Tổng thống Donald Trump đang lên kế hoạch thu hồi tình trạng pháp lý tạm thời của khoảng 240.000 người Ukraine đã chạy trốn cuộc xâm lược của Nga, theo hãng tin Reuters đưa tin hôm thứ Năm. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, đồng thời cũng là một phần trong chiến dịch của Trump nhằm đẩy mạnh việc trục xuất người nhập cư.
Ảnh: Alex Brandon/AP
Tình trạng bảo vệ tạm thời (TPS) là gì?
Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS) cấp tình trạng bảo vệ tạm thời (TPS) cho công dân của những quốc gia đang gặp nguy hiểm và không thể trở về nhà an toàn. Một quốc gia có thể được cấp TPS nếu đang xảy ra xung đột vũ trang, thảm họa môi trường, dịch bệnh hoặc các tình huống đặc biệt khác.
Vào tháng 3/2022, Bộ trưởng DHS khi đó là Alejandro Mayorkas đã cấp TPS cho Ukraine ngay sau khi Nga tiến hành cuộc xâm lược. Tình trạng này sau đó được gia hạn đến tháng 10/2026 dưới thời chính quyền Biden. TPS giúp công dân Ukraine được làm việc hợp pháp tại Mỹ và không bị trục xuất.
Những ai khác có thể bị mất tư cách pháp lý tạm thời?
Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày 20/1, yêu cầu DHS chấm dứt tất cả các chương trình nhập cư tạm thời diện “parole” (được bảo lãnh vào Mỹ vì lý do nhân đạo). Theo tài liệu nội bộ mà CBS News thu thập được, chính quyền Trump dự kiến sẽ thu hồi tư cách pháp lý tạm thời của người di cư từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela – những người đã đến Mỹ nhờ sự bảo trợ của công dân Mỹ.
Quyết định này có thể ảnh hưởng đến hơn 530.000 người đến từ các quốc gia trên. Ngoài ra, khoảng 77.000 người Afghanistan từng chạy trốn khỏi sự kiểm soát của Taliban cũng có thể bị ảnh hưởng.
Bối cảnh quan trọng
Việc hủy bỏ TPS cho người Ukraine sẽ là một bước ngoặt lớn so với chính sách của chính quyền Biden, vốn đã nỗ lực chào đón người tị nạn Ukraine thông qua chương trình “Đoàn kết vì Ukraine” (Uniting for Ukraine). Bộ An ninh Nội địa Mỹ từng tuyên bố chương trình này nhằm giúp đỡ những người Ukraine đang chịu tổn thất nặng nề từ cuộc chiến của Putin. Chương trình cũng kêu gọi công dân Mỹ bảo trợ cho người tị nạn Ukraine.
Trong khi đó, chính quyền Trump đã tuyên bố sẽ tiến hành “chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ”. Trump nhiều lần nhấn mạnh ông muốn trục xuất tất cả những người nhập cư bị cáo buộc phạm tội.
Ảnh: Pool/EPA
Mâu thuẫn giữa Trump và Zelenskyy
Việc hủy bỏ TPS của người Ukraine cũng là diễn biến mới nhất trong căng thẳng giữa Trump và Tổng thống Ukraine Zelenskyy. Cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo tại Nhà Trắng tuần trước đã trở nên căng thẳng, khi Trump và Phó Tổng thống JD Vance cáo buộc Zelenskyy “thiếu tôn trọng”.
Zelenskyy đã phản đối ý kiến của Trump và Vance về việc Ukraine nên đạt thỏa thuận hòa bình với Putin. Trump đã nhiều lần thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga, đồng thời chuyển hướng các cuộc đàm phán ra khỏi sự kiểm soát của Ukraine. Ông từng cáo buộc Zelenskyy là “nhà độc tài” vì “từ chối tổ chức bầu cử”, dù sau đó Trump dường như đã rút lại nhận xét này.