Trung Quốc giảm nhiệt thương mại, nhưng nói không với tuyên bố đàm phán của Trump

Trong một động thái được giới quan sát xem là tín hiệu tích cực giữa bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ – Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Trung Quốc đã tuyên bố miễn thuế cho một số mặt hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là Bắc Kinh đồng thời bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Donald Trump rằng các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa hai bên.

Theo thông báo được đưa ra ngày 25/4/2025, Trung Quốc sẽ miễn thuế đối với một số hàng hóa chiến lược nhập khẩu từ Hoa Kỳ, bao gồm vắc-xin, động cơ phản lực, thiết bị hạ cánh cho máy bay và một số loại hóa chất công nghiệp. Động thái này ngay lập tức tạo ra hiệu ứng tích cực trên thị trường toàn cầu: chỉ số STOXX 600 tại châu Âu tăng 0,3% trong phiên sáng cùng ngày, ghi nhận tuần tăng thứ hai liên tiếp.

Tuy nhiên, sự hạ nhiệt về mặt thuế quan này không đồng nghĩa với một cuộc hòa giải toàn diện. Trong khi Tổng thống Trump – người sử dụng chính sách “thương mại cứng rắn” làm trọng tâm vận động tuyên bố rằng các cuộc đàm phán đang diễn ra “ở cấp cao nhất”, thì phía Trung Quốc lập tức bác bỏ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định “không có bất kỳ cuộc thảo luận hay tham vấn chính thức nào được tiến hành giữa hai nước” và cáo buộc phía Mỹ “cố tình tạo ra hiểu lầm cho cộng đồng quốc tế”.

Việc Trung Quốc miễn thuế lần này được cho là một bước đi chiến lược nhằm kiểm soát thiệt hại kinh tế trong nước, trong khi vẫn duy trì thế đối trọng chính trị trước các áp lực gia tăng từ Washington. Trong khi đó, tại Mỹ, Tổng thống Trump tiếp tục củng cố hình ảnh “mạnh tay với Trung Quốc”, không ngại khẳng định rằng mức thuế nhập khẩu 50% mà ông đã tái áp dụng sẽ là “công cụ dài hạn” để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Giới phân tích nhận định, những động thái trái chiều này đang phản ánh rõ nét một thực tế: dù hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang ràng buộc chặt chẽ trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng niềm tin chính trị lẫn lòng tin thị trường giữa họ vẫn chưa thể được hàn gắn dễ dàng. Nguy cơ một cuộc chiến thương mại mới – hoặc ít nhất là tình trạng “ăn miếng trả miếng” không ngừng – vẫn treo lơ lửng trên đầu cộng đồng kinh tế thế giới.

Điều khiến tình hình thêm phức tạp là các chiến dịch tranh cử tại Mỹ, nơi các ứng viên có xu hướng dùng “đối đầu Trung Quốc” như một lá bài tranh thủ sự ủng hộ cử tri. Trong khi đó, Trung Quốc – dù bị thiệt hại bởi chính sách thuế quan – vẫn giữ lập trường cứng rắn và không muốn tỏ ra yếu thế trên trường quốc tế.