Tàu cứu trợ Madleen đến Gaza bị Israel chặn giữ: Cuộc đối đầu mới giữa nhân đạo và an ninh 

Ngày 9/6/2025, một tàu cứu trợ mang tên “Madleen” do Liên minh Flotilla Tự do (Freedom Flotilla Coalition – FFC) điều hành, đã bị lực lượng hải quân Israel chặn giữ khi đang trên đường đến Dải Gaza. Vụ việc đang làm dấy lên tranh cãi quốc tế liên quan đến quyền tiếp cận nhân đạo trong bối cảnh phong tỏa kéo dài và xung đột quân sự tại khu vực.

Ảnh: Reuters 

Tàu “Madleen” treo cờ Vương quốc Anh, khởi hành từ thành phố Catania (Italia) ngày 6/6, mang theo một lượng nhỏ hàng cứu trợ gồm gạo và sữa bột cùng 12 hành khách. Trong số này có các nhân vật nổi bật như nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg và nữ nghị sĩ châu Âu Rima Hassan. Theo FFC, chuyến đi mang tính biểu tượng nhằm phản đối cuộc phong tỏa của Israel và kêu gọi chấm dứt cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza.

Liên minh FFC cho biết mục tiêu của họ là “đưa hỗ trợ thiết yếu đến người dân Palestine và thách thức việc phong tỏa phi pháp đang bóp nghẹt hơn 2 triệu dân thường tại Gaza.”

Ngay sau khi tàu rời bến, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã chỉ thị quân đội ngăn chặn tàu Madleen tiếp cận Gaza, nhấn mạnh rằng mọi hành vi vi phạm phong tỏa sẽ bị xử lý nghiêm. Phía Israel lập luận rằng việc phong tỏa vùng biển ngoài khơi Gaza là cần thiết nhằm ngăn chặn vũ khí được tuồn vào cho các nhóm vũ trang như Hamas.

Hải quân Israel đã phát cảnh báo yêu cầu tàu Madleen chuyển hướng đến cảng Ashdod của Israel hoặc quay trở lại nơi xuất phát. Lực lượng này cũng nhanh chóng triển khai đơn vị đặc nhiệm áp sát và kiểm soát con tàu vào ngày 8/6 sau khi nhận được tín hiệu khẩn cấp từ thủy thủ đoàn.

Liên minh FFC thông báo rằng tàu “Madleen” đã kích hoạt tín hiệu khẩn nguy trong đêm 8/6 sau khi bị tàu chiến Israel bao vây. Hành khách đã mặc áo phao và chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống bị lực lượng Israel áp sát. Hiện chưa ghi nhận thương vong, song các tổ chức nhân quyền cảnh báo rằng việc can thiệp quân sự vào các hoạt động cứu trợ có thể vi phạm luật pháp quốc tế.

Một số chuyên gia Liên Hợp Quốc trước đó đã lên tiếng ủng hộ quyền tự do hàng hải của tàu Madleen. Họ kêu gọi Israel tôn trọng nghĩa vụ quốc tế về cho phép tiếp cận nhân đạo không bị cản trở, đặc biệt trong bối cảnh hàng triệu người dân Gaza đang đối mặt với khủng hoảng lương thực và y tế nghiêm trọng.

Liên minh FFC tuyên bố họ sẽ tiếp tục tổ chức các chiến dịch cứu trợ bất bạo động nhằm gây áp lực buộc Israel chấm dứt phong tỏa. Trong khi đó, phía Israel tái khẳng định chính sách “an ninh quốc gia là ưu tiên hàng đầu.”

Vụ việc lần này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ tái diễn kịch bản tương tự như năm 2010, khi lực lượng đặc nhiệm Israel tấn công tàu Mavi Marmara thuộc một đoàn tàu cứu trợ khác cũng do FFC tổ chức. Vụ việc khiến 10 người thiệt mạng và gây ra làn sóng phản đối gay gắt trên toàn cầu.

Tàu “Madleen” không chỉ đơn thuần là một nỗ lực cứu trợ nhân đạo, mà còn là biểu tượng của cuộc đối đầu ngày càng sâu sắc giữa các giá trị nhân đạo toàn cầu và quan điểm an ninh cứng rắn của Israel. Trong khi cộng đồng quốc tế kêu gọi sự minh bạch và nhân đạo trong ứng xử với Gaza, Israel vẫn kiên quyết giữ vững hàng rào phong tỏa với lý do phòng vệ.