Tòa án Tối cao Mỹ bác bỏ nỗ lực trục xuất nhanh người Venezuela theo luật từ thế kỷ 18

Ngày 16/5, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã bác bỏ nỗ lực của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc sử dụng Đạo luật Người nước ngoài thù địch (Alien Enemies Act – AEA) năm 1798 để trục xuất nhanh chóng người di cư Venezuela bị cáo buộc có liên hệ với băng đảng. Với tỷ lệ 7-2, phán quyết này đánh dấu một thất bại pháp lý đáng kể đối với chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ thứ hai.

Ảnh: AP Photo 

Chính quyền Trump đã viện dẫn AEA, một đạo luật thời chiến ít được sử dụng, sau khi liệt kê băng đảng Tren de Aragua của Venezuela là tổ chức khủng bố nước ngoài. Theo đó, hàng trăm người Venezuela bị bắt giữ tại một trung tâm giam giữ ở Texas có thể bị trục xuất trong vòng 24 giờ mà không cần qua quy trình xét xử đầy đủ.

Tuy nhiên, Tòa án Tối cao cho rằng thời gian 24 giờ là không đủ để người bị giam giữ có thể phản biện hoặc tiếp cận luật sư, vi phạm quyền được xét xử công bằng theo Hiến pháp. Phán quyết yêu cầu vụ việc được chuyển lại Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 5 để xem xét tiếp.

Phán quyết này không ngăn cản việc trục xuất người di cư qua các kênh pháp lý khác, nhưng đặt ra giới hạn rõ ràng đối với việc sử dụng AEA trong bối cảnh hiện nay. Hai thẩm phán bảo thủ Samuel Alito và Clarence Thomas phản đối phán quyết, cho rằng Tòa án đã can thiệp quá sâu vào quyền hành pháp trong việc bảo vệ an ninh quốc gia.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump đang đẩy mạnh chiến dịch trục xuất người nhập cư không có giấy tờ. Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã đề nghị triển khai 20.000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia để hỗ trợ các cuộc truy quét trên toàn quốc, nhằm tăng cường năng lực cho Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE), hiện có khoảng 7.700 nhân viên.

Ngoài ra, chính quyền Trump còn đang xem xét đình chỉ quyền habeas corpus – quyền hiến định cho phép người bị giam giữ yêu cầu tòa án xem xét tính hợp pháp của việc giam giữ – với lý do tình trạng nhập cư hiện nay là một “cuộc xâm lược”, có thể biện minh cho việc đình chỉ quyền này theo Hiến pháp. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý và tòa án liên bang đã bày tỏ hoài nghi về tính hợp pháp của động thái này.

Phán quyết của Tòa án Tối cao được xem là một đòn giáng mạnh vào chiến lược nhập cư của Tổng thống Trump, vốn đã vấp phải nhiều thách thức pháp lý trong nhiệm kỳ thứ hai. Nhiều tổ chức nhân quyền và luật sư di trú hoan nghênh phán quyết, cho rằng đây là bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người di cư và ngăn chặn việc lạm dụng quyền hành pháp trong lĩnh vực nhập cư.