Dự luật thuế mới của Thượng viện Mỹ bị chỉ trích gay gắt vì đe dọa ngành năng lượng sạch

Dự luật thuế mới mang tên “One Big Beautiful Bill”, do Thượng viện Mỹ đề xuất và được Tổng thống Donald Trump ủng hộ, đang vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ giới chính trị, doanh nghiệp và chuyên gia môi trường. Dự luật bị cho là sẽ giáng một đòn nặng nề vào ngành năng lượng tái tạo của Mỹ, khi đề xuất cắt bỏ gần như toàn bộ các khoản ưu đãi thuế cho điện mặt trời, gió, xe điện và các công nghệ xanh khác.

Ảnh: The Washington Post 

Theo nội dung dự luật, các ưu đãi thuế dành cho năng lượng sạch, vốn được mở rộng đáng kể thông qua Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) năm 2022, sẽ bị thu hẹp hoặc xóa bỏ hoàn toàn từ năm 2025. Ngoài ra, các thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc sử dụng trong dự án điện gió hoặc mặt trời cũng sẽ phải chịu thuế bổ sung. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các trang trại năng lượng lớn đang phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các chuyên gia dự báo, nếu dự luật được thông qua, hơn 800.000 việc làm trong ngành năng lượng tái tạo có thể bị ảnh hưởng trước năm 2030. Các doanh nghiệp như NorSun, Qcells và Talon PV đã cảnh báo về việc hoãn hoặc hủy bỏ các dự án đầu tư hàng tỷ USD nếu môi trường chính sách thay đổi bất lợi.

Nhiều lãnh đạo cấp cao của đảng Dân chủ đã chỉ trích dữ dội dự luật. Thượng nghị sĩ Ron Wyden (bang Oregon) cho rằng đây là một “sự thoái lui nguy hiểm”, làm suy yếu tiến bộ đã đạt được trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và phát triển công nghiệp sạch.

Tỷ phú Elon Musk, CEO của Tesla và SpaceX, cũng tham gia lên tiếng phản đối. Ông gọi dự luật là “hoàn toàn điên rồ và phá hoại”, đồng thời cảnh báo rằng việc loại bỏ ưu đãi cho công nghệ xanh sẽ “xóa sổ hàng triệu việc làm” và “gây tổn thất chiến lược nghiêm trọng cho nước Mỹ”. Musk nhấn mạnh, trong bối cảnh Trung Quốc đang tăng tốc đầu tư vào công nghệ pin, xe điện và năng lượng mặt trời, Mỹ không thể tự làm suy yếu vị thế cạnh tranh của chính mình.

So với phiên bản từ Hạ viện, bản dự thảo tại Thượng viện đã có một số điều chỉnh. Một số dự án đã được khởi công trước năm 2025 vẫn có thể hưởng ưu đãi theo quy định cũ. Tuy nhiên, phần lớn các khoản tín dụng sẽ bắt đầu bị giảm dần và kết thúc hoàn toàn vào năm 2028. Đồng thời, thời hạn “60 ngày khởi công” để đủ điều kiện hưởng ưu đãi đang bị đánh giá là quá ngắn, khiến nhiều chủ đầu tư không kịp thích ứng.

Dự luật “One Big Beautiful Bill” của Thượng viện, dù được mô tả là một bước đi để củng cố tài khóa quốc gia và thúc đẩy sản xuất trong nước, đang gây ra những phản ứng dữ dội từ cộng đồng doanh nghiệp và giới bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và cạnh tranh toàn cầu về công nghệ xanh ngày càng gay gắt, lựa chọn cắt giảm đầu tư vào năng lượng sạch không chỉ mang lại rủi ro trong nước, mà còn có thể làm suy yếu sức mạnh chiến lược dài hạn của nước Mỹ.