Trump ca ngợi khởi đầu mạnh mẽ trong bài phát biểu trước Quốc hội, vấp phải sự phản đối từ Đảng Dân chủ

Tổng thống Donald Trump, với tinh thần đầy chiến thắng, tuyên bố trước Quốc hội vào tối thứ Ba rằng “Nước Mỹ đã trở lại” sau khi ông thay đổi chính sách đối ngoại, phát động cuộc chiến thương mại và sa thải hàng chục nghìn nhân viên chính phủ chỉ trong sáu tuần đầy biến động kể từ khi quay trở lại nắm quyền. Tuy nhiên, bài phát biểu của ông cũng vấp phải sự phản đối gay gắt từ các nghị sĩ Đảng Dân chủ, thậm chí một số người đã bỏ ra ngoài để phản đối.

Bài phát biểu quan trọng này – lần đầu tiên của ông Trump trước Quốc hội kể từ khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 – diễn ra ngay sau ngày thứ hai liên tiếp thị trường chứng khoán biến động mạnh do ông áp đặt hàng loạt mức thuế mới đối với Mexico, Canada và Trung Quốc.

Với thời lượng 100 phút, đây là bài phát biểu dài nhất trong lịch sử hiện đại của một tổng thống trước Quốc hội, theo Dự án Lịch sử Tổng thống Mỹ.

Ảnh: Kent Nishimura/Bloomberg/Getty

Chính sách đối ngoại gây tranh cãi

Các nhà lãnh đạo thế giới theo dõi sát sao bài phát biểu của ông Trump, đặc biệt sau khi ông bất ngờ đình chỉ toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine – một động thái đảo ngược hoàn toàn chính sách của Mỹ trước đó. Quyết định này được đưa ra ngay sau một cuộc tranh cãi nảy lửa tại Phòng Bầu dục, khi ông Trump công khai trách mắng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy ngay trước ống kính truyền hình.

Việc Mỹ tạm dừng viện trợ khiến Ukraine gặp khó khăn trong việc đối phó với Nga, nước đã phát động cuộc xâm lược toàn diện ba năm trước. Điều này cũng làm các nhà lãnh đạo châu Âu lo lắng rằng ông Trump đang đưa Mỹ xích lại quá gần Moscow.

Trong bài phát biểu, ông Trump chỉ dành vài phút để nói về chính sách đối ngoại. Ông đề cập đến một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine, vốn đã bị hoãn lại sau cuộc họp căng thẳng tại Nhà Trắng tuần trước. “Đồng thời, chúng tôi đã có những cuộc thảo luận nghiêm túc với Nga và nhận được tín hiệu mạnh mẽ rằng họ sẵn sàng cho hòa bình”, ông Trump nói. “Điều đó chẳng phải rất tuyệt vời sao?”.

Ông cũng nhắc lại cam kết – nhưng không nêu chi tiết – về việc mang lại hòa bình cho Trung Đông và mở rộng Hiệp định Abraham, các thỏa thuận được ký trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông để thiết lập quan hệ giữa Israel và một số nước Ả Rập.

Cam kết cân bằng ngân sách, nhưng đề xuất cắt giảm thuế khổng lồ

Ông Trump cam kết sẽ cân bằng ngân sách liên bang, mặc dù cùng lúc đó ông thúc giục Quốc hội thông qua một gói cắt giảm thuế lớn, có thể làm tăng thêm hơn 5 nghìn tỷ USD vào khoản nợ liên bang hiện đã lên đến 36 nghìn tỷ USD.

Quốc hội Mỹ sẽ phải nâng mức trần nợ trong năm nay, nếu không nguy cơ vỡ nợ có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Bài phát biểu đầy phong cách tranh cử và sự phản đối từ Đảng Dân chủ

Bài phát biểu của ông Trump mang nhiều đặc điểm của các cuộc vận động tranh cử của ông trước đây. Ông liên tục công kích người tiền nhiệm thuộc Đảng Dân chủ, ông Joe Biden, gọi những người nhập cư phạm tội là “những kẻ man rợ” và tuyên bố sẽ cấm cái mà ông gọi là “tư tưởng chuyển giới”. Tuy nhiên, nhiều tuyên bố của ông bị đánh giá là phóng đại hoặc sai sự thật.

Ngay khi bắt đầu, ông Trump nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt từ các nghị sĩ Đảng Cộng hòa: “Thưa đồng bào của tôi, nước Mỹ đã trở lại”, ông Trump nói. “Đất nước chúng ta đang trên đà hồi sinh mạnh mẽ chưa từng thấy và có lẽ sẽ không bao giờ thấy lại”.

Trong khi đó, nhiều nghị sĩ Đảng Dân chủ giơ cao các tấm biển có nội dung như “Không có vua!” và “Điều này không bình thường!”. Khoảng một nửa số nghị sĩ Đảng Dân chủ đã rời phòng họp trước khi bài phát biểu kết thúc.

Một nghị sĩ Texas, Al Green, đã bị buộc phải rời đi sau khi từ chối ngồi xuống. Ông Trump tỏ ra thích thú với những sự bất đồng này: “Tôi nhìn các nghị sĩ Đảng Dân chủ trước mặt mình và nhận ra rằng không có gì tôi nói có thể khiến họ vui vẻ, đứng lên vỗ tay hay mỉm cười”, ông nói sau khi ông Green bị đưa ra ngoài.

Bài phát biểu diễn ra tại Hạ viện Mỹ, nơi bốn năm trước, các nghị sĩ từng hoảng sợ khi những người ủng hộ ông Trump tấn công tòa nhà Quốc hội để ngăn chặn kết quả bầu cử 2020.

Ảnh: Kayla Bartkowski/Getty

Những lời chỉ trích từ phe Dân chủ

Nghị sĩ Đảng Dân chủ được chọn để đáp lại bài phát biểu của ông Trump là Thượng nghị sĩ Elissa Slotkin, một chính trị gia ôn hòa. Cô đã viện dẫn một tổng thống Cộng hòa biểu tượng để chỉ trích ông Trump: “Là một đứa trẻ lớn lên trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, tôi cảm thấy may mắn vì đó là Reagan chứ không phải Trump lãnh đạo nước Mỹ vào những năm 1980. Nếu là Trump, chúng ta đã thua Chiến tranh Lạnh rồi”, bà Slotkin nói, ám chỉ cố Tổng thống Ronald Reagan. “Hành động của Donald Trump cho thấy, trong thâm tâm, ông ấy không tin rằng chúng ta là một quốc gia vĩ đại”.

Thuế quan mới tiếp tục được áp đặt

Ông Trump ca ngợi tỷ phú Elon Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ của ông, nơi đã cắt giảm hơn 100.000 nhân viên liên bang, tiết kiệm hàng tỷ USD viện trợ nước ngoài và đóng cửa một số cơ quan chính phủ.

Tổng thống tuyên bố Musk đã giúp phát hiện “hàng trăm tỷ USD gian lận” – một con số cao hơn nhiều so với bất kỳ tuyên bố nào trước đó của chính quyền. Musk, có mặt tại phòng họp, nhận được những tràng pháo tay từ các nghị sĩ Đảng Cộng hòa.

Ông Trump tái khẳng định ý định áp đặt thêm thuế quan vào ngày 2 tháng 4, một động thái có thể làm thị trường tài chính chao đảo thêm nữa. “Các quốc gia khác đã dùng thuế quan chống lại chúng ta trong nhiều thập kỷ, và bây giờ đến lượt chúng ta sử dụng thuế quan với họ”, ông nói.

Dù vậy, nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa vẫn ngồi yên, cho thấy chính sách thuế quan của ông Trump đang gây chia rẽ ngay trong đảng của ông.

Các mức thuế 25% đối với Mexico và Canada, cùng mức 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, đã khiến giới đầu tư lo ngại. Chỉ số Nasdaq Composite hiện đã giảm hơn 9% so với mức cao nhất vào ngày 16 tháng 12.

Ông Trump cũng kêu gọi Quốc hội thông qua một kế hoạch 4,5 nghìn tỷ USD để gia hạn các khoản cắt giảm thuế năm 2017, tăng cường an ninh biên giới và tài trợ cho việc trục xuất hàng loạt.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Phi đảng phái về Ngân sách Trách nhiệm, kế hoạch thuế toàn diện của ông Trump có thể khiến ngân sách thâm hụt từ 5 nghìn tỷ đến 11,2 nghìn tỷ USD trong vòng một thập kỷ.