Ngày 17/6/2025, Thủ tướng Australia Anthony Albanese khẳng định liên minh an ninh AUKUS giữa Úc, Anh và Mỹ vẫn đang tiến triển, bất chấp việc Washington đang xem xét lại một số nội dung của thỏa thuận theo chính sách mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ảnh: Reuters
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh AUKUS – thỏa thuận chiến lược nhằm giúp Úc sở hữu tàu ngầm hạt nhân – đang bước vào giai đoạn nhạy cảm khi chính quyền Tổng thống Trump thực hiện rà soát lại các cam kết an ninh theo định hướng “Nước Mỹ là trên hết”. Tuy nhiên, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã trấn an rằng việc đánh giá lại là “bình thường khi có chính phủ mới” và xác nhận “AUKUS vẫn sẽ được triển khai”.
Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 ở Canada, ông Albanese tỏ ra tự tin: “Chúng tôi tin tưởng tuyệt đối vào AUKUS và những lợi ích chiến lược lâu dài mà nó mang lại, không chỉ cho Australia mà cho toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.
Thỏa thuận AUKUS, được ký kết từ năm 2021, là bước ngoặt lớn trong chính sách quốc phòng của Úc, cho phép nước này tiếp cận công nghệ tàu ngầm hạt nhân hiện đại từ Mỹ và Anh. Tuy nhiên, chi phí dự kiến lên tới 368 tỷ AUD và thời gian thực hiện kéo dài hàng thập kỷ khiến dư luận trong nước đặt nhiều câu hỏi về tính khả thi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa công khai bác bỏ AUKUS, song việc ông chỉ thị Bộ Quốc phòng Mỹ rà soát lại các điều khoản thỏa thuận khiến giới quan sát lo ngại. Cuộc gặp song phương giữa ông Trump và ông Albanese bên lề G7 đã bị hủy vào phút chót, làm dấy lên đồn đoán về mức độ ưu tiên của chính quyền Mỹ đối với Úc.
Dù vậy, Thủ tướng Anh Keir Starmer và các quan chức quốc phòng Úc khẳng định liên minh vẫn được duy trì. Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles phát biểu: “Chúng tôi vẫn triển khai thỏa thuận. Những đánh giá từ phía Mỹ là bình thường và không ảnh hưởng đến cam kết dài hạn”.
Giới phân tích nhận định rằng AUKUS là trọng tâm chiến lược giúp Úc tăng cường năng lực răn đe trong bối cảnh Trung Quốc đang mở rộng ảnh hưởng quân sự tại Thái Bình Dương. Dự kiến, các tàu ngầm đầu tiên sẽ được chuyển giao từ đầu thập niên 2030, trong khi đội ngũ kỹ sư và chuyên gia quốc phòng Úc đang được huấn luyện tại Mỹ và Anh.
Dù AUKUS đang chịu sự rà soát từ phía Mỹ, cả Úc và Anh đều cho thấy quyết tâm duy trì và đẩy mạnh liên minh này. Trong bối cảnh địa chính trị khu vực tiếp tục biến động, thỏa thuận AUKUS không chỉ là biểu tượng hợp tác an ninh mà còn là phép thử về sự gắn kết chiến lược giữa các đồng minh phương Tây tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.