Trung Quốc có thể đẩy nhanh phê duyệt xuất khẩu đất hiếm cho EU

Theo Reuters ngày 7/6/2025, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo rằng nước này sẵn sàng đẩy nhanh quy trình xét duyệt các đơn đăng ký xuất khẩu đất hiếm từ các công ty Liên minh châu Âu (EU). Đây là một phần trong các biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, khi Trung Quốc vào tháng 4 hoãn việc xuất khẩu một loạt khoáng sản đất hiếm và nam châm đặc biệt quan trọng đối với các ngành như ô tô điện, hàng không vũ trụ, điện tử và quốc phòng.

Trong cuộc gặp ở Paris giữa Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào và Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič, hai bên đã thảo luận cả về các hạn chế xuất khẩu và các cuộc tham vấn liên quan tới giá đối với xe điện Trung Quốc xuất khẩu sang EU. Phía Trung Quốc cho biết đã vào giai đoạn cuối của các đàm phán cam kết giá cả, tuy nhiên cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ để hoàn tất.

Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh họ đánh giá cao mối quan ngại từ phía EU, đồng thời khẳng định sẽ thực hiện “kênh xanh” (green channel) cho các đơn hợp lệ, từ đó tạo điều kiện cho việc xét duyệt nhanh hơn. Đồng thời, cơ quan này cho biết sẵn sàng tăng cường đối thoại với các quốc gia liên quan về chính sách kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, vì nhận thấy nhu cầu ngày càng tăng trong các lĩnh vực như robot và ô tô điện cần các khoáng chất này .

Reuters trước đó từng cảnh báo rằng hệ thống cấp phép mới của Trung Quốc đang trở thành “vũ khí chiến lược” trong cuộc chiến thương mại, khi một nhóm nhân viên nhỏ tại Bộ Thương mại kiểm soát toàn bộ dòng xuất khẩu, khiến các đơn phải chờ đợi lâu và gây căng thẳng chuỗi cung ứng toàn cầu. Một số nhà sản xuất xe hơi châu Âu đã phải tạm dừng sản xuất vì thiếu nam châm đất hiếm, trong khi các nhà cung cấp lớn của Mỹ như General Motors, Ford và Stellantis mới đây đã nhận được giấy phép xuất khẩu tạm thời, có thời hạn sáu tháng.

Đối với EU, bước đi này của Trung Quốc được coi là tín hiệu tích cực ban đầu, nhưng các doanh nghiệp và chính phủ châu Âu vẫn kêu gọi cần tiếp tục xây dựng các giải pháp lâu dài. Họ muốn giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc và thúc đẩy đa dạng hóa nguồn cấp, ví dụ như phát triển nguồn đất hiếm trong nước hoặc qua các đối tác đáng tin cậy khác.

Trong bối cảnh ngày càng nhiều căng thẳng thương mại và rủi ro về chuỗi cung ứng, Reuters đánh giá nếu Trung Quốc thực hiện đúng cam kết nâng cao hiệu quả cấp phép và đảm bảo độ tin cậy cho các công ty xuất khẩu, đây sẽ là bước đầu tiên giúp hạ nhiệt mối quan hệ căng thẳng với EU và tạo cơ hội thúc đẩy hợp tác rộng hơn trong lĩnh vực khoáng sản chiến lược.