Vatican đối mặt thách thức tài chính lớn, Giáo hoàng Leo XIV thúc đẩy cải tổ

Tân Giáo hoàng Leo XIV đang phải đối mặt với một nhiệm vụ đầy khó khăn: cải tổ hệ thống tài chính vốn lâu nay thiếu minh bạch và liên tục thâm hụt của Vatican. Trong bối cảnh niềm tin tín hữu suy giảm và nguồn thu sa sút, Vatican buộc phải tìm hướng đi mới để đảm bảo hoạt động lâu dài.

Một trong những nguồn thu truyền thống quan trọng nhất của Vatican – quỹ từ thiện “Đồng tiền Thánh Phêrô” (Peter’s Pence) – đã giảm mạnh trong gần hai thập kỷ, từ 101 triệu USD năm 2006 xuống còn khoảng 47 triệu USD vào năm 2020. Mặc dù đã có dấu hiệu hồi phục nhẹ sau đại dịch, nhưng xu hướng giảm vẫn gây áp lực lên ngân sách Tòa Thánh.

Ngoài ra, thu từ các bảo tàng, bất động sản và đầu tư tài chính cũng không đủ bù đắp chi phí vận hành, đặc biệt là các hoạt động ngoại giao, giáo dục và truyền thông toàn cầu của Giáo hội Công giáo.

Báo cáo tài chính năm 2022 của Vatican cho thấy tổng thâm hụt gần 770 triệu euro. Riêng năm 2023, Vatican lỗ ròng hơn 80 triệu euro. Quỹ hưu trí cho các giáo sĩ và nhân viên hành chính Vatican hiện đang thiếu hụt tới 1 tỷ euro, làm dấy lên lo ngại về tính bền vững tài chính lâu dài.

Vatican sở hữu khoảng 5.400 bất động sản, phần lớn nằm tại Rome và các thành phố lớn ở châu Âu. Tuy nhiên, 70% số tài sản này không tạo ra doanh thu vì được sử dụng cho mục đích nội bộ. Chỉ 20% được cho thuê với giá thị trường, còn lại là các hợp đồng cho thuê giá rẻ, thậm chí miễn phí, gây lãng phí nguồn lực đáng kể.

Trong những năm gần đây, Vatican đã bắt đầu bán bớt một số tài sản, như trụ sở đại sứ quán cũ tại Tokyo, để giảm áp lực tài chính. Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính vẫn cho rằng Vatican cần một chiến lược toàn diện hơn để khai thác hiệu quả quỹ tài sản khổng lồ này.

Là Giáo hoàng đầu tiên đến từ Mỹ, Leo XIV mang theo kỳ vọng sẽ áp dụng cách tiếp cận minh bạch, hiện đại hơn trong quản lý tài chính, giống như cách các tổ chức từ thiện và trường đại học lớn ở Mỹ huy động vốn và duy trì hoạt động bền vững.

Một số chuyên gia cho rằng Vatican nên chuyển từ mô hình “xin tiền” sang mô hình vận động tài trợ chiến lược, tăng tính minh bạch để củng cố niềm tin từ các nhà hảo tâm toàn cầu.

Theo AP News, Financial Times, Yahoo Finance.