Giá gạo Nhật tăng mạnh, người tiêu dùng chuyển sang gạo nhập khẩu

Ngày 14/6/2025, trước đà tăng trần của giá gạo nội địa, nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp tại Nhật Bản đã bắt đầu chuyển hướng sử dụng gạo nhập khẩu như gạo Mỹ và Đài Loan, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong thói quen tiêu dùng truyền thống.

Ảnh: Getty Images 

Khi giá gạo nội địa tăng khoảng 70% so với cùng kỳ năm ngoái và chạm đỉnh cao nhất trong lịch sử từ năm 2006, nhiều bếp ăn nổi tiếng ở Tokyo đã chấp nhận sử dụng gạo Calrose của Mỹ – giá hiện vẫn thấp hơn gạo Nhật dù đã tăng gấp đôi chỉ trong một thời gian ngắn. Ông Arata Hirano, chủ một nhà hàng cơm trưa, chia sẻ: “Chưa thấy giá gạo nội địa giảm về dưới giá Calrose thì chúng tôi sẽ không quay lại dùng gạo Nhật”.

Tập đoàn bán lẻ Aeon từ tháng 4 đã bán gạo trộn Nhật – Mỹ theo tỉ lệ 20% gạo Nhật và 80% gạo Mỹ, được định giá thấp hơn khoảng 10% so với gạo hoàn toàn nội địa. Chuỗi ăn nhanh Matsuya và Colowide cũng đang sử dụng gạo nhập khẩu hoàn toàn trong thực đơn của mình. Tại hệ thống Seiyu, gạo Đài Loan “cháy hàng” và trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh giá nội địa tăng phi mã.

Có thể thấy, giá gạo nội địa tăng mạnh do tác động của nắng nóng bất thường và nhu cầu từ ngành du lịch, khiến nhiều gia đình phải chuyển sang gạo ngoại có giá hợp lý hơn. Nếu tình trạng giá cao kéo dài tiếp có thể khiến Nhật cân nhắc nới luật thuế nhập khẩu gạo (hiện hạn chế 100.000 tấn mỗi năm và áp dụng thuế tới 341 ¥/kg vượt hạn mức), để tránh căng thẳng trong các đàm phán thương mại quốc tế với Mỹ.

Giới chuyên gia nông nghiệp cho rằng đây là cơ hội để Nhật xem xét lại việc bảo hộ ngành nông nghiệp truyền thống nếu người tiêu dùng chuyển hướng dài hạn. Các doanh nghiệp lớn như Aeon đang dẫn dắt xu hướng nhập khẩu gạo giá rẻ – một cách để họ tăng tính cạnh tranh và thâm nhập thị trường theo nhu cầu mới.

Trong khi đó, chính quyền Tokyo cần cân bằng giữa việc bảo vệ nông dân và đảm bảo người dân có nguồn gạo ổn định với giá cả phải chăng, trong bối cảnh tranh luận về thuế quan và đàm phán quốc tế ngày càng nhạy cảm.

Cuộc “khủng hoảng giá gạo” tại Nhật lần này không chỉ phản ánh áp lực từ biến đổi khí hậu và thị trường du lịch, mà còn đang tạo ra một cú sốc chính sách khi kéo theo hướng mở cửa thị trường gạo nhập khẩu. Dĩ nhiên, việc thay đổi thói quen tiêu dùng truyền thống sẽ là thách thức lớn, nhưng cũng mở ra cơ hội để cân chỉnh hệ thống thuế và hỗ trợ nông nghiệp nội địa phù hợp hơn trong thời đại mới.