Ngày “Giải phóng” của Trump: Mở hộp Pandora thương mại toàn cầu

Gần 100 ngày sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến nền kinh tế toàn cầu chao đảo với chính sách thuế quan gây tranh cãi mang tên “Ngày Giải phóng”. Việc áp đặt hàng loạt mức thuế mới đối với cả đối thủ và đồng minh đã tạo ra một làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế, đặt ra câu hỏi liệu cánh cửa mà ông Trump đã mở có thể được đóng lại hay không.​

:

Ảnh: South China Morning Post 

Trước đó, vào ngày 2/4, ông Trump công bố gói thuế quan mới, áp dụng mức thuế 34% đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Động thái này được ông mô tả là nhằm “giải phóng” nền kinh tế Mỹ khỏi những bất công trong thương mại quốc tế. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, trước áp lực từ thị trường và doanh nghiệp, ông Trump tuyên bố tạm hoãn áp dụng thuế quan mới trong 90 ngày đối với hầu hết các quốc gia, ngoại trừ Trung Quốc. ​

Theo South China Morning Post, Trung Quốc đã lên án các biện pháp thuế quan của Mỹ là “hành vi bắt nạt” và tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp trả đũa để bảo vệ lợi ích quốc gia. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết sẽ áp dụng các biện pháp đối ứng nhằm vào hàng hóa Mỹ, đồng thời khởi kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). ​

Các quốc gia khác cũng bày tỏ lo ngại về chính sách thuế quan của Mỹ. Nhiều nước thành viên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đang xem xét khả năng tăng cường hợp tác với Trung Quốc để đối phó với các biện pháp bảo hộ thương mại từ Mỹ. ​

Chính sách thuế quan của ông Trump đã gây ra những biến động lớn trên thị trường tài chính toàn cầu. Chỉ số chứng khoán tại nhiều quốc gia giảm mạnh, đồng thời làm gia tăng lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu. Các doanh nghiệp Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về chi phí sản xuất tăng cao và khả năng mất thị phần trên thị trường quốc tế.​

Theo các chuyên gia kinh tế, việc áp dụng thuế quan rộng rãi có thể làm suy yếu hệ thống thương mại toàn cầu và gây tổn hại cho chính nền kinh tế Mỹ. Ông Li Xunlei, nhà kinh tế trưởng tại Zhongtai Securities, nhận định: “Có một thành ngữ Trung Quốc: ‘Từ hỗn loạn lớn sẽ sinh ra trật tự mới’. Nhưng sau khi gây ra quá nhiều hỗn loạn trong ba tháng đầu nhiệm kỳ thứ hai, vẫn chưa rõ liệu ông Trump có thể thiết lập được trật tự mới hay không”.

Hiện tại, tương lai của chính sách thương mại Mỹ vẫn còn nhiều bất định. Việc ông Trump tạm hoãn áp dụng thuế quan mới có thể là dấu hiệu cho thấy sự linh hoạt trong chính sách, nhưng cũng có thể chỉ là chiến thuật đàm phán nhằm đạt được các nhượng bộ từ đối tác thương mại.​

Trong bối cảnh này, cộng đồng quốc tế đang theo dõi chặt chẽ các động thái tiếp theo của Mỹ, đồng thời tìm kiếm các giải pháp để bảo vệ lợi ích kinh tế và duy trì ổn định trong hệ thống thương mại toàn cầu.​