Tại sao người cao tuổi dễ bị ngã hơn?

Ngã là một vấn đề thường gặp ở người trên 65 tuổi. Mỗi năm, có khoảng 3 triệu người cao tuổi phải điều trị tại các phòng cấp cứu do bị thương liên quan đến ngã. Với hơn 800.000 ca nhập viện vì các chấn thương do ngã như gãy xương hông hoặc chấn thương đầu, ngã còn gây ra nhiều nguy hiểm.
Mặc dù ngã là vấn đề phổ biến ở người cao tuổi, nhưng có những bước bạn và gia đình có thể thực hiện để giúp ngăn ngừa những cú ngã không cần thiết.

Ảnh: Pexels

Nguyên nhân gây ngã ở người cao tuổi
Ngã là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chấn thương ở người cao tuổi. Lên đến 35% người cao tuổi gặp phải một cú ngã nghiêm trọng mỗi năm. Tỷ lệ ngã do chấn thương tăng lên gần 45% ở người cao tuổi trên 70 tuổi.

Các yếu tố nguy cơ
Vậy tại sao người cao tuổi lại dễ bị ngã? Nếu bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ, bạn sẽ có khả năng ngã nhiều lần. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Tiền sử ngã.
• Sử dụng các thiết bị hỗ trợ như xe tập đi hoặc gậy.
• Môi trường thiếu ánh sáng.
• Môi trường bừa bộn.
• Các bệnh lý gây yếu cơ.
• Tiền sử chóng mặt.
• Vấn đề về cân bằng hoặc đi lại.
• Khó khăn trong việc nhìn hoặc nghe.
• Sự suy giảm khả năng nhận thức.
• Bệnh tiểu đường.
• Loãng xương.
• Dùng thuốc.

Ngoài các yếu tố môi trường và sức khỏe, một số nghiên cứu liên kết một số loại thuốc với nguy cơ ngã cao ở người cao tuổi. Ví dụ, các thuốc tâm thần như thuốc an thần hoặc thuốc gây ngủ có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng và phối hợp ở người cao tuổi. Sự buồn ngủ do thuốc an thần có thể làm tăng khả năng ngã. Các thuốc chống loạn thần và thuốc chống trầm cảm cũng có thể có tác động tương tự.
Dùng thuốc kháng histamine cũng có thể làm tăng nguy cơ ngã. Nhiều người cao tuổi gặp phải tình trạng mờ mắt hoặc suy giảm nhận thức do thuốc tim mạch, điều này làm dễ bị vấp ngã hoặc té. Các thuốc tim mạch như thuốc chẹn beta hoặc thuốc lợi tiểu có thể gây hạ huyết áp, chóng mặt và hoa mắt – tất cả đều là những yếu tố góp phần vào việc ngã.

Điều trị khi ngã
Ngã gây ra một loạt các chấn thương và ảnh hưởng tâm lý. Mặc dù không phải tất cả các cú ngã đều nghiêm trọng, nhưng một trong năm người cao tuổi khi ngã sẽ gặp phải một chấn thương nghiêm trọng. Các chấn thương phổ biến từ ngã bao gồm:

• Gãy xương ở cổ tay, cánh tay hoặc mắt cá chân.
• Gãy xương hông nghiêm trọng.
• Chấn thương đầu.

Nếu bạn là người cao tuổi và bị ngã, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế – đặc biệt nếu bạn bị va đập vào đầu. Ngã là một nguyên nhân phổ biến gây ra chấn thương sọ não và cần được điều trị kịp thời. Nhiều chấn thương do ngã sẽ được điều trị bằng cách nhập viện và vật lý trị liệu. Những chấn thương này có thể có tác động tàn phá, khiến bạn khó khăn trong việc di chuyển hoặc sống độc lập.

Ảnh: Pexels

Cách ngăn ngừa ngã ở người cao tuổi
Khi nói đến ngã, một số yếu tố nguy cơ không thể tránh khỏi, nhưng nhiều yếu tố có thể được điều chỉnh để ngăn ngừa ngã. Một số phương pháp ngăn ngừa ngã bao gồm:

• Tạo môi trường an toàn. Vì hầu hết các vụ ngã xảy ra tại nhà, việc tạo ra một môi trường sống an toàn có thể là một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa ngã. Các vật cần chú ý bao gồm:
  • Loại bỏ các vật gây vấp ngã rõ ràng.
  • Sửa chữa các bậc thang hoặc lối đi bị hư hỏng.
  • Điều chỉnh các khu vực tối trong nhà.
  • Lót thảm cho các sàn nhà trơn.
  • Cố định các tấm thảm đặt trên nền gạch hoặc các bề mặt cứng.
  • Đặt các bề mặt chống trượt trong bồn tắm, phòng tắm và nhà vệ sinh.

Nghiên cứu cho thấy rằng việc sửa đổi nhà cửa – đặc biệt là dưới sự giám sát của một chuyên gia trị liệu nghề nghiệp – có thể làm giảm nguy cơ ngã. Những sửa đổi phổ biến tại nhà bao gồm việc lắp đặt tay vịn ở hành lang, phòng tắm, cầu thang và ở những khu vực có sự thay đổi độ cao trong nhà.

• Duy trì hoạt động thể chất. Tập thể dục giúp giảm nguy cơ ngã. Các bài tập hoặc chương trình huấn luyện giúp cải thiện dáng đi, sức mạnh và sự cân bằng đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ ngã và các chấn thương liên quan đến ngã. Các chương trình như Thái Cực Quyền hoặc các nhóm đi bộ có thể giúp bạn duy trì hoạt động thể chất.
  Nếu bạn ngã một lần, bạn có thể phát triển nỗi sợ ngã lại, điều này dẫn đến việc hạn chế hoạt động. Mặc dù điều này rất phổ biến, nhưng thực tế lại làm tăng nguy cơ ngã lần thứ hai. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc duy trì khả năng di chuyển và sự tự tin khi di chuyển an toàn trong nhà.
• Mang giày dép phù hợp. Đau chân và giày dép không phù hợp là nguyên nhân của nhiều vụ ngã. Đi chân trần, đi tất hoặc mang dép lê có thể gây nguy hiểm cho người cao tuổi. Thay vào đó, hãy mang giày có gót thấp và đế chống trượt để giúp ngăn ngừa ngã.
• Cải thiện vấn đề về thị lực. Suy giảm thị lực làm cho việc xác định khoảng cách, nhìn thấy các nguy cơ vấp ngã hoặc nhận diện bề mặt trơn trượt trở nên khó khăn. Vì lý do này, việc cải thiện thị lực bằng phẫu thuật, như phẫu thuật đục thủy tinh thể, có thể giúp ngăn ngừa ngã. Việc duy trì kính mắt hoặc đơn thuốc kính sát tròng cập nhật cũng là một bước phòng ngừa quan trọng đối với người cao tuổi.