Sa mạc Sahara từng xanh tươi và là nơi cư trú của dòng người bí ẩn

Sa mạc Sahara, hiện nay là một trong những nơi khô cằn nhất trên Trái Đất, từng là một vùng đất xanh tươi và trù phú. Trong khoảng thời gian từ 14.500 đến 5.000 năm trước, Sahara là một thảo nguyên xanh mướt, giàu nước và đầy sức sống. Theo nghiên cứu mới nhất, vùng đất này từng là nơi cư trú của một dòng người bí ẩn, tách biệt với thế giới bên ngoài.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích DNA từ hài cốt của hai cá nhân được chôn cất tại một nơi trú ẩn bằng đá gọi là Takarkori ở tây nam Libya. Những hài cốt này được bảo quản tự nhiên, đại diện cho những xác ướp người lâu đời nhất từng được biết đến. Kết quả phân tích cho thấy, những người Takarkori thuộc về một dòng người riêng biệt và chưa từng được xác định trước đây, sống tách biệt với các quần thể ở phía nam Sahara và các nhóm người ở châu Âu và Cận Đông.

Credit: Reuters

Trong thời kỳ được gọi là “Thời kỳ ẩm ướt châu Phi”, Sahara là một vùng đất xanh tươi với nhiều hồ và sông suối. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy nhiều bằng chứng về sự hiện diện của con người trong khu vực này, bao gồm các công cụ làm từ đá, gỗ và xương động vật, đồ gốm, giỏ đan và các tượng khắc. Những người sống ở Takarkori là những người chăn nuôi gia súc, một sự đổi mới văn hóa bắt nguồn từ bên ngoài châu Phi.

Nghiên cứu cho thấy, dòng người Takarkori không có sự ảnh hưởng di truyền đáng kể từ các quần thể ở phía nam Sahara hay từ các nhóm người ở Cận Đông và châu Âu thời tiền sử. Điều này cho thấy họ đã sống tách biệt về mặt di truyền trong hàng ngàn năm, mặc dù họ thực hành chăn nuôi gia súc. Dòng người này có nguồn gốc từ một dòng người Bắc Phi tách ra từ các quần thể ở phía nam Sahara khoảng 50.000 năm trước, cùng thời điểm với sự lan rộng của các dòng người hiện đại ra khỏi châu Phi.

Khám phá này không chỉ làm sáng tỏ lịch sử của Sahara mà còn thách thức những giả định trước đây về lịch sử dân số Bắc Phi. Nó cho thấy sự tồn tại của một dòng người có nguồn gốc sâu xa và tách biệt lâu dài, đồng thời làm nổi bật cách mà chăn nuôi gia súc lan rộng khắp Sahara xanh tươi thông qua trao đổi văn hóa hơn là di cư quy mô lớn.