Hệ vi sinh vật trên da là gì?

Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể bạn. Và nó chứa đầy hàng triệu vi sinh vật, như vi khuẩn, nấm, và virus. Những sinh vật sống không thể nhìn thấy này được gọi là hệ vi sinh vật trên da. Chúng là một phần quan trọng trong sức khỏe tổng thể của bạn.

Ảnh: Internet

Hệ vi sinh vật trên da có vai trò gì?

Hệ vi sinh vật trên da là một lớp bảo vệ vật lý giúp bảo vệ bạn khỏi thế giới bên ngoài. Nó làm việc cùng với các phần khác của da để:

• Chống lại nhiễm trùng: Một số vi sinh vật hoạt động như kháng sinh tự nhiên. Chúng cũng giúp giữ da có tính axit, mà nhiều loại vi khuẩn không thích.
• Giúp hệ miễn dịch hoạt động: Vi sinh vật trên da hoạt động như một tín hiệu cảnh báo, thông báo cho hệ miễn dịch về các vi khuẩn hoặc virus gây hại. Chúng cũng đóng vai trò trong cách các tế bào của bạn phản ứng với tia UV, loại tia có thể gây ung thư da. Tuy nhiên, chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ về quá trình này.
• Hỗ trợ lành vết thương và kiểm soát viêm: Tín hiệu từ hệ vi sinh vật trên da có thể kích hoạt hoặc ngừng hoạt động của hệ miễn dịch, giúp bạn lành vết thương và kiểm soát viêm nhiễm có hại.

Những yếu tố ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trên da

“Hệ vi sinh lõi” của bạn là một nhóm các vi sinh vật thường xuyên có mặt trên da. Những vi sinh vật này trở nên ổn định khá sớm trong cuộc đời, có thể là khi bạn khoảng 3 tuổi. Tuy nhiên, chúng có thể thay đổi.

Ví dụ, hormone trong giai đoạn dậy thì kích thích sự tiết sebum, loại dầu tự nhiên bao phủ da. Một số vi khuẩn rất thích sebum. Đó là lý do tại sao bạn dễ bị mụn hơn khi còn là thanh thiếu niên.

Cấu trúc vi sinh vật trên da cũng thay đổi tùy vào vị trí trên cơ thể. Một số vi sinh vật thích những khu vực ẩm ướt, như các khuỷu tay hoặc bàn chân. Một số khác lại thích những nơi khô hoặc dầu.

Một số yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến hệ vi sinh của da, bao gồm:

• Gen di truyền.
• Chế độ ăn uống.
• Các lựa chọn lối sống khác, như hút thuốc.
• Môi trường sống.
• Ô nhiễm không khí.
• Tiếp xúc với ánh sáng UV.

Một số sự kiện rất sớm trong cuộc đời bạn cũng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trên da. Điều này bao gồm việc bạn được sinh ra theo phương pháp sinh thường hay sinh mổ. Các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn về cách thức sinh mổ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn theo thời gian. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể chuyển vi sinh vật từ âm đạo sang da của trẻ sơ sinh.

Các rối loạn da và hệ vi sinh của da

Hệ vi sinh của bạn có thể thay đổi theo những cách không có lợi. Sự mất cân bằng này được gọi là dysbiosis. Nguyên nhân của tình trạng này chưa rõ ràng, nhưng nó có liên quan đến một số bệnh lý, bao gồm:

• Chàm (eczema).
• Bệnh vẩy nến (psoriasis).
• Mụn trứng cá (acne).
• Bệnh hồng ban (rosacea).
• Vết thương không lành.

Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm hiểu cách thức hệ vi sinh của da ảnh hưởng đến các bệnh lý khác như vitiligo (bệnh bạch biến), bệnh albinism, gàu, nhiễm trùng móng chân, và mụn cóc.

Ảnh: Internet

Cách giữ cho da khỏe mạnh

Việc bạn có thể thay đổi hệ vi sinh của da bao nhiêu, đặc biệt là khi đã trưởng thành, vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời giải. Tuy nhiên, có một số bước bạn có thể thực hiện để hỗ trợ hệ vi sinh của da và sức khỏe da nói chung:

• Không rửa da quá mức. Việc làm sạch quá nhiều có thể làm rối loạn sự cân bằng của hệ vi sinh da, đặc biệt nếu bạn sử dụng quá nhiều sản phẩm kháng khuẩn. Một số chuyên gia cho rằng việc tắm rửa quá mức làm tăng khả năng trẻ em mắc bệnh eczema. Tuy nhiên, chúng ta cần thêm nhiều nghiên cứu để xác minh điều này.
• Dưỡng ẩm. Điều này giúp củng cố hàng rào bảo vệ da. Nó đặc biệt hữu ích cho một số tình trạng da như eczema và psoriasis. Bạn không cần phải chi quá nhiều tiền cho các loại kem dưỡng da đắt tiền. Vaseline (dầu khoáng) cũng rất hiệu quả. Chỉ cần tránh các thành phần có tính chất kích ứng.
• Ăn một chế độ ăn cân bằng. Một số nghiên cứu cho thấy các vi sinh vật trong ruột cũng ảnh hưởng đến làn da. Mặc dù cách thức này chưa được hiểu rõ, nhưng ăn nhiều thực phẩm nguồn gốc thực vật là một ý tưởng tốt. Những thực phẩm này chứa prebiotics (các carbohydrate không tiêu hóa được như chất xơ), mà vi khuẩn có lợi rất thích.
• Tập thể dục. Vận động thể chất rất tốt cho sức khỏe tổng thể. Nó cũng có thể thay đổi hệ vi sinh trong ruột theo hướng tích cực, và từ đó cũng có lợi cho vi sinh vật trên da.
• Ra ngoài thiên nhiên. Có bằng chứng cho thấy không gian xanh có thể giúp hệ vi sinh của chúng ta và cải thiện sức khỏe tâm lý, thể chất.
• Điều trị các bệnh lý. Các vấn đề về da rất phổ biến khi bạn gặp phải những vấn đề sức khỏe không được quản lý đúng cách. Điều này bao gồm các bệnh như tiểu đường và các bệnh viêm ruột, như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.
• Bỏ thuốc lá. Hút thuốc có tác động xấu đến bạn theo nhiều cách. Các nghiên cứu cho thấy nó có thể gây viêm và làm rối loạn hệ vi sinh của da.

Nếu bạn gặp phải sự mất cân bằng trong hệ vi sinh da, bạn có thể cần sự hỗ trợ thêm để khôi phục lại sự cân bằng. Điều này có thể bao gồm các loại thuốc uống, kem, hoặc gel điều trị các vấn đề da phát sinh. Một số chuyên gia cho rằng các thực phẩm bổ sung như probiotics (vi khuẩn có lợi) có thể hữu ích. Hãy hỏi bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu của bạn để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp với bạn.