Tòa án Liên bang chặn kế hoạch giải thể Bộ Giáo dục của Tổng thống Trump

By Võ Nhung

Theo Reuters đưa tin ngày 4 tháng 6 năm 2025, một tòa án phúc thẩm liên bang đã ra phán quyết ngăn chặn chính quyền Tổng thống Donald Trump thực hiện kế hoạch giải thể Bộ Giáo dục Hoa Kỳ. Phán quyết này giữ nguyên lệnh tạm thời trước đó, yêu cầu khôi phục hơn 1.300 nhân viên bị sa thải và buộc chính quyền không được đóng cửa cơ quan liên bang này.

Trước đó, vào tháng 3 Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon đã công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự sâu rộng, trong khuôn khổ sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump với mục tiêu xóa bỏ Bộ Giáo dục và trao lại quyền kiểm soát giáo dục cho các bang và chính quyền địa phương. Tuy nhiên, nhiều bang do Đảng Dân chủ kiểm soát, các học khu lớn và công đoàn giáo viên đã khởi kiện, cho rằng động thái này vi phạm luật liên bang và vượt quá thẩm quyền hiến định của nhánh hành pháp.

Nguồn ảnh: Reuters

Thẩm phán David Barron của Tòa phúc thẩm Khu vực 1 nhấn mạnh trong phán quyết rằng việc đóng cửa một cơ quan cấp liên bang đòi hỏi phải có sự chấp thuận của Quốc hội. Ông cho rằng hành động đơn phương của Nhà Trắng không những vi hiến mà còn gây nguy hại đến năng lực thực thi luật giáo dục liên bang như Đạo luật Giáo dục Người khuyết tật (IDEA) hay Đạo luật Không trẻ em nào bị bỏ lại phía sau (No Child Left Behind).

Phản hồi trước phán quyết, đại diện Nhà Trắng cho biết chính quyền Trump sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Dù vậy, một số chuyên gia pháp lý cho rằng khả năng đảo ngược quyết định là không cao, do phán quyết hiện tại đã dựa trên nguyên tắc tách biệt quyền lực được quy định chặt chẽ trong Hiến pháp Hoa Kỳ.

Phán quyết này đánh dấu một bước lùi đáng kể trong nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm tái cấu trúc chính phủ liên bang. Đồng thời, nó cũng cho thấy các rào cản pháp lý mà bất kỳ Tổng thống nào cũng phải đối mặt khi muốn thay đổi tận gốc một cơ quan đã được Quốc hội thiết lập và trao quyền lực thực thi luật pháp quốc gia.