Phát hiện chân dung có thể là Lady Jane Grey

By Lê Quỳnh Duyên
lady jane
Ảnh: English Heritage

Lady Jane Grey, một con cờ trong những cuộc đấu tranh quyền lực tại triều đình Tudor, chỉ trị vì nước Anh trong vỏn vẹn chín ngày trước khi bị xử án vì tội phản quốc. Giờ đây, các nhà nghiên cứu tin rằng họ đã xác định được bức chân dung duy nhất của “Nữ Hoàng Chín Ngày” được vẽ trước khi bà qua đời.

Sau cái chết của Edward VI vào năm 1553, những chính trị gia không chính trực đã đưa cô gái trẻ theo đạo Tin Lành lên ngai vàng nhằm ngăn cản người họ hàng Công giáo của bà, Mary Tudor, trở thành Nữ hoàng.

Bức tranh bí ẩn

Bức tranh bí ẩn này, hiện đang được cho mượn cho tổ chức bảo tồn di sản Anh (English Heritage) từ một bộ sưu tập tư nhân, miêu tả một người phụ nữ trẻ ăn mặc khiêm tốn trong chiếc mũ trắng và khăn choàng.

Theo English Heritage, bức tranh được Anthony Grey, Bá tước thứ 11 của Kent, mua lại vào năm 1701 như một bức chân dung của Lady Jane Grey. Nó đã trở thành “hình ảnh định hình” của nữ hoàng có thời gian trị vì ngắn nhất nước Anh cho đến khi các nhà sử học nghệ thuật thế kỷ 21 nghi ngờ về danh tính của nó và bác bỏ sự công nhận này.

Để giải quyết câu hỏi này, English Heritage đã hợp tác với Viện Nghệ thuật Courtauld ở London và nhà nghiên cứu dendrochronologist Ian Tyers để thực hiện phân tích kỹ thuật bức tranh.

Ảnh: English Heritage

Phân tích kỹ thuật

Phân tích dendrochronology — một phương pháp khoa học xác định tuổi của gỗ qua các vòng cây — cho thấy tấm ván của bức tranh có thể đã được sử dụng cho tác phẩm này trong khoảng thời gian từ 1539 đến khoảng 1571.

Tấm ván, làm từ hai tấm gỗ sồi Baltic từ hai cây khác nhau, có một dấu hiệu của thương nhân hoặc hàng hóa ở mặt sau giống như dấu hiệu trên một bức chân dung của Vua Edward VI, người kế vị Jane trên ngai vàng.

Các quét bằng công nghệ phản xạ hồng ngoại cho thấy có những thay đổi đáng kể được thực hiện đối với trang phục và gương mặt của người phụ nữ sau khi hoàn thành bức chân dung ban đầu.

Những thay đổi nổi bật

Khăn trắng quanh vai của bà được cho là một bổ sung sau này. Các băng quấn quanh cánh tay phải dưới khăn có thể là một phần của một tay áo trang trí lớn hơn hiện đã bị ẩn đi, hoặc một chiếc khăn đã biến mất trước đó.

Mũ vải che tóc cũng có vẻ đã được thay đổi đáng kể. Hình ảnh cho thấy một chiếc mũ có hình dạng khác và thậm chí có thể là một chiếc mũ trùm, một món đồ trang sức cầu kỳ hơn, được mặc trên mũ.

Ảnh: English Heritage

Đôi mắt của người phụ nữ hiện đang nhìn về bên trái, nhưng trước đó lại nhìn sang bên phải. Ngoài những khu vực đã được vẽ lại, mắt, miệng và tai của nhân vật đã bị gạch bỏ, làm hỏng tác phẩm với lý do có thể là tôn giáo hoặc chính trị. English Heritage lưu ý rằng một bức chân dung hậu thế của Lady Jane Grey tại Bảo tàng Chân dung Quốc gia ở London cũng có những dấu hiệu tương tự.

Di sản và tầm quan trọng

“Dù chúng tôi không thể xác nhận đây chắc chắn là Lady Jane Grey, các kết quả của chúng tôi chắc chắn đưa ra lập luận mạnh mẽ!” Rachel Turnbull, nhà bảo tồn bộ sưu tập cấp cao, cho biết.

“Bằng chứng mới phát hiện về một trang phục có thể từng phức tạp hơn và việc định ngày cho tấm ván gỗ trong thời gian sống của bà, cùng với những vết xước có chủ ý trên mắt, có thể cho thấy chúng ta đang nhìn vào những bóng dáng của một bức chân dung hoàng gia hơn của Lady Jane Grey, đã bị hạ thấp thành hình ảnh của một vị thánh Tin Lành sau cái chết của bà”.

Bức chân dung hiện đang được trưng bày tại Wrest Park ở Bedfordshire, Anh.