Sản lượng điện Ấn Độ tăng vọt: Dấu hiệu phục hồi công nghiệp giữa chuyển dịch năng lượng

Khi các nhà máy Ấn Độ rền vang trở lại với nhịp độ sản xuất cao nhất kể từ năm 2008, một làn sóng năng lượng mới đang lan tỏa khắp quốc gia đông dân nhất thế giới. Tháng 8 năm 2025 đánh dấu sự bùng nổ sản lượng điện tăng 4% – mức nhanh nhất trong năm tháng nhờ nhu cầu công nghiệp bùng nổ, theo dữ liệu từ Grid India. Sự phục hồi này không chỉ là con số khô khan mà còn phản ánh hành trình cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch năng lượng bền vững. Liệu Ấn Độ có thể duy trì đà tăng này trong khi giảm phụ thuộc vào than đá? Câu chuyện đằng sau những kilowatt giờ này không chỉ là về điện năng, mà còn về tương lai của một nền kinh tế khổng lồ đang đối mặt với biến đổi khí hậu.

Sản lượng điện Ấn Độ đạt 161,24 tỷ kilowatt giờ (kWh) trong tháng 8, tăng mạnh nhờ hoạt động sản xuất tăng tốc. Các ngành công nghiệp, chiếm khoảng nửa tiêu thụ điện quốc gia, đã đẩy mạnh sản xuất nhờ nhu cầu nội địa và xuất khẩu dâng cao. Theo Vikram V, Phó Chủ tịch xếp hạng doanh nghiệp tại ICRA (đơn vị của Moody’s), nhu cầu điện dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong quý 9 và 12, khi mùa mưa kết thúc và hoạt động công nghiệp khởi sắc. Ông lưu ý: “Nếu không có mưa lớn, mức tăng nhu cầu tháng 8 sẽ còn cao hơn nữa”.

Credit: The Hindu BusinessLine

Sự phục hồi này đến sau giai đoạn suy giảm do suy thoái công nghiệp và mưa lớn làm giảm nhu cầu làm mát. Tháng 7 đã chứng kiến sự phục hồi ban đầu, và tháng 8 củng cố xu hướng đó. Tuy nhiên, mưa vẫn là yếu tố kìm hãm, khiến nhu cầu điện chưa đạt đỉnh tiềm năng.

Lần đầu tiên sau năm tháng, sản lượng điện từ than tăng so với cùng kỳ năm trước, chiếm 64,8% tổng sản lượng – tăng nhẹ từ 64,3% tháng 7, mức thấp nhất trong năm năm. Than đá vốn là trụ cột, chiếm khoảng 75% sản xuất điện hàng năm, nhưng sự tăng trưởng này chỉ là tạm thời giữa bối cảnh chuyển dịch năng lượng.

Năng lượng tái tạo mới là động lực chính, với sản lượng tăng 23% từ mặt trời và gió, cùng thủy điện tăng 9%. Ấn Độ đã thêm kỷ lục 25,4 GW công suất tái tạo trong bảy tháng đầu năm 2025, hướng tới mục tiêu 500 GW năng lượng không hóa thạch vào năm 2030. Sự cân bằng này không chỉ giảm phụ thuộc vào than mà còn góp phần vào cam kết toàn cầu về khí hậu, giúp Ấn Độ giảm phát thải carbon trong khi duy trì tăng trưởng kinh tế.

Dù sản lượng tăng, Ấn Độ vẫn đối mặt với thách thức. Nhu cầu điện giảm trong quý 6 do mưa lớn và suy thoái công nghiệp, nhưng với mùa khô sắp tới, áp lực sẽ tăng. Chính phủ cần đầu tư mạnh vào lưới điện và lưu trữ năng lượng để tận dụng tối đa tái tạo, tránh lãng phí như tình trạng “curtailment” ở một số khu vực.

Sâu sắc hơn, sự kiện này phản ánh hành trình của Ấn Độ từ nền kinh tế dựa vào nhiên liệu hóa thạch sang mô hình xanh. Với dân số 1,4 tỷ người và vai trò là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, Ấn Độ không chỉ cần điện để tăng trưởng mà còn để đảm bảo công bằng xã hội và bảo vệ môi trường. Như Vikram V nhận định, sự phục hồi công nghiệp là tín hiệu tích cực, nhưng chìa khóa nằm ở việc cân bằng giữa nhu cầu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn.

Sự tăng vọt sản lượng điện tháng 8 không chỉ là thắng lợi kinh tế mà còn là lời nhắc nhở về sức mạnh của đổi mới. Khi Ấn Độ hướng tới tương lai, câu hỏi đặt ra là liệu quốc gia này có thể dẫn dắt châu Á trong chuyển dịch năng lượng, hay sẽ bị kìm hãm bởi những thách thức cũ? Với đà tăng hiện tại, câu trả lời dường như đang nghiêng về hy vọng – một nguồn năng lượng không bao giờ cạn kiệt.