WHO thông qua thỏa thuận toàn cầu về đại dịch: Bước ngoặt lịch sử trong hợp tác y tế quốc tế

Ngày 20/5, tại Geneva (Thụy Sĩ), Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) lần thứ 78 đã chính thức thông qua thỏa thuận toàn cầu về phòng ngừa và ứng phó đại dịch – một văn kiện mang tính ràng buộc pháp lý, được kỳ vọng sẽ tăng cường khả năng sẵn sàng và phối hợp quốc tế trước các mối đe dọa y tế trong tương lai.

Ảnh: Reuters 

Thỏa thuận được thông qua với 124 phiếu thuận, không có phiếu chống và 11 quốc gia bỏ phiếu trắng, bao gồm Ba Lan, Israel, Ý, Nga, Slovakia và Iran. Đây là kết quả của hơn ba năm đàm phán kể từ sau đại dịch COVID-19, nhằm khắc phục những bất cập trong phản ứng toàn cầu trước các cuộc khủng hoảng y tế.

Tổng Giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, ca ngợi thỏa thuận là “một chiến thắng cho y tế công cộng, khoa học và hành động đa phương”, đồng thời nhấn mạnh rằng văn kiện này sẽ giúp thế giới “bảo vệ tốt hơn trước các mối đe dọa đại dịch trong tương lai”.

Thỏa thuận đặt ra các nguyên tắc về chia sẻ công bằng các nguồn lực y tế trong đại dịch, bao gồm việc các quốc gia chia sẻ mẫu virus phải cung cấp tối đa 20% các sản phẩm y tế phát triển từ đó (như xét nghiệm, thuốc và vắc-xin) cho WHO để phân phối cho các nước nghèo hơn. Ngoài ra, thỏa thuận cũng đề cập đến việc tăng cường năng lực y tế công cộng, cải thiện hệ thống cảnh báo sớm và đảm bảo sự minh bạch trong chia sẻ thông tin về mầm bệnh.

Mặc dù được thông qua với sự đồng thuận cao, thỏa thuận vẫn đối mặt với một số thách thức. Slovakia, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Robert Fico – người hoài nghi về vắc-xin COVID-19, đã yêu cầu bỏ phiếu chính thức và bày tỏ lo ngại về việc thỏa thuận có thể ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia. Đáng chú ý, Hoa Kỳ – từng là nhà tài trợ lớn nhất của WHO – đã rút khỏi quá trình đàm phán dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump và sẽ không bị ràng buộc bởi thỏa thuận này.

Thỏa thuận sẽ chính thức có hiệu lực sau khi các quốc gia hoàn tất việc phê chuẩn và ký kết, dự kiến kéo dài đến năm 2027. Dù còn nhiều việc phải làm, thỏa thuận này được xem là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống y tế toàn cầu công bằng, minh bạch và hiệu quả hơn, nhằm đối phó với các đại dịch trong tương lai.

Việc thông qua thỏa thuận toàn cầu về đại dịch đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực củng cố hợp tác y tế quốc tế, phản ánh cam kết của cộng đồng toàn cầu trong việc học hỏi từ những bài học của đại dịch COVID-19 và chuẩn bị tốt hơn cho các thách thức y tế sắp tới.