Ngày 26/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trình Quốc hội bản dự thảo ngân sách quốc phòng cho năm tài khóa 2026, với tổng giá trị 892,6 tỷ USD. Mặc dù con số này tương đương ngân sách năm trước, nhưng nội dung cho thấy những thay đổi đáng chú ý về chiến lược và cơ cấu chi tiêu, đặc biệt là việc cắt giảm mua sắm máy bay chiến đấu F-35 để chuyển hướng đầu tư sang các loại vũ khí mới như tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV).
Ảnh: Reuters
Theo đề xuất mới, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ chỉ đặt hàng 47 chiếc F-35 trong năm 2026, giảm mạnh so với con số 68 chiếc của năm trước. Trong khi đó, ngân sách sẽ dành khoản chi lớn hơn cho các loại tên lửa tấn công tầm xa như JASSM-ER (tên lửa không đối đất tầm xa phóng từ máy bay) và LRASM (tên lửa chống hạm), cũng như các UAV cỡ nhỏ – xu hướng được cho là rút kinh nghiệm từ các cuộc chiến công nghệ cao như ở Ukraine.
Việc thay đổi định hướng này phản ánh chiến lược quốc phòng mới của chính quyền Trump, tập trung vào tính cơ động, chính xác và hiệu quả chi phí trong bối cảnh cạnh tranh quân sự ngày càng gay gắt với Trung Quốc.
Dự thảo cũng đề xuất cắt giảm hơn 7.200 nhân viên dân sự trong lực lượng Hải quân và không đầu tư thêm tàu sân bay hay tàu đổ bộ mới. Chỉ ba tàu chiến được đề xuất mua trong ngân sách này, trong khi các dự án đóng tàu lớn khác sẽ được chuyển sang một dự luật chi tiêu đặc biệt khác. Ngoài ra, chính phủ cũng có kế hoạch loại bỏ một số tàu và máy bay cũ không còn hiệu quả về mặt chi phí để tái cơ cấu lực lượng theo hướng tinh gọn và hiện đại hóa.
Bên cạnh việc cắt giảm mua sắm khí tài truyền thống, ông Trump vẫn cam kết tăng 3,8% lương cơ bản cho quân nhân trong năm tới. Ngoài ra, một phần ngân sách lớn tiếp tục được dành cho sáng kiến phòng thủ tên lửa “Golden Dome” – một trong những ưu tiên chiến lược nhằm bảo vệ nước Mỹ trước các mối đe dọa từ xa. Đề xuất này sẽ được kết hợp với dự luật quốc phòng “One Big Beautiful Bill”, trong đó Trump yêu cầu bổ sung khoảng 25 tỷ USD để tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa quốc gia.
Một trong những điểm nhấn lớn trong ngân sách năm 2026 là việc tập trung vào khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Nhà Trắng tuyên bố rõ ràng rằng mục tiêu trọng tâm là “ngăn chặn hành vi gây hấn từ Trung Quốc” thông qua hiện đại hóa quân sự, tăng cường chuỗi cung ứng quốc phòng trong nước và giảm phụ thuộc vào các hệ thống vũ khí truyền thống có chi phí duy trì cao. Động thái này phản ánh chiến lược răn đe rộng lớn hơn của chính quyền Trump trước các thách thức từ Bắc Kinh trong cả lĩnh vực quân sự, công nghệ và kinh tế.
Dự thảo ngân sách quốc phòng mới cho thấy Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi một chiến lược “tái cơ cấu thông minh” – tức cắt giảm các chương trình vũ khí tốn kém như F-35, vốn bị chỉ trích vì chi phí cao và độ tin cậy chưa tương xứng, để chuyển sang những công nghệ chiến tranh mới phù hợp hơn với môi trường tác chiến hiện đại. Tuy nhiên, đề xuất của ông vẫn còn gây tranh cãi trong nội bộ Quốc hội Mỹ.