Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tăng tốc các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc và nhiều đối tác lớn, với mục tiêu đạt được một loạt thỏa thuận thuế quan quan trọng trước kỳ nghỉ Lễ Lao động vào đầu tháng 9 tới.
Ảnh: Reuters
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ngày 27/6 cho biết, sau thời gian đình trệ, các cuộc thảo luận đang được nối lại với 18 đối tác thương mại chủ chốt, trong đó có Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Brazil và các nước châu Âu. Ông khẳng định Mỹ đang hướng đến việc hoàn tất khoảng 10 đến 12 thỏa thuận thương mại lớn trước dịp Lễ Lao động (2/9), thay vì hạn chót ban đầu là ngày 9/7.
“Chúng tôi nhận thấy tiến trình đã được thúc đẩy trở lại. Một số thỏa thuận có thể hoàn tất trước 9/7, nhưng nhiều thỏa thuận khác cần thêm thời gian. Tôi tin rằng chúng tôi sẽ có thể hoàn tất đáng kể trước Lễ Lao động”, ông Bessent nói trong cuộc phỏng vấn với Fox Business.
Một điểm đáng chú ý trong các cuộc đàm phán gần đây là việc Mỹ và Trung Quốc đạt bước tiến trong việc khôi phục xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và nam châm – những nguyên liệu chiến lược không thể thiếu trong sản xuất công nghệ cao và quốc phòng. Đây được xem là một tín hiệu tích cực giữa bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn nhiều bất đồng trong quan hệ thương mại. Dù vậy, phía Mỹ vẫn chưa tiết lộ chi tiết nội dung thỏa thuận, cũng như các điều kiện kèm theo để đổi lại việc dỡ bỏ thuế quan.
Trước đó, Tổng thống Trump đặt ra thời hạn 90 ngày kể từ đầu tháng 4 để đạt được các thỏa thuận thương mại, nếu không Washington sẽ áp dụng mức thuế cao mới lên tới 50% đối với hàng hóa từ các quốc gia không đạt tiến triển đàm phán. Tuy nhiên, phát biểu của ông Bessent cho thấy chính quyền sẵn sàng gia hạn để tiếp tục đối thoại với các đối tác được đánh giá là “thiện chí”.
Trong khi các cuộc đàm phán với nhiều đối tác đang được khởi động lại, chính quyền Mỹ đồng thời tuyên bố đình chỉ đàm phán thương mại với Canada sau khi Ottawa thông qua loại thuế kỹ thuật số áp 3% lên doanh thu của các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ như Amazon, Apple, Google và Meta.
Washington cho biết đang xem xét hành động đáp trả theo Điều khoản 301 của Đạo luật Thương mại, với khả năng áp thuế lên tới 2 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada.
Đây được xem là một trong những diễn biến căng thẳng nhất giữa hai quốc gia láng giềng trong nhiều năm qua và có thể ảnh hưởng không nhỏ tới các chuỗi cung ứng công nghệ khu vực Bắc Mỹ.
Thông tin về việc các cuộc đàm phán được nối lại đã giúp thị trường tài chính Mỹ khởi sắc. Các chỉ số chứng khoán chủ chốt như S&P 500 và Nasdaq đồng loạt tăng điểm, phản ánh tâm lý lạc quan của nhà đầu tư về triển vọng đạt được các thỏa thuận thương mại mang lại lợi ích cho doanh nghiệp Mỹ.
Giới quan sát đánh giá việc chính quyền Tổng thống Trump chủ động điều chỉnh mốc thời gian, thay vì giữ nguyên hạn chót cứng, thể hiện sự linh hoạt chiến lược nhằm đạt được kết quả thực chất. Tuy nhiên, áp lực nội bộ vẫn hiện hữu khi một số nghị sĩ bảo thủ kêu gọi sớm áp thuế nếu đối tác “câu giờ”.
Ngoài ra, việc đạt được thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm với Trung Quốc có thể là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ trên bình diện kinh tế mà còn liên quan đến cạnh tranh công nghệ – quốc phòng giữa hai nước. Dù vậy, quyết định ngừng đàm phán với Canada cũng cho thấy chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump vẫn duy trì lập trường cứng rắn và sẵn sàng áp thuế trả đũa nếu lợi ích cốt lõi bị tổn hại.