DeepSeek và cuộc “đảo chính” trong ngành công nghiệp AI

DeepSeek, một công ty khởi nghiệp AI từ Trung Quốc đã gây chấn động khi công bố mô hình AI nguồn mở giá rẻ nhưng hiệu quả cao khiến vốn hóa thị trường của Nvidia giảm gần 600 tỷ USD. Chỉ trong ngày 27/1, cổ phiếu Nvidia lao dốc 17%, đưa vốn hóa công ty từ hơn 3.500 tỷ USD xuống dưới 3.000 tỷ USD. Sự kiện này xuất phát từ mô hình AI DeepSeek V3 và R1, có chi phí rẻ hơn tới 96,4% so với OpenAI nhưng đạt hiệu suất tương đương. Đặc biệt, R1 được phát triển chỉ trong hai tháng với chi phí dưới 6 triệu USD, sử dụng các chip cũ của Nvidia.

Sự đột phá của DeepSeek đã khiến các công ty công nghệ hàng đầu như Meta, OpenAI và Nvidia phải xem xét lại chiến lược AI của mình. Mark Zuckerberg đã thành lập bốn “phòng chiến tranh” để phân tích và tìm cách ứng phó với công nghệ của DeepSeek, từ việc nghiên cứu cách giảm chi phí đào tạo đến việc tái cấu trúc mô hình AI của Meta. Các chuyên gia như Yann LeCun và Mathew Oldham thừa nhận rằng mô hình của DeepSeek có thể vượt trội hơn những công nghệ đang phát triển tại Mỹ, đồng thời đặt dấu hỏi về hiệu quả đầu tư khổng lồ vào các hệ thống AI độc quyền.

Ảnh: Reuters

Ngoài việc làm rung chuyển thị trường AI, DeepSeek còn trở thành một biểu tượng cho sự phát triển AI của Trung Quốc trong bối cảnh bị Mỹ hạn chế tiếp cận chip tiên tiến. Theo các chuyên gia, áp lực từ lệnh cấm đã thúc đẩy Trung Quốc tìm kiếm những giải pháp đổi mới như cách DeepSeek sử dụng mã nguồn mở để tạo ra một mô hình AI có tính đột phá. CEO Microsoft Satya Nadella gọi DeepSeek là “một bước tiến ấn tượng” và nhấn mạnh rằng thế giới cần theo dõi sát sao những diễn biến này.

DeepSeek được thành lập vào tháng 5/2023 bởi Liang Wenfeng với sứ mệnh “giải mã bí ẩn của siêu trí tuệ nhân tạo AGI bằng sự tò mò”. Công ty tập trung vào nghiên cứu các kiến trúc và thuật toán tiên tiến, nhận được sự hậu thuẫn toàn diện từ quỹ đầu tư High-Flyer. Trong khi các công ty AI tại Mỹ đang đổ hàng trăm tỷ USD vào các dự án lớn, DeepSeek đang chứng minh rằng sự sáng tạo và chiến lược có thể vượt qua rào cản công nghệ.