Hàn Quốc: Cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol bị điều tra vì âm mưu thiết quân luật bất thành

Ngày 28/6, cựu Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã chính thức ra trình diện trước công tố viên đặc biệt tại thủ đô Seoul, liên quan tới cuộc điều tra về nghi án ông tìm cách ban hành thiết quân luật trong bối cảnh khủng hoảng chính trị hồi cuối năm ngoái. Đây được xem là một trong những vụ bê bối nghiêm trọng nhất liên quan đến một nhà lãnh đạo dân cử tại Hàn Quốc kể từ thời hậu độc tài.

Ảnh: Reuters 

Theo cáo buộc, vào ngày 3/12/2024, khi đang đối mặt với áp lực luận tội từ Quốc hội, Tổng thống Yoon bị nghi đã âm thầm chỉ đạo triển khai kế hoạch thiết quân luật nhằm duy trì quyền lực, bất chấp quy định hiến pháp. Tuy nhiên, nỗ lực này đã nhanh chóng thất bại sau khi Quốc hội Hàn Quốc tổ chức phiên họp khẩn và bác bỏ tuyên bố thiết quân luật chỉ vài giờ sau khi được ban hành. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc hiện đại, một tổng thống dân cử bị nghi tìm cách sử dụng biện pháp phi dân chủ để duy trì vị trí cầm quyền.

Ngày 28/6, ông Yoon xuất hiện tại văn phòng công tố viên đặc biệt sau nhiều lần vắng mặt và từ chối hợp tác. Đội điều tra đặc biệt – bao gồm hơn 200 công tố viên và điều tra viên – được chỉ định theo luật đặc biệt thông qua Quốc hội nhằm làm rõ các cáo buộc nghiêm trọng liên quan đến hành vi “cản trở hoạt động của nhà nước” và “xâm phạm trật tự hiến pháp”. Phát biểu qua luật sư, ông Yoon phủ nhận toàn bộ cáo buộc và gọi cuộc điều tra là “mang động cơ chính trị”, đồng thời khẳng định ông “sẽ làm rõ sự thật”.

Trước đó, vào đầu năm 2025, ông Yoon từng bị bắt giữ khi cố thủ tại Dinh Tổng thống để phản đối trát bắt giữ liên quan đến cáo buộc “kích động nổi loạn”. Tuy nhiên, lệnh bắt này sau đó bị bác bỏ bởi Tòa án do các sai sót thủ tục. Tới tháng 4/2025, ông chính thức bị Tòa Hiến pháp đình chỉ chức vụ sau phán quyết khẳng định ông “lạm dụng quyền lực hành pháp một cách có hệ thống”. Bên cạnh đó, vào tháng 5/2025, ông tiếp tục bị truy tố tội danh lạm quyền và cản trở công lý. Cả hai vụ án – âm mưu thiết quân luật và lạm quyền – hiện đang được xét xử độc lập.

Dư luận Hàn Quốc phản ứng mạnh mẽ trước hành động của ông Yoon. Nhiều nhà phân tích chính trị cho rằng đây là cuộc khủng hoảng hiến pháp nghiêm trọng nhất tại nước này kể từ khi chuyển sang nền dân chủ năm 1987. Các tổ chức xã hội dân sự lo ngại nếu không xử lý nghiêm minh, vụ việc sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm cho các đời tổng thống sau. Trong khi đó, một bộ phận dư luận bảo thủ cho rằng cuộc điều tra có thể mang tính “thanh trừng chính trị” khi được tiến hành dưới thời tân chính quyền đối lập vừa giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 6.

Trong bối cảnh xã hội Hàn Quốc ngày càng chia rẽ, vụ việc có thể là phép thử cho cả hệ thống tư pháp và nền dân chủ mà người dân nước này đã phải trả giá đắt để giành được.