Quốc hội Mỹ đề xuất cấp 5 tỷ USD học bổng tư thục: Cơ hội hay thách thức cho giáo dục công lập?

Ngày 12/5/2025, Hạ viện Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã đề xuất một chương trình học bổng trị giá 5 tỷ USD mỗi năm, nhằm hỗ trợ các gia đình đưa con em theo học tại các trường tư thục và tôn giáo. Đây là bước đi nhằm hiện thực hóa tầm nhìn về “tự do lựa chọn trường học toàn diện” của Tổng thống Donald Trump.

Ảnh: AP Photo 

Theo đề xuất, chương trình sẽ được tài trợ bởi các khoản đóng góp từ các nhà tài trợ tư nhân, những người sẽ nhận được tín dụng thuế tương ứng với số tiền quyên góp. Đặc biệt, các khoản đóng góp bằng cổ phiếu tăng giá sẽ không bị đánh thuế lợi nhuận vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà tài trợ lớn.

Chương trình hướng đến hầu hết các gia đình, ngoại trừ những gia đình có thu nhập vượt quá ba lần mức trung bình của địa phương. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều gia đình có thể lựa chọn rút con em khỏi hệ thống trường công lập để chuyển sang các trường tư thục hoặc tôn giáo.

Người ủng hộ cho rằng đề xuất này sẽ trao quyền lựa chọn giáo dục cho các gia đình, đặc biệt là những người đang sống trong các khu vực có hệ thống trường công lập hoạt động kém hiệu quả. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Bill Cassidy nhấn mạnh rằng việc lựa chọn trường học sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho học sinh.

Tuy nhiên, các nhà phê bình, bao gồm các tổ chức ủng hộ giáo dục công lập như AASA, cảnh báo rằng chương trình có thể làm suy giảm nguồn lực của các trường công lập và tạo ra lợi ích thuế không công bằng cho các nhà tài trợ giàu có. Họ cũng lo ngại về khả năng lạm dụng, dựa trên những vấn đề đã xảy ra trong các chương trình học bổng tương tự ở cấp bang.

Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Trump đã cắt giảm đáng kể ngân sách cho giáo dục công lập, bao gồm các chương trình hỗ trợ sức khỏe tâm thần và đào tạo giáo viên. Nhiều chuyên gia lo ngại rằng việc chuyển hướng tài trợ sang các trường tư thục sẽ làm giảm ngân sách trên mỗi học sinh trong hệ thống trường công lập, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và gia tăng bất bình đẳng.

Đề xuất cấp 5 tỷ USD học bổng cho các trường tư thục đang gây ra nhiều tranh cãi tại Mỹ. Trong khi một số người coi đây là cơ hội để cải thiện chất lượng giáo dục thông qua cạnh tranh, thì nhiều người khác lo ngại về tác động tiêu cực đến hệ thống giáo dục công lập và sự công bằng trong phân bổ nguồn lực. Quốc hội Mỹ dự kiến sẽ tiếp tục thảo luận và xem xét kỹ lưỡng đề xuất này trong thời gian tới.