Một thẩm phán liên bang tại Pennsylvania đã ra phán quyết cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump sử dụng Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc năm 1798 để trục xuất nhanh chóng các nghi phạm thuộc băng đảng Tren de Aragua của Venezuela, sau khi nhóm này bị chỉ định là tổ chức khủng bố nước ngoài. Đây là lần đầu tiên một tòa án liên bang ủng hộ việc áp dụng đạo luật thời chiến này trong bối cảnh hòa bình hiện nay.
Ảnh: Reuters
Thẩm phán Stephanie Haines, người được bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, cho rằng Tổng thống có quyền tuyên bố Tren de Aragua là tổ chức khủng bố nước ngoài và trục xuất các thành viên của nhóm này theo Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc. Tuy nhiên, bà chỉ trích việc chính quyền tiến hành trục xuất quá nhanh, đôi khi chỉ trong vài giờ, mà không đảm bảo quyền phản biện của người bị ảnh hưởng.
Trong vụ việc liên quan đến một công dân Venezuela được gọi tắt là A.S.R., thẩm phán Haines yêu cầu chính quyền phải thông báo trước ít nhất 21 ngày và cung cấp cơ hội để người bị trục xuất có thể phản đối quyết định, đồng thời đảm bảo thông báo bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, cùng với dịch vụ phiên dịch khi cần thiết.
Luật sư Lee Gelernt của Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU), đại diện cho A.S.R., cho biết sẽ kháng cáo phán quyết này, cho rằng việc áp dụng đạo luật thời chiến trong thời bình là không phù hợp. Phán quyết của thẩm phán Haines trái ngược với các quyết định trước đó của các thẩm phán liên bang tại New York, Colorado và Texas, những người đã phản đối việc sử dụng Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc để trục xuất người nhập cư.
Trong khi đó, Liên Hợp Quốc bày tỏ lo ngại về việc hơn 100 người Venezuela bị trục xuất đang bị giam giữ tại Trung tâm Giam giữ Khủng bố ở El Salvador, một nhà tù an ninh cao có sức chứa lên đến 40.000 người. Nhiều người trong số này không biết rằng họ sẽ bị giam giữ ở nước thứ ba và không có cơ hội phản đối việc giam giữ.
Một đoạn video được phát sóng gần đây cho thấy các tù nhân Venezuela trong nhà tù ở El Salvador kêu gọi tự do và phủ nhận liên quan đến băng đảng Tren de Aragua. Gia đình của họ cho biết không thể liên lạc và lo ngại về điều kiện giam giữ cũng như việc thiếu quyền tiếp cận pháp lý.
Chính sách trục xuất nhanh chóng của chính quyền Trump đã vấp phải sự phản đối từ nhiều bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo. Ngày 13/5, một liên minh gồm 20 bang đã đệ đơn kiện chính quyền liên bang, phản đối việc liên kết tài trợ liên bang với sự hợp tác trong thực thi luật nhập cư. Các bang này cho rằng việc này vi phạm quyền tự chủ của bang và sử dụng tài trợ như một công cụ ép buộc.
Giới chuyên gia pháp lý cảnh báo rằng việc áp dụng Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc trong bối cảnh hiện nay có thể tạo tiền lệ nguy hiểm, làm suy yếu các quyền hiến định và nguyên tắc pháp quyền. Họ kêu gọi cần có sự giám sát chặt chẽ và đảm bảo quyền lợi của những người bị ảnh hưởng. Phán quyết mới nhất này đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách nhập cư của Mỹ, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi về tính hợp pháp và đạo đức của việc sử dụng các biện pháp thời chiến trong thời bình.