Phần Lan khởi động pin cát lớn nhất thế giới: Giải pháp lưu trữ nhiệt giá rẻ và bền vững

Phần Lan đã chính thức đưa vào vận hành pin cát lớn nhất thế giới tại thị trấn nhỏ Pornainen, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng tái tạo. Dự án do công ty Polar Night Energy phát triển, sử dụng 2.000 tấn đá xà phòng nghiền – một loại vật liệu từng bị bỏ đi để lưu trữ nhiệt năng với chi phí cực thấp. 

Pin cát là một hệ thống lưu trữ năng lượng nhiệt, trong đó điện (thường từ nguồn tái tạo) được dùng để làm nóng cát hoặc đá nghiền đến nhiệt độ cao. Nhiệt này sau đó được giữ lại trong một silo cách nhiệt và có thể được sử dụng để:

• Sưởi ấm cho các tòa nhà thông qua hệ thống sưởi khu vực.
• Tạo điện (dù hiệu suất thấp hơn so với dùng nhiệt trực tiếp).

Pin cát tại Pornainen có thể lưu trữ tới 1.000 megawatt-giờ nhiệt, đủ để cung cấp sưởi ấm cho cả thị trấn trong suốt một tuần mùa đông lạnh giá. Nhiệt độ đầu ra có thể đạt tới 400°C, và hệ thống chỉ mất khoảng 10–15% năng lượng trong quá trình lưu trữ và thu hồi. 

Ảnh: TechCrunch

Một trong những điểm nổi bật của dự án là chi phí cực thấp. Vật liệu chính – đá xà phòng nghiền vốn là phế phẩm từ một nhà sản xuất lò sưởi tại Phần Lan. Ngoài ra, hệ thống silo cách nhiệt cũng không quá phức tạp về mặt kỹ thuật.

Pin cát giúp thị trấn:

• Giảm 60% lượng gỗ chip đốt trong hệ thống sưởi hiện tại.
• Loại bỏ dần dầu sưởi đắt đỏ và phát thải cao.
• Tận dụng điện giá rẻ từ lưới điện Phần Lan – vốn có 43% từ năng lượng tái tạo và 26% từ điện hạt nhân, với giá chỉ khoảng €0.08/kWh, thấp nhất châu Âu. 

Sự thành công của dự án tại Pornainen đang thu hút sự chú ý toàn cầu. Ngoài Polar Night, nhiều startup khác cũng đang phát triển các công nghệ lưu trữ nhiệt tương tự:

• Sunamp (Scotland): sử dụng vật liệu pha giống như trong khoai tây giấm.
• Electrified Thermal Solutions: phát triển gạch chịu nhiệt lên tới 2.000°C.
• Fourth Power: sử dụng khối than chì lưu trữ nhiệt ở 2.400°C.

Pin cát không chỉ là một giải pháp lưu trữ năng lượng đơn giản và rẻ tiền, mà còn là minh chứng cho cách tư duy sáng tạo có thể giúp các cộng đồng nhỏ đạt được mục tiêu trung hòa carbon. Với hiệu suất cao, chi phí thấp và khả năng mở rộng, công nghệ này có tiềm năng trở thành một phần quan trọng trong hệ sinh thái năng lượng sạch toàn cầu.