Một thẩm phán tại bang Massachusetts – một trong những bang được xem là “bang xanh” với chính sách nghiêng về tự do và bảo vệ người nhập cư – đang gây tranh cãi khi đưa ra phán quyết nhằm hạn chế quyền của lực lượng Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ (U.S. Border Patrol) trong việc bắt giữ người bị nghi ngờ là nhập cư trái phép mà không có lệnh bắt hợp pháp từ tòa án.
Phán quyết này đến từ một vụ kiện tại tòa án bang, nơi thẩm phán cho rằng các hành vi bắt giữ người nhập cư không có giấy tờ tùy thân của lực lượng Tuần tra Biên giới, nếu không có sự chấp thuận của tòa án, là vi phạm quyền hiến định về tự do cá nhân. Theo đó, thẩm phán khẳng định Tu chính án thứ tư của Hiến pháp Hoa Kỳ – vốn cấm các vụ bắt giữ và khám xét không hợp lý – vẫn được áp dụng, kể cả với những người không phải là công dân Mỹ.
Phán quyết này được coi là một thách thức trực tiếp đối với thẩm quyền của chính phủ liên bang, vốn trao quyền cho lực lượng Tuần tra Biên giới được thực hiện các hành động kiểm soát nhập cư trong phạm vi 100 dặm tính từ biên giới hoặc bờ biển quốc tế – khu vực bao gồm hầu hết dân số Mỹ.
Lực lượng Tuần tra Biên giới thường tiến hành các vụ kiểm tra tại nhà ga, bến xe, sân bay hoặc trên đường cao tốc nhằm phát hiện và bắt giữ người nhập cư bất hợp pháp, dựa vào quyền hạn hành pháp mà không cần phải có lệnh từ tòa án địa phương.
Tuy nhiên, thẩm phán tại Massachusetts cho rằng những hành vi đó vượt quá thẩm quyền khi được thực hiện trên lãnh thổ bang, ngoài khu vực biên giới truyền thống, và vi phạm quy trình tố tụng hợp pháp.
Phán quyết lập tức gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ phía chính quyền liên bang và các tổ chức bảo vệ an ninh biên giới. Hội đồng Tuần tra Biên giới Quốc gia gọi phán quyết này là “một hành động gây nguy hiểm” và “làm suy yếu hệ thống pháp luật quốc gia.”
Ông Brandon Judd, Chủ tịch hội đồng, cho biết: “Nếu các bang có thể đơn phương quyết định những gì nhân viên liên bang có thể hoặc không thể làm, thì sự thống nhất của quốc gia sẽ bị đe dọa.”
Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) cũng bày tỏ lo ngại, cho rằng việc ngăn cản Tuần tra Biên giới thực hiện nhiệm vụ sẽ tạo ra lỗ hổng lớn trong việc kiểm soát nhập cư bất hợp pháp, đặc biệt là khi lượng người vượt biên đang có xu hướng gia tăng.
Trái ngược với lập luận từ liên bang, các nhóm bảo vệ quyền công dân và tổ chức hỗ trợ người nhập cư hoan nghênh phán quyết, xem đây là một bước tiến trong việc ngăn chặn tình trạng bắt giữ tùy tiện và phân biệt đối xử, nhất là tại những khu vực có cộng đồng nhập cư lớn.
Ông Anthony Romero, Giám đốc điều hành ACLU (Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ), nhận định: “Không ai – kể cả người nhập cư không có giấy tờ – nên bị tước quyền hiến pháp cơ bản mà không có lý do chính đáng.”
Hiện tại, phán quyết của thẩm phán đang được kháng cáo và có thể bị đưa lên tòa phúc thẩm liên bang hoặc thậm chí Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ để phân xử trong thời gian tới.
Vụ việc một lần nữa làm dấy lên câu hỏi lớn: Liệu một bang có quyền giới hạn hoạt động của các cơ quan liên bang trên lãnh thổ của mình hay không? Và điều này cũng cho thấy rõ sự chia rẽ giữa các bang xanh và chính phủ liên bang trong chính sách nhập cư – một chủ đề vốn đã gây tranh cãi nhiều năm qua và tiếp tục là tâm điểm trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới.
Theo Fox News, AOL.