Ảnh: Mikhail Svetlov, Mikhail Svetlov/Getty Images
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thảo luận về các biện pháp chấm dứt cuộc chiến Ukraine vào hôm thứ Ba, và Nhà Trắng cho biết cuộc gọi giữa hai nhà lãnh đạo đang diễn ra tốt đẹp.
Trump hy vọng thuyết phục Putin chấp nhận lệnh ngừng bắn trong 30 ngày mà Mỹ đề xuất và tiến tới một giải pháp lâu dài để chấm dứt cuộc xung đột kéo dài ba năm này. Một quan chức Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo đã bắt đầu cuộc gọi từ lúc 10 giờ sáng (1400 GMT). “Cuộc gọi đang diễn ra tốt đẹp và vẫn đang tiếp tục”,Dan Scavino, phó chánh văn phòng Nhà Trắng, viết trên mạng xã hội X.
Ukraine đã đồng ý với lệnh ngừng bắn trong cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II, trong đó hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng hoặc bị thương, hàng triệu người bị di dời và các thị trấn bị san phẳng.
Tuần trước, Putin cho biết ông ủng hộ về nguyên tắc đề xuất của Washington về một thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày, nhưng quân đội của ông sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi một số điều kiện quan trọng được giải quyết.
Trump hy vọng có thể đạt được tiến triển hướng tới một kế hoạch hòa bình dài hạn, mà ông đã ám chỉ có thể bao gồm các nhượng bộ về lãnh thổ từ phía Kyiv và quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine.
“Rất nhiều yếu tố của một Thỏa thuận Cuối Cùng đã được đồng thuận, nhưng vẫn còn nhiều điều phải giải quyết”, Trump nói trong một bài đăng trên mạng xã hội vào thứ Hai. “Mỗi tuần có 2.500 lính chết, từ cả hai bên, và nó phải kết thúc NGAY BÂY GIỜ”.
Kremlin trước cuộc gọi cho biết Trump và Putin sẽ thảo luận về việc giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine và bình thường hóa quan hệ giữa Nga và Mỹ, và họ sẽ nói chuyện “bao lâu tùy họ thấy cần thiết”.
Phát ngôn viên của Kremlin, Dmitry Peskov, cho biết đã có một “sự hiểu biết nhất định” giữa hai nhà lãnh đạo, dựa trên cuộc gọi điện thoại mà họ đã thực hiện vào ngày 12 tháng 2 và các cuộc liên lạc cấp cao giữa hai quốc gia sau đó.
“Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề lớn liên quan đến việc bình thường hóa quan hệ song phương của chúng ta, và một giải pháp về Ukraine. Tất cả những điều này sẽ phải được hai tổng thống thảo luận”, Peskov nói với các phóng viên.
Ảnh: Alex Brandon/AP file
Zelenskiy khẳng định chủ quyền không thể đàm phán
Cuộc gọi giữa Trump và Putin đã khiến các đồng minh truyền thống của Mỹ cảm thấy lo ngại. Ukraine và các đồng minh phương Tây từ lâu đã mô tả cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine như một cuộc xâm lược đất đai kiểu đế quốc, và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã cáo buộc Putin cố tình kéo dài cuộc chiến.
Zelenskiy khẳng định chủ quyền của đất nước mình là không thể đàm phán và yêu cầu Nga phải trả lại các vùng lãnh thổ mà họ đã chiếm đóng. Ông cho rằng tham vọng của Moscow sẽ không dừng lại ở Ukraine nếu Nga được phép giữ lại các vùng lãnh thổ mà họ đã chiếm.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã cảnh báo vào hôm thứ Ba rằng Nga đã mở rộng mạnh mẽ năng lực sản xuất công nghiệp quân sự để chuẩn bị cho “cuộc đối đầu trong tương lai với các nền dân chủ châu Âu”.
Nga đã chiếm đóng bán đảo Crimea của Ukraine vào năm 2014 và kiểm soát phần lớn bốn khu vực phía đông của Ukraine sau cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022. Nga kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine.
Putin cho biết ông gửi quân vào Ukraine vì sự mở rộng từng bước của NATO đã đe dọa an ninh của Nga. Ông đã yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập liên minh quân sự phương Tây.
Putin cũng cho rằng Nga phải giữ quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ mà họ đã chiếm của Ukraine, các lệnh trừng phạt của phương Tây cần được nới lỏng và Kyiv phải tổ chức bầu cử tổng thống. Zelenskiy, người đã được bầu vào năm 2019, đang cai trị dưới luật thiết quân luật mà ông ban hành vì chiến tranh.
Trump đã đưa Mỹ lại gần Moscow kể từ khi nhậm chức, trong khi làm xa các đồng minh với các chính sách thuế quan và những gợi ý về việc sáp nhập Canada và chiếm Greenland.
Ông đã bày tỏ sự đồng cảm nhất định với Putin, nhưng chính quyền của ông gần đây đã thể hiện dấu hiệu sẵn sàng tăng sức ép lên Kremlin để chấm dứt chiến sự.