Những khuyến nghị tiêm vaccine nếu bạn bị COPD

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một thuật ngữ chung chỉ một nhóm các bệnh phổi mãn tính, bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính. Các bệnh này khiến việc thở ra khỏi phổi trở nên khó khăn. COPD là bệnh tiến triển, nghĩa là nó sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có khoảng 15,7 triệu người tại Hoa Kỳ được chẩn đoán mắc COPD, tương đương khoảng 6,4% dân số Hoa Kỳ.

Vì COPD làm suy giảm khả năng hô hấp, việc mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho người mắc COPD. Tuy nhiên, có các loại vaccine có thể giúp ngăn ngừa một số bệnh nhiễm trùng này.

Ảnh: Pexels

Vaccine COVID-19 và COPD

Người mắc COPD có nguy cơ bị bệnh nặng do COVID-19 cao hơn. Bệnh COVID-19, gây ra bởi virus SARS-CoV-2, có thể dẫn đến:

• Nhập viện.
• Sử dụng máy thở.
• Tử vong.

Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy tỷ lệ tử vong do COVID-19 ở người mắc COPD là 15%, so với 4% ở người không mắc COPD.

Nghiên cứu này cũng phát hiện rằng người mắc COPD có nhiều khả năng mắc các bệnh lý khác làm tăng nguy cơ bệnh nặng do COVID-19, bao gồm:

• Tiểu đường.
• Béo phì.
• Cao huyết áp.

CDC khuyến nghị tất cả mọi người từ 5 tuổi trở lên nên tiêm vaccine COVID-19. Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ cũng khuyến khích những người mắc bệnh phổi mãn tính như COPD tiêm vaccine để giúp ngăn ngừa bệnh nặng.

Hiện có ba loại vaccine COVID-19 tại Hoa Kỳ:

• Vaccine mRNA Pfizer-BioNTech.
• Vaccine mRNA Moderna.
• Vaccine adenovirus vector của Johnson & Johnson (J&J).

Theo CDC, hai loại vaccine mRNA được ưu tiên hơn vaccine J&J vì chúng được coi là hiệu quả và an toàn hơn.

Liều tiêm nhắc lại từ vaccine mRNA cũng được khuyến nghị cho tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên. Bạn có thể tiêm liều nhắc lại ít nhất 5 tháng sau loạt vaccine mRNA đầu tiên hoặc ít nhất 2 tháng sau khi tiêm vaccine J&J.

Vaccine cúm và COPD

Mắc COPD cũng làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng từ cúm. Trong các mùa cúm gần đây, 9 trên 10 người nhập viện vì cúm đều có bệnh lý mãn tính như COPD hoặc bệnh tim.

CDC khuyến nghị tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên tiêm vaccine cúm mỗi năm. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có bệnh lý mãn tính.

Một nghiên cứu năm 2019 đánh giá 4.755 người nhập viện mắc COPD. Trong nhóm này, mắc cúm có liên quan đến nguy cơ bệnh nặng hoặc tử vong cao hơn. Tuy nhiên, tiêm vaccine cúm giúp giảm 38% nguy cơ nhập viện liên quan đến cúm.

Vaccine phế cầu và COPD

Bệnh phế cầu do vi khuẩn Streptococcus pneumoniae gây ra và có thể dẫn đến viêm phổi. Người cao tuổi, đặc biệt là những người có bệnh phổi mãn tính như COPD, có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu.

CDC khuyến nghị người từ 19 tuổi trở lên mắc các bệnh lý mãn tính, bao gồm COPD, tiêm vaccine phế cầu.

Tiêm vaccine phế cầu ở người lớn thường bao gồm một liều vaccine PCV20. Tuy nhiên, một liều vaccine PCV15 kèm theo một liều vaccine PPSV23 một năm sau đó cũng có thể được sử dụng.

Một tổng quan năm 2017 đã đánh giá 12 nghiên cứu về vaccine phế cầu ở người mắc COPD và cho thấy:

• Vaccine giúp bảo vệ chống lại viêm phổi mắc phải tại cộng đồng.
• Giảm khả năng COPD trở nặng.

Vaccine Tdap và COPD

Vaccine Tdap giúp ngăn ngừa:

• Uốn ván (T).
• Bạch hầu (D).
• Ho gà không toàn tế bào (aP).

Ban đầu, vaccine này được sử dụng để ngăn ngừa ho gà ở trẻ em dưới 6 tuổi. Nhưng từ năm 2005, vaccine đã được khuyến nghị cho người lớn, bao gồm cả những người mắc COPD.

Một nghiên cứu năm 2020 báo cáo rằng các ca nhiễm ho gà đang gia tăng trên toàn cầu, đồng thời số ca COPD cũng tăng. Tiêm vaccine Tdap giúp giảm nguy cơ nhiễm ho gà, điều này đặc biệt quan trọng đối với người mắc COPD.

CDC khuyến nghị tất cả những người mắc COPD hoặc các bệnh hô hấp khác, bao gồm cả hen suyễn, tiêm vaccine Tdap để giảm nguy cơ biến chứng hoặc tử vong do các bệnh mà vaccine này phòng ngừa.

Vaccine herpes zoster và COPD

CDC cũng khuyến nghị người mắc COPD nên tiêm vaccine phòng herpes zoster (bệnh zona).

Nguy cơ mắc bệnh zona tăng lên theo tuổi tác. COPD cũng phổ biến hơn ở người lớn tuổi. Một nghiên cứu năm 2018 với gần 2,3 triệu người tại Tây Ban Nha cho thấy người mắc COPD có nguy cơ mắc herpes zoster cao hơn từ 45% đến 61%.

Vì hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác, bệnh zona có thể nguy hiểm hơn nếu bạn đã có các triệu chứng hoặc biến chứng liên quan đến COPD.

Ảnh: Pexels

Các biến chứng tiềm ẩn của COPD nếu không được tiêm vaccine

Nếu bạn mắc COPD, bị nhiễm trùng đường hô hấp có thể làm các triệu chứng của bạn trở nặng, gọi là đợt cấp COPD.

Một số biến chứng tiềm ẩn của nhiễm trùng đường hô hấp ở người mắc COPD bao gồm:

• Viêm phổi: Nhiễm trùng gây viêm hoặc làm đầy dịch trong các túi khí của phổi.
• Tràn dịch màng phổi: Tích tụ dịch giữa phổi và thành ngực.
• Áp xe phổi: Túi mủ hình thành trong phổi, thường do nhiễm khuẩn.
• Nhiễm trùng huyết: Phản ứng nguy hiểm của cơ thể đối với nhiễm trùng.
• Suy hô hấp: Phổi không cung cấp đủ oxy hoặc không loại bỏ đủ carbon dioxide khỏi máu.

Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở người mắc COPD. Tuy nhiên, một số bệnh nhiễm trùng này có thể phòng ngừa được thông qua tiêm vaccine.

Nếu bạn mắc COPD, hãy thảo luận với bác sĩ về lịch sử tiêm vaccine của bạn. Bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine phù hợp và thời điểm tiêm chủng.