Úc chuẩn bị cấm thanh thiếu niên dưới 16 tuổi dùng mạng xã hội: Lo ngại từ chính người trong cuộc

Chính phủ Úc đang thúc đẩy lộ trình cấm người dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội nhằm bảo vệ sức khỏe tinh thần và thể chất của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, trong quá trình thử nghiệm, chính các em học sinh lại cho thấy khả năng “lách luật” rất dễ dàng, đặt ra thách thức lớn cho việc thực thi chính sách này.

Ảnh: Reuters 

Theo dự thảo mới, các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Instagram, Snapchat, TikTok… sẽ buộc phải triển khai công nghệ xác minh độ tuổi chính xác từ tháng 12/2025. Nếu không thực hiện đúng quy định, các công ty công nghệ có thể bị phạt tới 49,5 triệu AUD (tương đương khoảng 32 triệu USD).

Chính phủ Úc đã cho triển khai chương trình thử nghiệm với sự tham gia của 30 học sinh ở các độ tuổi khác nhau. Các em được yêu cầu sử dụng hơn 60 công cụ xác minh tuổi khác nhau – từ quét ảnh khuôn mặt, nhận diện giọng nói cho đến đối chiếu dữ liệu cá nhân. Trong đó, phương pháp quét ảnh khuôn mặt selfie được đánh giá là hiệu quả nhất.

Mặc dù công nghệ được cho là tối ưu, nhưng chính các học sinh tham gia thử nghiệm lại cho biết việc qua mặt hệ thống không hề khó. Jasmine Elkin, 13 tuổi, ở Perth, thẳng thắn chia sẻ: “Mọi người rồi sẽ tìm được cách vượt qua. Có thể nhờ anh chị chụp ảnh hộ, hoặc dùng ảnh người lớn”. Trong số các công cụ thử nghiệm, một số phần mềm còn dự đoán sai độ tuổi lên đến 42 tuổi – đặt ra câu hỏi lớn về độ tin cậy khi áp dụng trên diện rộng.

Giới chức Úc cho biết mục tiêu của luật là ngăn chặn các tác động tiêu cực của mạng xã hội như bắt nạt trực tuyến, các vấn đề về hình thể, trầm cảm và nghiện màn hình. Tuy nhiên, các chuyên gia xã hội học và y tế tinh thần lại lo ngại rằng việc cấm đoán toàn diện có thể khiến nhiều thanh thiếu niên bị “mất kết nối xã hội” – đặc biệt là những bạn trẻ thuộc các cộng đồng yếu thế như LGBTQ, di cư hoặc các nhóm thiểu số. Một số nghiên cứu cảnh báo rằng nhiều bạn trẻ dựa vào mạng xã hội để tìm kiếm sự hỗ trợ tinh thần, xây dựng cộng đồng và thể hiện bản thân – những điều mà không phải lúc nào họ cũng có được trong thế giới thực.

Không chỉ riêng Úc, nhiều quốc gia khác như Anh, Pháp, Singapore và một số bang tại Mỹ đang theo dõi sát sao kết quả của chính sách này. Nếu Úc thành công trong việc triển khai kiểm soát độ tuổi mà không gây tổn hại đến quyền tiếp cận thông tin của giới trẻ, đây có thể trở thành hình mẫu cho nhiều nước áp dụng.

Lệnh cấm mạng xã hội đối với người dưới 16 tuổi tại Úc là bước đi đầy tham vọng nhằm bảo vệ thế hệ tương lai khỏi mặt trái của công nghệ. Tuy nhiên, như chính các học sinh tham gia thử nghiệm đã chỉ ra, thành công của chính sách không chỉ nằm ở phần mềm hay camera – mà còn phụ thuộc vào sự thấu hiểu tâm lý tuổi teen, cũng như khả năng dung hòa giữa an toàn và tự do cá nhân. Chính phủ Úc sẽ cần nhiều hơn công nghệ để đảm bảo những đứa trẻ được bảo vệ, mà không bị cô lập khỏi xã hội số đang ngày một phát triển.