California và các bang khác kiện ngừng việc cắt giảm nhân viên tại Bộ Giáo dục Mỹ

Ảnh: Adobe Stock

California và 19 bang khác cùng với Washington D.C. đã phản đối việc chính quyền Trump cắt giảm mạnh nhân sự tại Bộ Giáo dục, cho rằng việc này sẽ gây tác động tàn khốc đối với hàng triệu học sinh K-12 và sinh viên đại học, đặc biệt là những học sinh có hoàn cảnh khó khăn hoặc học sinh khuyết tật.

Trong một vụ kiện, Tổng chưởng lý California, Rob Bonta, và các tổng chưởng lý thuộc đảng Dân chủ khác cho biết Tổng thống Donald Trump không có quyền giải thể bộ này, một cơ quan được Quốc hội thành lập từ năm 1979. Họ yêu cầu tòa án yêu cầu chính phủ liên bang phải phục hồi lại 1.300 nhân viên bị sa thải trong tuần này.

“Điều đáng lo ngại ở đây là việc giảm biên chế quá nghiêm trọng và cực đoan đến mức khiến bộ này không thể thực hiện các chức năng theo quy định của luật pháp”, Bonta phát biểu trong một cuộc họp báo sáng nay. “Chỉ có Quốc hội mới có thể thực hiện những thay đổi lớn như vậy. Không phải cơ quan này, không phải Tổng thống”.

Vụ kiện cáo buộc chính quyền Trump vi phạm Hiến pháp Mỹ và không tuân thủ các thủ tục pháp lý.

Trước đó trong tuần, dưới chỉ đạo của Trump, Bộ Giáo dục đã giảm một nửa nhân sự, sa thải khoảng 1.300 người và chấp nhận việc rời đi của gần 600 nhân viên, thực hiện lời hứa của Trump về việc cắt giảm các chương trình giáo dục liên bang. Các đảng viên Cộng hòa từ lâu đã nói rằng họ muốn giải thể Bộ Giáo dục hoàn toàn và chuyển giao các trách nhiệm của bộ này cho các cơ quan liên bang khác nhằm giảm bớt thủ tục hành chính và tiết kiệm chi phí.

Việc sa thải nhân viên này là một trong nhiều hành động của Trump nhằm thay đổi hệ thống giáo dục. Trong những tuần gần đây, ông đã siết chặt các trường học bảo vệ học sinh chuyển giới và thúc đẩy các sáng kiến đa dạng. Ông cũng đã loại bỏ các hướng dẫn liên bang ngừng cho phép các nhân viên di trú vào khuôn viên trường học.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục Linda McMahon cho biết việc cắt giảm giáo dục sẽ làm cho bộ này trở nên hiệu quả hơn và không ảnh hưởng đến nguồn tài trợ cho giáo dục đặc biệt, cho các khoản vay sinh viên hay các trường học ở khu vực nghèo. Tuy nhiên, bà cũng nói rằng “tất cả các bộ phận trong Bộ Giáo dục đều bị ảnh hưởng bởi việc giảm biên chế, với một số bộ phận cần phải tổ chức lại đáng kể để phục vụ tốt hơn cho học sinh, phụ huynh, giáo viên và người đóng thuế”.

Thiếu minh bạch trong việc cắt giảm

Cho đến nay, việc cắt giảm nhân sự dường như tập trung vào việc thu thập dữ liệu và nghiên cứu, mặc dù không rõ mức độ ảnh hưởng của các bộ phận khác. Ngoài giáo dục đặc biệt, tài trợ cho các trường học ở khu vực nghèo và các khoản vay sinh viên, bộ này còn thực thi các luật dân quyền trong khuôn viên trường, điều hành các chương trình giáo dục mầm non và giáo dục song ngữ, và cấp phát các khoản trợ cấp giúp học sinh vô gia cư và hỗ trợ giáo dục nghề nghiệp và kỹ thuật, cùng các sáng kiến khác.

Sự thiếu minh bạch trong việc cắt giảm là “đáng lo ngại”, theo lời Giáo sư Bruce Fuller, chuyên gia giáo dục tại Đại học California, Berkeley.

“Chúng ta không biết liệu những người bị sa thải có phải là người điều hành các chương trình cho trẻ em khuyết tật, hỗ trợ các trường học có học sinh nghèo hay giảm bớt nợ vay đại học không”, Fuller nói. “McMahon tuyên bố họ không cắt giảm những chương trình này. Nhưng liệu có ai đang thực sự quản lý, đảm bảo tiền được chuyển đến các bang?”.

Ngay cả khi việc cắt giảm chỉ giới hạn trong nghiên cứu và thu thập dữ liệu, tác động của nó vẫn là thảm khốc, theo lời Joe Bishop, người điều hành Trung tâm Chuyển đổi Trường học tại UCLA. Các nhà nghiên cứu nghiên cứu các sáng kiến giáo dục để xem điều gì hiệu quả, điều gì không hiệu quả, học sinh nào cần thêm sự giúp đỡ và trường học có hiệu quả như thế nào.

“Việc cắt giảm … là một mối đe dọa trực tiếp đối với cơ sở hạ tầng trí tuệ mà Quốc hội đã thiết lập để đảm bảo rằng có các hệ thống để kiểm tra việc học của học sinh và tình trạng sức khỏe của hệ thống trường học trên toàn nước Mỹ”. Bishop nói. “Những ‘cắt giảm hiệu quả’ này đang tạo ra các chi phí mới sẽ gánh nặng lên cuộc sống của học sinh và các gia đình trong nhiều thế hệ”.

Ảnh: Reuters

Các trường học và đại học cũng bị ảnh hưởng

Các trường đại học và sinh viên của họ cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi việc cắt giảm nhân viên của bộ, vụ kiện lập luận.

Hơn 800.000 sinh viên đại học California đã nhận được học bổng Pell của liên bang trong năm 2021-22, trị giá lên đến 7.400 USD mỗi năm và rất quan trọng trong việc giúp sinh viên có thể trang trải học phí. Sinh viên của bang này nhận hơn 3,5 tỷ USD học bổng Pell trong năm 2021-22. Các khoản vay sinh viên liên bang cũng thường là cách duy nhất để sinh viên có thể trả tiền học phí.

“Việc giải thể bộ sẽ đạt được điều ngược lại với các mục tiêu mà chính quyền đặt ra và thay vào đó sẽ dẫn đến những sự thiếu hiệu quả tốn kém và thiếu trách nhiệm”, Jessie Ryan, chủ tịch của nhóm vận động và nghiên cứu Campaign for College Opportunity tại California cho biết.

Vụ kiện liệt kê nhiều chương trình giáo dục đại học được Quốc hội tạo ra mà Bộ Giáo dục quản lý. Với việc cắt giảm mạnh nhân sự, vụ kiện nhấn mạnh rằng các khoản tài trợ có thể không đến kịp thời cho sinh viên và các trường đại học mà họ theo học, điều này sẽ “gần như là việc loại bỏ khả năng có học bổng tài trợ cho sinh viên”, vụ kiện cho hay.

Cơ quan này giám sát 120 tỷ USD mỗi năm trong các khoản vay sinh viên lãi suất thấp, các khoản trợ cấp và các chương trình làm việc-học tập cho 13 triệu sinh viên.

Vụ kiện cho rằng ngay cả khi tiền cho các chương trình này vẫn còn trong ngân sách, các chương trình “không thể vận hành” nếu thiếu nhân sự của Bộ Giáo dục. “Sinh viên ở các trường đại học bang không biết liệu các gói hỗ trợ tài chính liên bang của họ có được xử lý kịp thời và sẵn sàng trước khi học kỳ mùa Thu 2025 bắt đầu hay không”, vụ kiện cho hay.

Lý do kiện và các ảnh hưởng của việc cắt giảm

Các tổng chưởng lý cũng đã chỉ ra các ví dụ về cách dòng chảy của các khoản tài trợ giáo dục liên bang đã bị cản trở kể từ khi bộ này thông báo việc sa thải hàng loạt vào ngày 11 tháng 3. Hệ thống của bộ để phân phối các khoản tài trợ liên bang cho các bang đã không còn khả dụng từ ngày 12 tháng 3. Khi một số người dùng thử trang web dự phòng, họ nhận được thông báo rằng “Do hạn chế nhân sự nghiêm trọng, bạn có thể sẽ phải chờ lâu mới kết nối được với đại diện bàn trợ giúp”.

Nhiều hệ thống đại học công lập sẽ đối mặt với “mối đe dọa sống còn” nếu sinh viên không nhận được tiền hỗ trợ tài chính liên bang đúng hạn, vụ kiện cho biết.

Vụ kiện cũng nhấn mạnh rằng các nhiệm vụ giám sát và tuân thủ của bộ có thể bị xâm phạm do việc sa thải. Ví dụ, Nhóm Dịch vụ Giám sát và Đủ Điều Kiện Trường học giúp đảm bảo rằng các trường học nhận tài trợ tài chính liên bang tuân thủ các quy tắc phân phối các khoản tiền này. Việc sa thải của bộ đã “gần như loại bỏ” bộ phận này, vụ kiện cho hay.

Bonta và các tổng chưởng lý Dân chủ khác nộp đơn kiện hôm nay đã nộp bảy vụ kiện khác chống lại chính quyền Trump. Họ cho biết sẽ tiếp tục kiện mỗi khi họ tin rằng Trump đã vi phạm pháp luật hoặc hành động vượt quá quyền hạn của mình.

Cũng trong hôm nay, một thẩm phán ở San Francisco đã đồng ý với các tổng chưởng lý trong một vụ kiện trước đó liên quan đến việc giảm biên chế liên bang của Trump. Thẩm phán đã ra lệnh cho chính phủ liên bang phải tuyển dụng lại hàng nghìn công nhân đã bị sa thải từ sáu cơ quan.