RFK Jr. và phát ngôn gây tranh cãi: Khi chính trị xen vào khoa học về tự kỷ và COVID-19

Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, Robert F. Kennedy Jr. – ứng viên tổng thống độc lập năm 2024 và người nổi tiếng với những quan điểm phản khoa học – lại tiếp tục gây chú ý với tuyên bố rằng “tự kỷ có tác động lớn hơn tới xã hội Mỹ so với COVID-19”. Những phát biểu này đã nhanh chóng làm dậy sóng dư luận, đặc biệt trong cộng đồng y tế, khoa học và cả những người có liên quan đến chứng rối loạn phổ tự kỷ.

Ảnh: Internet 

Trong cuộc trò chuyện, RFK Jr. lập luận rằng đại dịch COVID-19 chủ yếu ảnh hưởng đến người cao tuổi, trong khi tự kỷ lại ảnh hưởng đến trẻ em và kéo dài suốt đời, do đó có tác động lâu dài và nghiêm trọng hơn đối với xã hội. Ông cũng đưa ra con số rằng “vào năm 2035, chi phí mà nước Mỹ phải gánh chịu vì tự kỷ có thể lên tới 1 nghìn tỷ USD mỗi năm” – một dự đoán chưa có căn cứ khoa học rõ ràng hoặc nguồn dẫn đáng tin cậy.

Các chuyên gia trong lĩnh vực dịch tễ và y tế công cộng đã nhanh chóng bác bỏ lập luận này. Họ nhấn mạnh rằng việc so sánh giữa hai hiện tượng hoàn toàn khác nhau về mặt sinh học, y học và xã hội như COVID-19 và tự kỷ là thiếu chính xác và gây hiểu lầm nghiêm trọng. Đại dịch COVID-19 đã khiến hơn 1,1 triệu người Mỹ tử vong (tính đến cuối năm 2024) và làm chao đảo toàn bộ hệ thống kinh tế, giáo dục, y tế toàn cầu – những tác động không thể coi nhẹ.

Phản ứng từ cộng đồng người tự kỷ và các nhà vận động quyền lợi người khuyết tật cũng vô cùng gay gắt. Rosie O’Donnell – nghệ sĩ và là mẹ của một người con tự kỷ – đã chỉ trích RFK Jr. nặng nề trên mạng xã hội. Bà cho rằng ông đang “coi thường giá trị của cuộc sống của người tự kỷ” và góp phần duy trì những định kiến xã hội cũ kỹ.

Tương tự, tổ chức Autism Science Foundation gọi tuyên bố của RFK là “vô cảm và thiếu trách nhiệm”, nhấn mạnh rằng rất nhiều người tự kỷ có thể sống độc lập, học tập, làm việc và đóng góp tích cực cho cộng đồng – điều hoàn toàn trái ngược với hình ảnh tiêu cực mà ông mô tả.

Robert F. Kennedy Jr. không phải là cái tên xa lạ trong giới khoa học – nhưng lại là vì những phát ngôn và chiến dịch bài vaccine kéo dài nhiều năm qua, chứ không phải vì các đóng góp tích cực. Ông thường xuyên chia sẻ các thuyết âm mưu về vaccine gây tự kỷ, dù rằng điều này đã bị bác bỏ dứt khoát bởi hàng trăm nghiên cứu khoa học từ các tổ chức uy tín trên toàn thế giới, trong đó có Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Sự lo ngại của các nhà khoa học hiện nay là: Khi một người có ảnh hưởng như Kennedy – dù không giữ chức vụ chính thức – phát ngôn sai lệch về khoa học, hậu quả có thể rất lớn. Những tuyên bố như vậy làm suy yếu lòng tin vào khoa học, khiến cha mẹ hoang mang, và thậm chí có thể tác động tiêu cực đến chính sách công nếu được ủng hộ rộng rãi trong xã hội.

Trong thời đại mà thông tin được chia sẻ nhanh chóng và rộng rãi, vai trò của truyền thông và những người có tầm ảnh hưởng là cực kỳ quan trọng. Mỗi lời phát ngôn về y tế công cộng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên dữ liệu và sự đồng thuận khoa học – chứ không phải cảm xúc cá nhân hoặc mục tiêu chính trị.

Trường hợp của RFK Jr. là một lời nhắc nhở rằng, không phải mọi tiếng nói nổi bật đều nên được lắng nghe như nhau – đặc biệt khi nó ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe và quyền lợi của hàng triệu người.