Bộ trưởng Y tế Mỹ Kennedy cải tổ hội đồng vaccine quốc gia, giới chuyên gia cảnh báo nguy cơ suy yếu chính sách y tế cộng đồng

Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. vừa có quyết định gây tranh cãi khi loại bỏ toàn bộ thành viên của Hội đồng Tư vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) trực thuộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), đồng thời bổ nhiệm những gương mặt mới – nhiều người trong đó từng có quan điểm hoài nghi hoặc phản đối vaccine.

Đây được xem là một trong những động thái táo bạo nhất của chính quyền Kennedy kể từ đầu nhiệm kỳ, và đang làm dấy lên lo ngại sâu sắc trong giới chuyên gia y tế, bác sĩ nhi khoa và các tổ chức bảo hiểm y tế về khả năng chính sách tiêm chủng quốc gia bị phá vỡ nền tảng khoa học vốn đã được thiết lập từ hàng chục năm qua.

Ảnh: Reuters 

ACIP là cơ quan có vai trò then chốt trong việc khuyến nghị lịch tiêm chủng bắt buộc, xác định loại vaccine nào cần được bảo hiểm chi trả, và duy trì các chương trình tiêm miễn phí như “Vaccine for Children” của chính phủ. Việc thay thế toàn bộ 17 thành viên hiện tại và bổ sung 8 nhân sự mới – phần lớn không có chuyên môn sâu về bệnh truyền nhiễm và có quan điểm phản đối vaccine – đã khiến Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) phản ứng gay gắt và tuyên bố không tham dự cuộc họp đầu tiên của hội đồng mới. Một thành viên được mời vào hội đồng đã từ chối tham gia và công khai chỉ trích định hướng mới là “phi khoa học và nguy hiểm cho trẻ em”.

Ông Robert F. Kennedy Jr. cho biết việc cải tổ là cần thiết để “chấm dứt ảnh hưởng của các công ty dược lên chính sách vaccine” và “xây dựng lại niềm tin từ người dân”. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng việc đưa ra khuyến nghị tiêm chủng dựa trên quan điểm cá nhân, thay vì dữ liệu khoa học, sẽ khiến chương trình tiêm chủng quốc gia bị chia rẽ và mất phương hướng.

Trong tuyên bố phản đối, cựu Giám đốc CDC Tom Frieden nhấn mạnh: “Chúng ta đang đối mặt nguy cơ chứng kiến sự tái bùng phát của các bệnh truyền nhiễm từng bị xóa sổ như sởi hay bại liệt, nếu chính sách vaccine bị thao túng vì lý do chính trị”.

Việc các khuyến nghị từ ACIP từng là cơ sở pháp lý buộc các hãng bảo hiểm theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng (ACA) phải chi trả cho vaccine, nay bị nghi ngờ sẽ dẫn đến việc các công ty bảo hiểm rút khỏi trách nhiệm. Một số bang cũng đang tính đến việc tạm dừng áp dụng lịch tiêm chủng nếu khuyến nghị từ ACIP mới không còn phù hợp với hướng dẫn khoa học.

Trong khi đó, một số tổ chức khoa học đang cân nhắc thành lập hệ thống khuyến nghị vaccine độc lập, nhưng điều này đồng nghĩa với nguy cơ hình thành hệ chính sách “nhiều mảnh ghép”, thiếu thống nhất, gây thiệt hại trực tiếp đến người dân – đặc biệt là trẻ em.

Cải tổ ACIP dưới thời ông Robert F. Kennedy Jr. là quyết định gây chấn động, thể hiện sự can thiệp chính trị sâu vào một lĩnh vực vốn mang tính kỹ thuật cao và yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt bằng chứng khoa học. Trong bối cảnh nước Mỹ vẫn đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch bệnh sau đại dịch COVID-19, các chuyên gia kêu gọi chính quyền cần tôn trọng nguyên tắc độc lập của y học và khẩn cấp thiết lập lại lòng tin vào hệ thống tiêm chủng vốn đã giúp bảo vệ hàng triệu sinh mạng trong suốt thế kỷ qua.