Thượng nghị sĩ Mỹ nỗ lực giới hạn quyền phát động chiến tranh của Trump đối với Iran

Theo Reuters, vào ngày 16/6/2025, Thượng nghị sĩ Tim Kaine Đảng Dân chủ đã đề xuất dự luật mới nhằm ngăn Tổng thống Donald Trump tự ý sử dụng lực lượng quân sự để tấn công Iran mà không được Quốc hội phê duyệt. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Israel và Iran leo thang, gây ra mối lo ngại về khả năng Mỹ bị cuốn vào một cuộc xung đột rộng lớn hơn.

Ông Kaine đã nhiều năm chiến đấu để giành lại quyền tuyên bố chiến tranh từ Nhà Trắng về tay Quốc hội, chia sẻ rằng theo Hiến pháp Mỹ, chỉ Quốc hội mới có quyền tuyên chiến và bất kỳ hành động thù địch nào với Iran phải được phê chuẩn thông qua một tuyên bố chiến tranh hoặc một ủy quyền sử dụng quân sự cụ thể. Ông bày tỏ lo ngại rằng sự leo thang tình hình hiện tại có thể nhanh chóng kéo Mỹ vào một cuộc chiến vô tận khác.

Dự luật này được bảo đảm xem xét nhanh ở Thượng viện theo quy định về quyền lực chiến tranh (War Powers Resolution), tức Quốc hội buộc phải đưa ra bỏ phiếu trong thời gian ngắn. Trước đó vào năm 2020, ông Kaine cũng từng đưa ra một nghị quyết tương tự, đã được Quốc hội thông qua nhưng bị Tổng thống Trump phủ quyết.

Israel và Iran đã trao đổi các đợt tấn công nhằm vào Iran và Israel, khiến dân thường thiệt mạng và lãnh đạo thế giới tại Hội nghị G7 ở Canada lo ngại về khả năng chiến tranh lan rộng. Trump đã bày tỏ ủng hộ Israel và cảnh báo Iran không tấn công mục tiêu Mỹ, đồng thời tuyên bố mong có một thỏa thuận dù vẫn để ngỏ khả năng can thiệp nếu cần.

Đề xuất của ông Kaine biểu thị một ranh giới rõ ràng giữa quyền lực hành pháp và lập pháp trong vấn đề chiến tranh, đặc biệt khi xung đột Israel – Iran có thể trở thành chất xúc tác kéo Mỹ vào. Nếu được thông qua, dự luật sẽ buộc Tổng thống phải có sự đồng ý của Quốc hội trước khi triển khai bất kỳ hành động quân sự nào, trừ khi đó là vụ tấn công trực tiếp nhằm vào các lực lượng Mỹ.