh thái sản xuất mà nước này đã đánh mất trong nhiều thập kỷ qua.