Trung Quốc đối mặt khủng hoảng hôn nhân khi tỷ lệ kết hôn giảm mạnh

By Trần Thanh Tùng

Tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc đã giảm mạnh trong năm 2024 bất chấp nhiều chính sách khuyến khích từ chính phủ. Theo Bộ Nội vụ Trung Quốc, chỉ có 6,1 triệu cặp đăng ký kết hôn trong năm qua, giảm 20,5% so với 7,7 triệu của năm 2023. Đây là mức giảm lớn nhất từng được ghi nhận và cũng là năm thứ ba liên tiếp dân số nước này sụt giảm. Nhà nhân khẩu học Yi Fuxian nhận định con số này chưa từng có trong lịch sử, ngay cả trong thời kỳ đại dịch Covid-19 tỷ lệ kết hôn chỉ giảm 12,2%.

Bên cạnh đó, số vụ ly hôn lại có xu hướng gia tăng với hơn 2,6 triệu cặp vợ chồng đệ đơn ly hôn trong năm 2024, tăng 1,1% so với năm trước. Trong khi đó, dân số Trung Quốc đang già đi nhanh chóng với gần 25% người dân từ 60 tuổi trở lên. Xu hướng nhân khẩu học này đặt ra nhiều thách thức lớn cho nền kinh tế Trung Quốc, vốn dựa vào lực lượng lao động trẻ để duy trì tăng trưởng. Việc tỷ lệ kết hôn thấp đồng nghĩa với tỷ lệ sinh giảm, gây áp lực lên hệ thống lương hưu và y tế công cộng.

Ảnh: AFP

Dù chính phủ đã đưa ra nhiều biện pháp hỗ trợ, bao gồm trợ cấp tài chính nhưng chi phí sinh hoạt, giáo dục, cùng thị trường việc làm kém hấp dẫn vẫn khiến nhiều người trẻ e ngại kết hôn. Nhiều ý kiến trên mạng xã hội Trung Quốc bày tỏ quan điểm rằng cuộc sống độc thân ít áp lực hơn, đặc biệt khi giá nhà đất ngày càng đắt đỏ. Điều này phản ánh một thực tế rằng thế hệ trẻ Trung Quốc ngày càng có xu hướng ưu tiên sự tự do và độc lập tài chính hơn là lập gia đình.

Trước đây, Trung Quốc từng áp dụng chính sách sinh một con để kiểm soát dân số, nhưng hiện nay nước này lại đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học. Chính phủ đã cho phép các cặp vợ chồng sinh đến ba con từ năm 2021, song xu hướng giảm tỷ lệ kết hôn vẫn chưa có dấu hiệu đảo ngược. Điều này buộc Trung Quốc phải điều chỉnh các chính sách xã hội, bao gồm nâng tuổi nghỉ hưu lên 63 cho nam và 58 cho nữ. Với khoảng 300 triệu người sắp bước vào tuổi nghỉ hưu trong thập kỷ tới, thách thức dân số sẽ tiếp tục là bài toán lớn đối với Trung Quốc.