Tổng thống Nam Phi Ramaphosa tìm cách hàn gắn quan hệ với Mỹ qua đề xuất thương mại

Ngày 21/5/2025, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã đến Washington, D.C., nhằm cải thiện mối quan hệ đang căng thẳng với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump đã cắt giảm viện trợ cho Nam Phi, trục xuất đại sứ nước này và chỉ trích mạnh mẽ các chính sách nội địa của Pretoria, đặc biệt là luật cải cách đất đai và vụ kiện Israel tại Tòa án Công lý Quốc tế.

Ảnh: File Photo 

Trong nỗ lực khôi phục quan hệ, ông Ramaphosa mang đến Washington các đề xuất về thương mại và đầu tư, bao gồm việc bảo vệ quyền tiếp cận miễn thuế cho nông sản Nam Phi vào thị trường Mỹ theo Đạo luật Tăng trưởng và Cơ hội châu Phi (AGOA), vốn đang bị đe dọa bởi các chính sách thuế quan mới của Mỹ. Ngoài ra, ông cũng đề xuất các ưu đãi thuế cho các công ty Mỹ như Tesla và Starlink, đổi lại là cam kết đầu tư vào cơ sở hạ tầng tại Nam Phi.

Để tăng cường hiệu quả của chuyến thăm, ông Ramaphosa đi cùng các bộ trưởng chủ chốt, tỷ phú Johann Rupert và hai golfer nổi tiếng Ernie Els và Retief Goosen, những người có mối quan hệ với ông Trump. Phía Mỹ, ngoài Tổng thống Trump, còn có sự tham dự của Phó Tổng thống JD Vance và tỷ phú gốc Nam Phi Elon Musk, người từng cáo buộc chính phủ Nam Phi thực hiện các chính sách phân biệt đối xử với người da trắng—một cáo buộc mà Pretoria kiên quyết bác bỏ.

Chính quyền Trump dự kiến sẽ yêu cầu Nam Phi miễn trừ cho các công ty Mỹ khỏi các quy định của luật Trao quyền Kinh tế cho Người da đen (BEE), vốn yêu cầu các doanh nghiệp phải có ít nhất 30% cổ phần thuộc sở hữu của các nhóm thiệt thòi hoặc đầu tư tương đương vào đào tạo. Tuy nhiên, ông Ramaphosa khó có thể nhượng bộ, vì các chính sách này là trụ cột trong nỗ lực khắc phục bất bình đẳng sau chế độ apartheid.

Việc Mỹ cắt giảm viện trợ đã ảnh hưởng đến các dịch vụ y tế tại Nam Phi, đặc biệt là chương trình xét nghiệm HIV. Ngoài ra, việc Mỹ cấp quy chế tị nạn cho 59 người Nam Phi da trắng với lý do bị phân biệt đối xử đã làm gia tăng căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.

Trước chuyến đi, ông Ramaphosa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại với Mỹ: “Dù muốn hay không, chúng ta vẫn có mối liên kết chặt chẽ và cần phải đối thoại.” Ông hy vọng rằng các đề xuất hợp tác kinh tế sẽ giúp xoa dịu căng thẳng và mở ra cơ hội mới cho quan hệ song phương.

Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo được xem là cơ hội quan trọng để cải thiện mối quan hệ giữa Nam Phi và Mỹ, vốn đang chịu nhiều áp lực từ các vấn đề nội tại và chính sách đối ngoại.