Quan hệ Nga – Mỹ tan băng? Bắc Cực có thể là chìa khóa

Nga và Mỹ đang xem xét khả năng nối lại hợp tác kinh tế, đầu tư và năng lượng, trong đó có thể triển khai một dự án chung tại Bắc Cực. Đây là một trong những nội dung được thảo luận trong cuộc gặp giữa phái đoàn hai nước tại Arab Saudi vào ngày 18/2. Kirill Dmitriev, lãnh đạo Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) cho biết cuộc đối thoại diễn ra tích cực, nhấn mạnh Bắc Cực là một trong những trọng tâm chính của hợp tác tiềm năng giữa hai bên.

Cuộc gặp này đánh dấu lần tiếp xúc cấp cao trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Mỹ kể từ khi chiến sự Nga – Ukraine bùng phát vào năm 2022. Phái đoàn Nga có sự tham gia của Ngoại trưởng Sergey Lavrov và Cố vấn Đối ngoại Yuri Ushakov, trong khi phía Mỹ có sự hiện diện của Ngoại trưởng Marco Rubio, Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff. Theo ông Dmitriev, Mỹ lần đầu tiên nhận ra rằng các doanh nghiệp nước này đã chịu thiệt hại 300 tỷ USD khi rút khỏi thị trường Nga, từ đó mở ra cơ hội thảo luận về việc khôi phục hợp tác.

Tàu chở dầu Mikhail Ulyanov đến giàn khoan dầu Prirazlomnaya của Nga tại Bắc Cực năm 2014. Ảnh: Gazprom

Bắc Cực được xem là khu vực chiến lược với nguồn tài nguyên dầu khí dồi dào và đã từng có tiền lệ hợp tác giữa hai nước, điển hình là dự án giữa tập đoàn dầu khí Mỹ ExxonMobil và Rosneft của Nga trước khi bị gián đoạn vào năm 2018 do lệnh trừng phạt từ phương Tây. Việc khởi động lại hợp tác tại Bắc Cực có thể giúp cải thiện quan hệ Nga – Mỹ, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên. Ông Dmitriev nhấn mạnh, các khoản đầu tư chung giữa hai nước đang trở nên khả thi hơn nhờ cuộc gặp lần này.

Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận hai bên đã đạt thỏa thuận thiết lập đối thoại về hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế như năng lượng và không gian. Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về thông tin này. Trước đây, chính quyền Tổng thống Donald Trump từng bày tỏ mong muốn mở rộng ảnh hưởng của Mỹ tại Bắc Cực, bao gồm đề xuất mua Greenland và cân nhắc các biện pháp quân sự hoặc kinh tế để kiểm soát khu vực này.