Spirit Airlines nộp đơn xin phá sản lần thứ hai trong năm: Cuộc chiến sinh tồn của hãng hàng không giá rẻ

By Bùi Thị Thanh Thảo

Spirit Airlines, hãng hàng không giá rẻ tiên phong của Mỹ với những chiếc máy bay màu vàng đặc trưng, đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản theo Chương 11 lần thứ hai trong vòng chưa đầy một năm vào ngày 29 tháng 8 năm 2025. Sau khi thoát khỏi vụ phá sản đầu tiên vào tháng 3, hãng hàng không có trụ sở tại Florida tiếp tục đối mặt với những thách thức tài chính nghiêm trọng, từ dòng tiền cạn kiệt, khoản lỗ ngày càng tăng, đến sự thất bại trong nỗ lực tái định vị thương hiệu. Vụ phá sản này không chỉ phản ánh những khó khăn nội tại của Spirit mà còn là minh chứng cho sự thay đổi sâu sắc trong ngành hàng không Mỹ, nơi mô hình giá rẻ truyền thống đang bị thử thách bởi các xu hướng mới.

Spirit Airlines, từng được biết đến như một biểu tượng của hàng không giá rẻ, đã xây dựng danh tiếng bằng cách phục vụ những hành khách sẵn sàng từ bỏ các tiện ích như hành lý ký gửi hay chọn chỗ để đổi lấy vé giá thấp. Thành lập vào năm 1964 với vai trò là một công ty vận tải đường dài, Spirit chuyển sang ngành hàng không vào những năm 1980 dưới tên Charter One Airlines, trước khi tái thương hiệu thành Spirit vào năm 1992. Mô hình kinh doanh tập trung vào chi phí thấp đã giúp hãng phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ qua, nhưng đại dịch COVID-19 đã làm đảo lộn mọi thứ.

Trong quý kết thúc vào tháng 6 năm 2025, Spirit ghi nhận khoản lỗ ròng lên tới 246 triệu USD, với tổng chi phí vận hành đạt 1,2 tỷ USD, vượt 118% doanh thu quý. Tình trạng tài chính bấp bênh buộc hãng phải sử dụng toàn bộ khoản tín dụng quay vòng 275 triệu USD vào tuần trước khi nộp đơn phá sản. Đây là lần thứ hai Spirit phải tìm đến bảo vệ phá sản theo Chương 11, sau lần đầu tiên vào tháng 11 năm 2024, khi hãng phải đối mặt với khoản nợ ngày càng tăng, các thương vụ sáp nhập thất bại, và các vấn đề kỹ thuật với động cơ Pratt & Whitney của RTX, khiến nhiều máy bay Airbus phải ngừng hoạt động.

Credit: The New York Times

Sau khi thoát khỏi vụ phá sản đầu tiên vào tháng 3 năm 2025, Spirit đã cố gắng tái định vị mình từ một hãng hàng không giá rẻ sang một thương hiệu cao cấp hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về trải nghiệm du lịch thoải mái và chất lượng cao sau đại dịch. Hãng đã tái niêm yết cổ phiếu trên sàn NYSE American và triển khai các chiến dịch để thu hút khách hàng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các dịch vụ nâng cấp. Tuy nhiên, nỗ lực này đã không mang lại kết quả như mong đợi. Sự suy giảm trong chi tiêu du lịch tại thị trường Mỹ, phần lớn do các chính sách thuế quan và cắt giảm ngân sách dưới thời Tổng thống Donald Trump, đã làm giảm giá vé nội địa và gây áp lực lớn lên mô hình kinh doanh của Spirit.

Ngoài ra, Spirit còn đối mặt với tranh chấp với AerCap Holdings, một công ty cho thuê máy bay, liên quan đến thỏa thuận cung cấp 36 máy bay Airbus dự kiến giao từ năm 2027 đến 2028. Các vấn đề này, kết hợp với chi phí vận hành cao và doanh thu không đủ bù đắp, đã khiến hãng rơi vào tình trạng “báo động về khả năng tiếp tục hoạt động” ngay từ đầu tháng 8 năm 2025. “Kể từ khi thoát khỏi quá trình tái cấu trúc trước đó, vốn chỉ tập trung vào giảm nợ được tài trợ và huy động vốn cổ phần, rõ ràng chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm và còn nhiều công cụ để định vị Spirit tốt nhất cho tương lai”, Giám đốc điều hành Dave Davis chia sẻ.

Trong vụ phá sản mới nhất, được nộp tại tòa án phá sản ở Quận Nam New York, Spirit Airlines đã công bố kế hoạch tái cấu trúc quyết liệt nhằm giảm chi phí và cải thiện tình hình tài chính. Hãng dự kiến sẽ thu hẹp sự hiện diện tại một số thị trường và cắt giảm quy mô đội bay để giảm đáng kể các nghĩa vụ nợ và thuê máy bay. Theo ước tính, những thay đổi này có thể giúp Spirit tiết kiệm hàng trăm triệu USD chi phí vận hành mỗi năm. Đồng thời, hãng cam kết tiếp tục duy trì các chuyến bay, bán vé, đặt chỗ và hoạt động bình thường trong suốt quá trình phá sản.

Spirit cũng nhấn mạnh rằng các khoản lương, phúc lợi cho nhân viên, bao gồm cả nhà thầu, sẽ được duy trì, và các nghĩa vụ với nhà cung cấp và đối tác sẽ được tôn trọng trong suốt quá trình tái cấu trúc. Tuy nhiên, cổ phiếu của Spirit đã sụt giảm 44% trong phiên giao dịch ngoài giờ vào ngày 29 tháng 8, và hãng dự kiến cổ phiếu sẽ bị hủy niêm yết khỏi sàn giao dịch.

Sự chật vật của Spirit đã mở ra cơ hội cho các đối thủ như Frontier Airlines, Southwest, và United Airlines, những hãng đang xem xét mở rộng tuyến bay hoặc mua lại các tài sản của Spirit, bao gồm máy bay và các hợp đồng thuê. Frontier Airlines, một hãng giá rẻ khác, đã nhanh chóng bổ sung các tuyến bay mới và nhắm đến việc mở rộng thêm, tận dụng khoảng trống mà Spirit để lại.

Vụ phá sản của Spirit cũng là một lời cảnh báo cho mô hình hàng không giá rẻ trong bối cảnh thị trường đang thay đổi. Đại dịch đã làm thay đổi thói quen du lịch, với hành khách ngày càng ưu tiên sự thoải mái và trải nghiệm cá nhân hóa hơn là giá vé thấp. Các hãng giá rẻ như Spirit, vốn phụ thuộc vào việc cắt giảm tiện ích để giữ giá thấp, đang phải đối mặt với áp lực chuyển đổi để đáp ứng nhu cầu mới. Thất bại trong việc tái định vị thương hiệu của Spirit là minh chứng cho thách thức này, khi hãng không thể cân bằng giữa việc duy trì bản sắc giá rẻ và đáp ứng kỳ vọng của khách hàng về dịch vụ cao cấp hơn.

Dù đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng, Spirit Airlines vẫn cam kết tiếp tục nỗ lực để trở thành một lựa chọn du lịch cao cấp hơn cho khách hàng. Hãng đang làm việc chặt chẽ với các trái chủ để tìm kiếm các nguồn tài trợ tiềm năng trong quá trình phá sản, với hy vọng tái cấu trúc thành công để quay lại quỹ đạo ổn định. Tuy nhiên, với khoản lỗ ròng 1,2 tỷ USD trong năm 2024, sự sụp đổ của thương vụ sáp nhập 3,8 tỷ USD với JetBlue Airways, và những thách thức liên quan đến đội bay, con đường phía trước của Spirit vẫn đầy gian nan.

Vụ phá sản lần thứ hai này không chỉ là một thử thách tài chính mà còn là một bài kiểm tra về khả năng thích nghi của Spirit trong một ngành công nghiệp không ngừng thay đổi. Nếu thành công, Spirit có thể tái định vị mình như một hãng hàng không kết hợp giữa giá trị và chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của hành khách hiện đại. Nhưng nếu thất bại, hãng có thể trở thành một bài học cảnh tỉnh cho các hãng giá rẻ khác về sự cần thiết của sự đổi mới và quản lý tài chính bền vững.

Việc Spirit Airlines nộp đơn xin phá sản lần thứ hai trong vòng một năm là một hồi chuông cảnh báo về những thách thức mà các hãng hàng không giá rẻ đang phải đối mặt trong kỷ nguyên hậu đại dịch. Từ sự sụp đổ của mô hình giá rẻ truyền thống đến áp lực từ các chính sách kinh tế và cạnh tranh ngày càng gay gắt, Spirit đang đứng trước một ngã rẽ quyết định. Với kế hoạch thu hẹp quy mô, tập trung vào hiệu quả tài chính và cam kết duy trì dịch vụ, hãng đang nỗ lực để viết lại câu chuyện của mình. Dù kết quả ra sao, hành trình của Spirit Airlines là một minh chứng sống động cho sự khắc nghiệt của ngành hàng không, nơi chỉ những người biết thích nghi mới có thể bay cao và xa.