Trong bối cảnh các chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa làm leo thang căng thẳng thương mại, Trung Quốc đang tỏ ra thận trọng, lựa chọn chiến lược “án binh bất động” để theo dõi cuộc đấu nội bộ giữa các cố vấn thương mại chủ chốt của ông Trump.
Ảnh: AFP/Getty/TNS
Theo South China Morning Post, chính quyền Tổng thống Trump hiện chia thành ba phe chính sách rõ rệt: một nhóm theo đường lối cứng rắn gồm Peter Navarro và Robert Lighthizer chủ trương tiếp tục gây sức ép với Bắc Kinh qua thuế quan và thúc đẩy việc “tách rời” kinh tế Mỹ – Trung; nhóm thứ hai gồm Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent ủng hộ đàm phán để tái cân bằng thương mại song phương; và nhóm còn lại đang cố gắng dung hòa các lập trường để duy trì ổn định thị trường tài chính.
Giới hoạch định chính sách tại Bắc Kinh đang tính toán kỹ lưỡng. Một số nhà phân tích cho rằng Trung Quốc không muốn khởi động lại bất kỳ cuộc đàm phán nào cho đến khi xác định được ai sẽ là người nắm thế thượng phong trong nội bộ chính quyền Trump. Sự thiếu nhất quán từ phía Mỹ khiến Trung Quốc cho rằng bất kỳ cam kết nào vào thời điểm hiện tại đều tiềm ẩn rủi ro không thực thi được.
Đáng chú ý, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc cũng nhận định tình thế hiện nay đã khác giai đoạn 2018-2019, khi nước này từng phải nhượng bộ nhiều trước sức ép từ Mỹ. Hiện tại, với nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, dự trữ ngoại hối ổn định và chuỗi cung ứng đa dạng hơn, Bắc Kinh cảm thấy tự tin hơn trong việc chống đỡ các đòn thuế quan từ Washington.
Mặt khác, Trung Quốc đang tích cực mở rộng ảnh hưởng ngoại giao và thương mại với các nước đang phát triển cũng như Liên minh châu Âu, nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Điều này được thể hiện qua các sáng kiến như Hội nghị Thượng đỉnh Belt and Road, mở rộng hợp tác với ASEAN, và việc thúc đẩy thanh toán xuyên biên giới bằng đồng nhân dân tệ.
Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định, nếu Trump tái áp đặt các gói thuế trị giá hàng trăm tỷ USD như từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử, quan hệ thương mại song phương sẽ đứng trước nguy cơ đổ vỡ nghiêm trọng. Viễn cảnh này không chỉ ảnh hưởng đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn đe dọa làm rối loạn thị trường toàn cầu và làm suy yếu niềm tin của giới đầu tư quốc tế.