OpenAI ra mắt Sora: Ứng dụng video AI mở ra kỷ nguyên sáng tạo hay tranh cãi?

Hãy thử tưởng tượng bạn có thể biến một ý tưởng thoáng qua thành một đoạn video sống động chỉ bằng vài dòng chữ, hoặc tự đặt mình vào một khung cảnh hư cấu đầy mê hoặc – đó là lời hứa của Sora, ứng dụng video AI mới từ OpenAI. Ra mắt vào ngày 30 tháng 9 năm 2025 tại Mỹ và Canada, Sora không chỉ là bước tiến mới trong công nghệ tạo video bằng trí tuệ nhân tạo, mà còn là tâm điểm của những cuộc tranh luận về bản quyền và quyền riêng tư. Với khả năng tạo, chỉnh sửa và cá nhân hóa video dựa trên nội dung có bản quyền, liệu Sora sẽ trở thành công cụ sáng tạo đột phá hay một “quả bom” pháp lý trong thế giới kỹ thuật số?

Sora 2.0, thế hệ mới nhất của mô hình video AI từ OpenAI, đánh dấu một cột mốc quan trọng với sự cải tiến vượt bậc về độ chân thực vật lý, đồng bộ âm thanh-hình ảnh và khả năng kể chuyện qua nhiều góc quay. Khác với phiên bản thử nghiệm trước đó, Sora 2.0 cho phép tạo ra các video dài tối đa 10 giây, mang đến trải nghiệm mượt mà hơn, từ những cảnh hành động kịch tính đến những khoảnh khắc đời thường được tái hiện đầy nghệ thuật. Ứng dụng Sora, hiện chỉ hoạt động trên iOS theo hình thức mời (invite-only), cho phép người dùng tạo video từ văn bản hoặc hình ảnh, chỉnh sửa nội dung, và thậm chí đưa chính họ vào các cảnh quay AI thông qua tính năng Cameo độc đáo.

Tính năng Cameo cho phép người dùng tạo phiên bản AI chân thực của chính mình và chèn vào các bối cảnh do AI tạo ra – một bước đi táo bạo để cá nhân hóa trải nghiệm sáng tạo. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền riêng tư, OpenAI áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt: không ai, kể cả người nổi tiếng, có thể được tái hiện trong video mà không có sự đồng ý. Một “liveness check” yêu cầu người dùng di chuyển đầu theo các hướng khác nhau và đọc một chuỗi số ngẫu nhiên để xác minh danh tính, đảm bảo rằng mọi video liên quan đến cá nhân đều được phê duyệt trước. Điều này giúp Sora không chỉ là công cụ sáng tạo mà còn là nền tảng tôn trọng quyền kiểm soát hình ảnh cá nhân.

Credit: Times of India

Điểm nóng của Sora nằm ở chính sách sử dụng nội dung có bản quyền. OpenAI cho phép nội dung từ các thương hiệu nổi tiếng, như nhân vật hay phong cách hình ảnh từ phim và truyện, xuất hiện trong video do người dùng tạo, trừ khi chủ sở hữu bản quyền (như hãng phim) chủ động yêu cầu loại trừ. Disney, một gã khổng lồ Hollywood, đã nhanh chóng chọn rút lui, không cho phép nội dung của họ xuất hiện trên nền tảng này, theo nguồn tin từ Reuters. Chính sách này, được OpenAI mô tả là tiếp nối cách tiếp cận của công cụ tạo hình ảnh trước đây, đang gây sóng gió trong ngành giải trí. Nhiều studio lo ngại rằng việc cho phép AI tái hiện các nhân vật quen thuộc có thể làm mờ ranh giới sở hữu trí tuệ, mở đường cho những tranh chấp pháp lý gay gắt.

OpenAI biện minh rằng việc sử dụng nội dung bản quyền trong Sora là một hình thức “biểu đạt của người hâm mộ” và “chơi sáng tạo”, cho phép người dùng tương tác với các thế giới hư cấu họ yêu thích. Tuy nhiên, điều này đặt ra câu hỏi lớn: Liệu quyền lợi của người sáng tạo nội dung gốc có được bảo vệ đủ đầy? Trong bối cảnh OpenAI từng kêu gọi chính quyền Trump công nhận việc sử dụng nội dung có bản quyền để huấn luyện AI là “sử dụng hợp pháp” (fair use) vào tháng 3 năm 2025, với lý do cạnh tranh với Trung Quốc và đảm bảo an ninh quốc gia, động thái của Sora có thể bị xem là bước đi táo bạo nhưng đầy rủi ro.

Sora không chỉ là một ứng dụng sáng tạo; nó còn là đối thủ đáng gờm của các nền tảng mạng xã hội như Meta, Google hay TikTok, theo nhận định của nhà phân tích Morgan Stanley, Brian Nowak. Với khả năng tạo và chia sẻ video ngắn lên các luồng giống mạng xã hội, Sora nhắm đến việc cạnh tranh thời gian chú ý của người dùng, thay đổi thói quen tiêu thụ nội dung số. Người dùng có thể tạo video từ ý tưởng, remix các cảnh quay, hoặc chia sẻ khoảnh khắc cá nhân hóa, tất cả được hỗ trợ bởi giao diện thân thiện và các công cụ an toàn tích hợp để kiểm soát nguồn gốc nội dung.

Hiện tại, Sora ra mắt với mô hình invite-only tại Mỹ và Canada, nhưng OpenAI đã công bố kế hoạch mở rộng với phiên bản Pro, truy cập web và API dành cho nhà phát triển trong tương lai gần. Điều này mở ra tiềm năng cho các ứng dụng đa dạng, từ sản xuất nội dung sáng tạo cá nhân đến tích hợp vào quy trình làm việc chuyên nghiệp, như quảng cáo hay giáo dục.

Sora của OpenAI không chỉ là một ứng dụng; nó là lời tuyên ngôn về tương lai của sáng tạo nội dung, nơi ranh giới giữa thực và ảo ngày càng mờ nhạt. Với sức mạnh của AI, người dùng giờ đây có thể kể chuyện theo cách chưa từng có, từ việc tái hiện chính mình trong một khung cảnh giả tưởng đến việc chơi đùa với các biểu tượng văn hóa đại chúng. Tuy nhiên, chính sách bản quyền táo bạo của OpenAI cũng đặt Sora vào tâm bão tranh luận, khi Hollywood và các nhà sáng tạo nội dung đang thận trọng hơn bao giờ hết về cách AI sử dụng tài sản trí tuệ của họ.

Khi Sora chính thức mở rộng, câu hỏi lớn nhất không phải là nó có thể làm gì, mà là liệu nó có thể cân bằng giữa tự do sáng tạo và trách nhiệm đạo đức hay không. Với những bước đi đầu tiên đầy tham vọng, OpenAI đang mời gọi chúng ta tham gia vào một cuộc chơi mới – nơi mỗi người đều có thể là đạo diễn, nhưng cũng cần là người bảo vệ giá trị của chính mình. Bạn sẵn sàng để cầm máy quay AI này chưa?