Trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc kéo dài 5 ngày, Tổng thống Kenya William Ruto đã đạt được thỏa thuận với Chủ tịch Tập Cận Bình về việc Trung Quốc tài trợ cho một loạt dự án hạ tầng quan trọng tại Kenya, bao gồm việc xây dựng lại cầu Nithi – điểm đen tai nạn giao thông nổi tiếng – và mở rộng tuyến đường sắt tiêu chuẩn (SGR) đến biên giới Uganda.
Ảnh: AFP
Trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt thuế quan mới đối với hàng hóa Trung Quốc, Bắc Kinh đang tìm kiếm sự ủng hộ từ các quốc gia châu Phi, đặc biệt là Kenya – đối tác chủ chốt trong sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Trung Quốc cam kết hỗ trợ “kết nối cấp cao và thương mại bền vững”, đồng thời ký kết 20 thỏa thuận hợp tác với Kenya trong các lĩnh vực như hạ tầng, thương mại, giáo dục và kinh tế số.
Tổng thống Ruto, người từng ưu tiên quan hệ với phương Tây, nay chuyển hướng rõ rệt sang Trung Quốc sau khi Mỹ giảm cam kết với châu Phi. Ông ca ngợi sự hỗ trợ của Trung Quốc trong các lĩnh vực y tế, giáo dục và ứng phó thiên tai, đồng thời chỉ trích Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là “bị phá vỡ, không còn phù hợp”, và cảnh báo rằng các mức thuế của Mỹ có thể là “đòn chí mạng” đối với trật tự thế giới hiện tại.
Việc Trung Quốc nối lại tài trợ cho tuyến đường sắt SGR – từng bị đình trệ vào năm 2019 do lo ngại về khả năng trả nợ – được xem là bước đi chiến lược nhằm củng cố ảnh hưởng tại Đông Phi. Kenya hiện đang đàm phán để mở rộng tuyến đường sắt đến biên giới Uganda và xây dựng tuyến cao tốc mới nối Thung lũng Rift với miền tây đất nước.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào các khoản vay từ Trung Quốc cũng đặt ra những lo ngại về bẫy nợ. Trung Quốc hiện là chủ nợ song phương lớn nhất của Kenya, chiếm 72% tổng nợ song phương của nước này.
Chuyến thăm của Tổng thống Ruto đánh dấu sự chuyển hướng chiến lược trong chính sách đối ngoại của Kenya, khi nước này tìm cách tận dụng mối quan hệ với Trung Quốc để thúc đẩy phát triển kinh tế trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang biến động.