Tòa án Tối cao Hoa Kỳ xác nhận các hạn chế đối với “súng ma” của liên bang

Ảnh: Luiz C. Ribeiro/TNS

Vào ngày thứ Tư, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã xác nhận một quy định liên bang nhắm vào các “súng ma” hầu như không thể truy dấu, được chính quyền của Tổng thống Dân chủ Joe Biden áp dụng trong chiến dịch trấn áp các vũ khí mà việc sử dụng đã gia tăng trong các vụ án phạm tội trên toàn quốc.

Các thẩm phán đã đưa ra phán quyết 7-2 để đảo ngược quyết định của tòa án cấp dưới, theo đó cho rằng Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ (ATF) đã vượt quá thẩm quyền khi ban hành quy định năm 2022 nhắm vào các bộ phận và bộ dụng cụ dùng để chế tạo súng ma.

Các sản phẩm súng ma thường được mua trực tuyến và có thể dễ dàng lắp ráp tại nhà mà không cần số seri để truy vết như các loại súng khác, hoặc kiểm tra lý lịch người mua như đối với các loại súng thương mại khác.

Các nguyên đơn, bao gồm các nhà sản xuất bộ phận, nhiều chủ sở hữu súng và hai nhóm bảo vệ quyền sở hữu súng – Liên đoàn Chính sách Súng và Quỹ Tu chính án thứ Hai – đã kiện để ngừng thực thi quy định của ATF tại tòa án liên bang ở Texas.

Quy định này yêu cầu các nhà sản xuất bộ dụng cụ và bộ phận súng, chẳng hạn như khung hoặc bộ thu chưa hoàn thiện, phải đánh dấu sản phẩm của họ bằng số seri, có giấy phép và thực hiện kiểm tra lý lịch đối với người mua, như đã yêu cầu đối với các loại súng được sản xuất thương mại khác.

Quy định này làm rõ rằng các bộ dụng cụ và linh kiện này được bao gồm trong định nghĩa “súng” theo Đạo luật Kiểm soát Súng năm 1968 và các nhà sản xuất thương mại của các bộ dụng cụ này phải có giấy phép.

Súng ma đặc biệt hấp dẫn đối với những người bị cấm mua súng theo luật, bao gồm cả người chưa đủ tuổi và những người có tiền án tội phạm bạo lực, theo các cơ quan thực thi pháp luật.

Ảnh: Stephen Lam/The San Francisco Chronicle/Getty Images

Trong phiên tranh luận ngày 8 tháng 10, phần lớn các thẩm phán có vẻ nghiêng về việc coi quy định về súng ma là một sự sử dụng hợp pháp thẩm quyền của ATF. Tòa án Tối cao có tỷ lệ bảo thủ 6-3.

Khi các vũ khí này được phát hiện tại hiện trường tội phạm, các cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc truy vết chúng về người mua vì súng ma thiếu số seri vốn có trên các loại súng khác. Chính quyền Biden gọi quy định này là quan trọng để chống lại “sự bùng nổ tội phạm liên quan đến súng ma” tại Hoa Kỳ.

Elizabeth Prelogar, cựu Tổng chưởng lý Hoa Kỳ, bảo vệ quy định này thay mặt cho chính quyền Biden, đã nói với các thẩm phán trong phiên tranh luận rằng thị trường súng ma không chỉ gồm những người đam mê, như một số người phản đối đã gợi ý. “Những gì bằng chứng chỉ ra là những khẩu súng này đã được mua và sử dụng trong tội phạm. Chúng được bán để làm súng phạm tội”, bà Prelogar nói.

Thẩm phán Reed O’Connor tại Fort Worth, Texas đã tuyên bố quy định này không hợp lệ vào năm 2023, cho rằng ATF đã “viết lại luật” mà không có sự tham gia của Quốc hội.

Tòa phúc thẩm thứ 5 tại New Orleans sau đó đã giữ nguyên quyết định của O’Connor, chỉ trích cơ quan này vì đã cố gắng “mang danh Quốc hội để ‘làm gì đó’ về kiểm soát súng. Nhưng đó không phải là nhiệm vụ của một cơ quan hành pháp khi viết luật cho quốc gia chúng ta”.

Tòa án Tối cao vào năm 2023 đã phục hồi quy định này trong khi chờ đợi các kháng cáo của chính quyền Biden.

Hoa Kỳ, với tỷ lệ sở hữu súng cao nhất thế giới, vẫn là một quốc gia chia rẽ sâu sắc về cách giải quyết bạo lực súng đạn, bao gồm các vụ xả súng hàng loạt xảy ra thường xuyên.

Trong ba phán quyết lớn kể từ năm 2008, Tòa án Tối cao đã mở rộng quyền sở hữu súng, bao gồm một quyết định năm 2022 tuyên bố lần đầu tiên rằng Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ quyền của cá nhân mang theo súng ngắn ở nơi công cộng để tự vệ. Trong phán quyết năm 2022, các thẩm phán đã bác bỏ các hạn chế của bang New York, được ban hành vào năm 1913, đối với việc mang súng ngắn giấu kín bên ngoài nhà.

Vào tháng 6 năm 2024, Tòa án Tối cao đã bác bỏ một quy định liên bang cấm “bump stocks” – các thiết bị cho phép súng bán tự động bắn nhanh như súng máy.