Tổng thống Trump tuyên bố chip từ Trung Quốc sẽ bị điều tra vì lý do an ninh quốc gia; chuẩn bị áp thêm thuế

Tổng thống Mỹ Donald Trump vào Chủ nhật đã tiếp tục nhấn mạnh thông điệp mới nhất từ chính quyền của ông rằng việc loại trừ điện thoại thông minh và máy tính khỏi danh sách các mặt hàng bị đánh thuế sẽ chỉ là tạm thời. Ông cam kết sẽ mở cuộc điều tra thương mại về lĩnh vực bán dẫn (semiconductors) vì lý do an ninh quốc gia.

Ảnh: Alex Wong/Getty Images

Các thiết bị điện tử này “đang được chuyển sang một loại thuế khác”, Trump viết trên mạng xã hội. “Chúng tôi đang xem xét lĩnh vực bán dẫn và TOÀN BỘ CHUỖI CUNG ỨNG ĐIỆN TỬ trong cuộc điều tra sắp tới liên quan đến thuế vì an ninh quốc gia”.

Trước đó, Nhà Trắng đã thông báo loại trừ một số sản phẩm khỏi mức thuế cao vào thứ Sáu tuần trước.

Bộ trưởng Thương mại của Hoa Kỳ, ông Howard Lutnick, vào Chủ nhật cho biết các sản phẩm công nghệ quan trọng từ Trung Quốc – bao gồm cả chip bán dẫn – sẽ sớm bị áp thêm thuế mới trong vòng hai tháng tới.

Việc loại trừ thuế hôm thứ Sáu được xem là một “lối thoát tạm thời” cho các công ty công nghệ lớn như Apple và Dell Technologies – những doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc.

Tuần trước, sự thay đổi liên tục trong quan điểm của Trump về thuế đã khiến thị trường chứng khoán Mỹ biến động mạnh nhất kể từ thời điểm đại dịch COVID-19 năm 2020. Chỉ số S&P 500 đã giảm hơn 10% kể từ khi Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 1.

Lutnick nói rằng Trump sẽ ban hành “loại thuế đặc biệt” tập trung vào điện thoại, máy tính và các sản phẩm điện tử khác trong một đến hai tháng tới. Loại thuế này sẽ nằm ngoài khung “thuế đối ứng” mà Trump đang áp dụng – loại mà gần đây đã tăng lên tới 125% với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

“Ông ấy nói những sản phẩm này không bị đánh thuế đối ứng, nhưng sẽ bị đánh thuế trong gói thuế bán dẫn, có thể sẽ có hiệu lực trong một hoặc hai tháng nữa”, Lutnick nói trong chương trình “This Week” của kênh ABC. Ông cho rằng các loại thuế này sẽ giúp thúc đẩy sản xuất các sản phẩm đó tại Mỹ. “Đây là những sản phẩm có liên quan đến an ninh quốc gia, và chúng ta cần sản xuất tại Mỹ”.

Vào thứ Sáu, Trung Quốc cũng đã nâng mức thuế với hàng nhập khẩu từ Mỹ lên 125% để đáp trả. Đến Chủ nhật, trước khi ông Lutnick phát biểu, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết họ đang xem xét tác động của việc Mỹ loại trừ thuế đối với một số sản phẩm công nghệ vào cuối ngày thứ Sáu.

“Chuông treo cổ hổ thì chỉ người đã buộc nó mới có thể tháo ra”, Bộ Thương mại Trung Quốc nói, ngụ ý Mỹ phải là bên gỡ bỏ căng thẳng nếu muốn giải quyết vấn đề.

Tỷ phú đầu tư Bill Ackman – người từng ủng hộ Trump tranh cử nhưng đã chỉ trích chính sách thuế – hôm Chủ nhật kêu gọi Trump tạm hoãn áp thuế đối ứng với Trung Quốc trong 3 tháng, giống như ông đã làm với hầu hết các quốc gia khác vào tuần trước.

Nếu Trump tạm dừng thuế với Trung Quốc trong 90 ngày và giảm mức thuế xuống 10% trong thời gian đó, “ông ấy vẫn sẽ đạt được mục tiêu buộc doanh nghiệp Mỹ rời khỏi chuỗi cung ứng Trung Quốc mà không gây gián đoạn và rủi ro”, Ackman viết trên mạng xã hội X.

Ảnh: Victor J. Blue/Bloomberg/Getty Images

“Thay đổi mỗi ngày”

Chuyên gia phân tích thị trường Sven Henrich, người sáng lập NorthmanTrader, chỉ trích mạnh cách chính quyền xử lý chính sách thuế.

“Cảm nhận chung: Ngày nào Lutnick bị sa thải có lẽ là ngày thị trường chứng khoán tăng mạnh nhất trong năm”, Henrich viết trên X. “Tôi đề nghị chính quyền nên xác định rõ ai là người kiểm soát thông điệp, vì hiện nay nó thay đổi mỗi ngày. Doanh nghiệp Mỹ không thể lên kế hoạch hay đầu tư nếu cứ như vậy”.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, thuộc Đảng Dân chủ, chỉ trích sự thay đổi mới nhất trong kế hoạch thuế của Trump, cho rằng nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và gây ra lạm phát.

“Chẳng có chính sách thuế gì cả – chỉ toàn là hỗn loạn và tham nhũng”, Warren phát biểu trên chương trình “This Week” của ABC, trước khi Trump đăng bài mới trên mạng xã hội.

Trong thông báo gửi đến các nhà vận chuyển hàng hóa vào cuối ngày thứ Sáu, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ đã công bố danh sách các mã sản phẩm được loại trừ khỏi thuế nhập khẩu. Danh sách gồm 20 nhóm sản phẩm như máy tính, laptop, ổ đĩa, thiết bị bán dẫn, chip nhớ và màn hình phẳng.

Trong chương trình “Meet the Press” của NBC, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro nói rằng Mỹ đã mời Trung Quốc đàm phán, nhưng ông chỉ trích việc Trung Quốc có liên quan đến chuỗi cung ứng fentanyl – một chất ma túy gây chết người. Ông không đưa Trung Quốc vào danh sách 7 quốc gia – gồm Anh, EU, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia và Israel – mà chính quyền đang đàm phán thương mại.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nói trên “Face the Nation” của CBS rằng chưa có kế hoạch nào để Trump trực tiếp nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về vấn đề thuế. Ông cáo buộc Trung Quốc gây căng thẳng thương mại bằng cách phản đòn bằng thuế. Tuy nhiên, ông bày tỏ hy vọng đạt được thỏa thuận với các quốc gia khác.

“Mục tiêu của tôi là có những thỏa thuận thực chất trong vòng 90 ngày, và tôi nghĩ chúng tôi sẽ đạt được điều đó với một số quốc gia trong vài tuần tới”, Greer nói.

Tỷ phú Ray Dalio – nhà sáng lập quỹ đầu tư lớn nhất thế giới – nói trên NBC rằng ông lo ngại Mỹ có thể rơi vào suy thoái, hoặc tệ hơn, nếu không xử lý vấn đề thuế quan một cách hợp lý.

“Hiện tại chúng ta đang ở thời điểm quyết định và rất gần với suy thoái”, Dalio nói hôm Chủ nhật. “Tôi lo rằng sẽ có điều gì đó còn tồi tệ hơn suy thoái nếu tình hình không được xử lý tốt”.