Thượng viện Mỹ thu hồi quyền miễn trừ khí thải của California

Ngày 22 tháng 5 năm 2025, Thượng viện Hoa Kỳ do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua một dự luật gây tranh cãi, nhằm thu hồi quyền miễn trừ khí thải của bang California – một đặc quyền cho phép bang này đặt ra các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn so với quy định liên bang. Động thái này được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực chống biến đổi khí hậu và phát triển xe điện tại Mỹ. 

Trong nhiều thập kỷ, California đã giữ vai trò dẫn đầu trong việc thiết lập các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt, đặc biệt là đối với ô tô và xe tải. Nhờ quyền miễn trừ được Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cấp từ năm 1967, bang này có thể áp dụng các quy định riêng, thường nghiêm ngặt hơn so với tiêu chuẩn liên bang. Hơn một chục bang khác cũng đã chọn tuân theo các tiêu chuẩn của California, tạo thành một liên minh môi trường có ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp ô tô. 

Ảnh: Electrek

Các thượng nghị sĩ Cộng hòa cho rằng quyền miễn trừ của California đã tạo ra “sự phân mảnh pháp lý” và gây khó khăn cho các nhà sản xuất ô tô. Họ lập luận rằng cần có một tiêu chuẩn khí thải thống nhất trên toàn quốc để đảm bảo tính nhất quán và giảm chi phí sản xuất. 

Tuy nhiên, các nhà lập pháp Dân chủ và các tổ chức môi trường đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Họ cho rằng việc thu hồi quyền miễn trừ là một bước lùi nghiêm trọng trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy xe điện. Thượng nghị sĩ bang California gọi đây là “một hành động trả đũa chính trị nhằm vào các chính sách tiến bộ về môi trường”. 

Việc thu hồi quyền miễn trừ có thể làm chậm lại quá trình chuyển đổi sang xe điện tại Mỹ. Các hãng xe như Tesla, Rivian và các nhà sản xuất quốc tế đã đầu tư mạnh vào việc đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt của California. Nếu các quy định này bị vô hiệu hóa, động lực đổi mới công nghệ xanh có thể bị suy giảm.

Ngoài ra, quyết định này còn có thể dẫn đến các cuộc chiến pháp lý kéo dài giữa bang California và chính phủ liên bang, tương tự như những gì đã xảy ra dưới thời chính quyền Trump trước đây.