Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu lãnh tụ Iran “đầu hàng vô điều kiện”, đẩy căng thẳng 2 nước lên đỉnh điểm

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran tiếp tục bị đẩy lên cao sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 17/6 tuyên bố yêu cầu lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, “đầu hàng vô điều kiện”, trong một thông điệp mang tính đối đầu được đưa ra giữa lúc quan hệ hai nước ngày càng rơi vào bế tắc nguy hiểm.

Ảnh: SCMP 

Theo bài viết của South China Morning Post, phát ngôn cứng rắn này của Tổng thống Trump là động thái mới nhất trong chuỗi hành vi gia tăng áp lực đối với Tehran, vốn đã bị siết chặt bởi các lệnh trừng phạt kinh tế và cô lập ngoại giao kể từ khi ông Trump tái đắc cử. “Khamenei có hai lựa chọn: hoặc đầu hàng vô điều kiện, hoặc đối mặt với hậu quả nghiêm trọng hơn bất kỳ điều gì ông ta từng chứng kiến,” ông Trump nhấn mạnh trong một tuyên bố gửi từ Nhà Trắng.

Các chuyên gia quốc tế cho rằng tuyên bố của ông Trump không chỉ mang tính răn đe mà còn làm gia tăng nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang trong khu vực. Việc đòi hỏi Iran đầu hàng không kèm điều kiện bị coi là “lằn ranh đỏ” khiến khả năng đàm phán gần như không còn. Đây cũng là một thông điệp rõ ràng rằng Washington không còn kiên nhẫn với chiến lược đối đầu gián tiếp, mà đang dần tiến tới phương án cưỡng ép toàn diện.

Đáp trả yêu sách từ phía Mỹ, Đại giáo chủ Ali Khamenei tuyên bố Iran sẽ không bao giờ khuất phục trước “áp lực kiểu đế quốc” và sẵn sàng bảo vệ “phẩm giá và chủ quyền quốc gia đến cùng”. Ông gọi những tuyên bố của ông Trump là “mang tính sỉ nhục”, đồng thời cảnh báo rằng mọi động thái quân sự từ phía Mỹ sẽ vấp phải phản ứng “nghiêm khắc và không khoan nhượng”.

Trong khi đó, cộng đồng quốc tế thể hiện sự lo ngại sâu sắc trước nguy cơ vùng Vịnh rơi vào vòng xoáy xung đột. Nga và Trung Quốc kêu gọi kiềm chế và hối thúc Mỹ từ bỏ những hành vi khiêu khích, trong khi các đồng minh châu Âu như Pháp và Đức đề nghị cả hai bên quay lại bàn đàm phán. Một nhà ngoại giao cấp cao của EU nhận định: “Việc yêu cầu đầu hàng vô điều kiện không phải là nền tảng cho bất kỳ giải pháp ngoại giao nào, mà là công thức dẫn đến chiến tranh.”

Bối cảnh hiện tại cho thấy chiến lược “áp lực tối đa” mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi đối với Iran đang chuyển từ giai đoạn trừng phạt sang đe dọa quân sự. Các phân tích cho rằng tuyên bố mới của ông Trump không chỉ nhằm vào Iran mà còn là thông điệp gửi tới các đối thủ khác như Triều Tiên, Trung Quốc – rằng Mỹ sẵn sàng dùng biện pháp mạnh mẽ để áp đặt điều kiện.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo, nếu Washington tiếp tục theo đuổi hướng tiếp cận “tất thắng hoặc không gì cả”, thì nguy cơ xảy ra một cuộc đối đầu vũ trang quy mô lớn tại Trung Đông sẽ không còn là giả định. Và trong kịch bản đó, không chỉ riêng Iran hay Mỹ phải trả giá.